Nizomiy nomidagi toshkent davlat pedagogika universiteti maxmutazimova yulduz raxmatovna
Download 3.92 Mb. Pdf ko'rish
|
- Bu sahifa navigatsiya:
- Ijtimoiy kompetensiya
- 7 Ilk qadam davlat oquv dasturi Т.: 2018. 24
- KIBSH -kommunikativ, ijtimoiy
|
Kommunikativ kompetensiya - muloqot vositalaridan turli
vaziyatlarda foydalana bilish ko‘nikmasi. Shaxsiy kompetensiya (“Men” konsepsiyasini yaratish) - Shaxsiy kompetensiyani rivojlantirish orqali bola maktabgacha yoshda shakllanadigan va butun hayoti davomida takomillashib boradigan bir qator xususiyatlami namoyish etadi. Bu kompetensiya bolaning o ‘z- o‘ziga g ‘amxo‘rlik qilish uchun mas’uliyatni o ‘z zimmasiga olish qobiliyatini hamda kundalik hayotini boshqarish va barqaror sogiom turmush tarzini amalda qo‘llash mahoratini o ‘z ichiga oladi. Ijtimoiy kompetensiya - hayotiy vaziyatlarda kattalar va tengdoshlari bilan muloqotda axloq qoidalari va meyorlariga rioya qilgan holda o ‘zini tutish mahorati; Bilish kompetensiyasi - atrofdagi olamni ongli ravishda idrok qilish va olingan bilim, ko‘nikma, malaka va qadriyatlardan o ‘quv va amaliy vazifalami hal qilish uchun foydalana olish jarayonlari kiradi.7 7 Ilk qadam davlat o'quv dasturi Т.: 2018. 24 1. Bolaning rivojlanish sohalari kompetensiyalari: - “Jismoniy rivojlanish va soglom turmush tarzini shakllantirish” sohasi kompetensiyalari (kichik sohalari: yirik motorika, mayda motorika, sensomotorika va sog‘lom turmush tarzi va havfsizlik) - “Ijtimoiy-hissiy rivojlanish” sohasi kompetensiyalari (kichik sohalari: ijtimoiy rivojlanishda ijtimoiylashuv kattalar va tengdoshlari bilan muloqot, hissiy rivojlanishda hissiyot va ulami boshqarish va “Men” konsepsiyasini anglashi) - “Nutq, muloqot, o ‘qish va yozish malakalari” sohasi kompetensiyalari (kichik sohalari: nutq va til, o ‘qish malakalari va qo‘l barmoqlari mayda motorikasi) - “Bilish jarayonining rivojlanishi”sohasi kompetensiyalari (kichik sohalari: intellektual bilish malakalari, elementar matematik malakalar, tadqiqiy bilish va samarali refleksiv faoliyat) - “Ijodiy rivojlanish” sohasi kompetensiyalari (kichik sohalari: dunyoni badiiy tasavvur etish, badiiy-ijodiy qobiliyatlar) Quyidagi keltirilgan kompetensiyalar maktabgacha yoshdagi bolalaming rivojlanishiga individual yondashuv, ularni jamoaviy hamkorlikka undash, bola shaxsini hurmat qilish, uning noyobligi va takrorlanmasligini his etish, ulaming manfaatlari, ehtiyojlari va rivojlanish darajasini hisobga olish, hissiy qulaylik borasida g ‘amxo‘rlik qilish, erkin ijodiy o ‘z-o‘zini ko‘rsata olishi uchun yetarli shart- sharoitlar yaratish asosida shakllantirilib boriladi. Kompetensiyalami bola maktabgacha yosh davrida egallab borishini tarbiyachi-pedagoglar kuzatib nazorat qilib boradilar va shu orqali bolaning maktabga tayyorlik darajasi belgilanadi. Bola maktabgacha ta’lim tashkilotida har tomonlama maktabga tayyorlanadi. Amalda “Ilk qadam” davlat o ‘quv dasturida maktabgacha yoshdagi bolalaming bilim, ko‘nikma va malaka, kompetensiyalari alohida ko‘rsatib o ‘tilgan. 2018 yildan joriy qilingan kompetensiyaviy yondashuv asosidagi “Ilk qadam” davlat o ‘quv dasturi mazmunida ilmiy-tadqiqot muammosini maktabgacha yoshdagi bolalami kommunikativ kompetensiyalarini shakllantirish masalasini o ‘rganish natijasida shunga ishonch hosil qildikki, maktabgacha ta’lim jarayonida bolaning kommunikativ faolligi, aqliy tarbiyasi, bilish jarayonlarining rivojlanishi, rivojlanish markazlarida bolalaming mustaqil faoliyati, o ‘zaro tengdoshlari bilan hamkorlikdagi muloqoti, kattalar bilan munosabatini o ‘rganishga alohida e’tiborga olingan. 25 Maktabgacha yoshdagi bolalarga ta’lim berishda alohida yonda- shuvda boshlang‘ich muhim kompetensiyalar va rivojlanish sohalari kompetensiyalarini shakllantirishni ko‘zlaydi. Shuningdek, boshlang‘ich muhim tayanch kompetensiyalami birlashtirib, yaxlit mazmun kasb etishida maktabgacha ta’lim tizimida integratsiya usulini amalda qo‘llash, o ‘rganib tahlil qilish maqsadga muvofiqdir.Maktabgacha ta’lim tashkilotlarida bolaning maktabga tayyorlov guruhida ya’ni 6-7 yosh davrida 4 ta tayanch kompetensiyalami mustaqil faoliyat jarayonida bir vaqtda ko‘ra olish, rivojlantirish mumkin.Masalan, KIBSH -kommunikativ, ijtimoiy, Download 3.92 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|