Nizomiy nomidagi toshkent davlat pedagogika universiteti maxmutazimova yulduz raxmatovna

89

---

1
 
1
2 4
-
ko’rgazmali 
dasturi i 
hujjatlar (bolalarda matematik 
tushunchalami 
shakllantirish 
boyicha 
ko’rsatmalar 
va 
hokazo);
-
metodik 
adabiyotlar 
(maxsus jum allarda chop etilgan 
maqolalar, masalan, maktabga­
cha ta ’lim 
to ’g ’risida o ’quv 
qo’llanmalar, oyinlar va hokazo);
- jam oa va yakka tartibda ish olib borish, ilg’or tajriba va 
olimlaming fikrlari.
Hozirgi kunda bolalarda matematik tushunchalami shakllantirish 
muammosi ilmiy asoslangan metodik tizimga ega. Ulaming asosiy 
elementlari maqsad, mazmun, metodlar, ishni tashkil etish shakl va 
usullari bir-biri bilan uzviy bog’liqdir. Ular orasidagi asosiy maqsad
tasaw um i shakllantirishga qaratiladi.
Matematik tushunchalami shakllantirish -
inson ijodiy faoliyatining butun maqsadii 
amalga oshiriladigan pedagogik jarayonidir. 
Uning maqsadi-bolalami faqat matematikani 
bilishdan 
emas, 
balki 
ulami 
hayotga 
tayyorlash, o ’zlarining hayotdagi o ’rinlarini 
topa olishlariga yordam berishdan iborat.
Bolalarda matematik tushunchalami rivojlantirish fanining asosiy 
masalalari quyidagilardan iborat:
- bolalarda matematik tushunchalami rivojlantirish darajasi nuqtai 
nazaridan ikkinchi kichik, o ’rta, katta va maktabga tayyorlov guruhlari 
uchun shartlar rejasini asoslash;
-m a te m atik tushunchalamirivojlantirish maktab matematikasini 
o ’rganishga tayyorlashni rejalash;
- matematik tushunchalaming rivojlantirish y o ’llari va shartlarini 
ishlab chiqish;
- bolalarda matematik tushunchalami rivojlantirishni ta ’minlovchi 
metodik ko’rsatmalar berish.
Gnedenko o ’z ishlarida matematik qobiliyatlaming ikki darajasini 
ajratib k o ’rsatadi: “Oddiy o ’rta qobiliyat” (ushbu qobiliyat boshlang’ich 
maktab kursini o ’zlashtirish uchun zamin bo’lgan) va “o ’rtadan yuqori
90

---

bo’lgan qobiliyat”, y a ’ni matematik bilimlarni osonlikcha egallashda 
masalalaming aql yechimini topishda namoyon bo’ladigan qobiliyatdir.