Nizomiy nomidagi toshkent davlat pedagogika universiteti maxsus sirtqi bo
Ang’iz va uni ishlash tizimi. G’alla ekinlaridan bo’shagan yerlarni
Download 1.14 Mb. Pdf ko'rish
|
Saidaziz 1
|
Ang’iz va uni ishlash tizimi. G’alla ekinlaridan bo’shagan yerlarni
yerlarni shudgorlash muddati va uni sifatli qilib o’tkazish tadbirlari. Yoppasiga ekilgan g’alla ekinlari hosili yig’ishtirib olingan dala ang’iz deyi ladi. Bir yillik ekinlardan bo’shagan bunday dalalarda chimzorlarga qara ganda organik moddalar ancha kam, tuprog’i quruq, strukturasi yomon, zich lashgan, begona o’tlar va ularning urug’i ko’p bo’ladi. Ang’izda zararkunan dalar va kasalliklar ko’p uchraydi. Ang’izni ishlash tizimi lushchil’nik bilan yumshatish va kuzgi shudgorlashdan iborat.
Ko’p yillik begona o’tlar bosgan dalalar 2 marta yumshatiladi. Birinchi holda diskli lushchil’nik bilan 4/5sm chuqurlikda, keyin ag’dargichli lushchil’ nik bilan 10/12sm chuqurlikda yumshatiladi. Bir yillik begona o’tlar bosgan dalalar 4/5sm chuqurlikda 1 marta yumshatiladi. Bunday yerlar oktyabr o yining boshlarida shudgorlanadi. Kuzgi haydashni shimoliy rayonlarda 1
5 noyabrdan, janubiy rayonlarda 30 noyabrdan kechiktirmaslik kerak Kuchli shamol bo’ladigan tumanlarda ko’p yillik begona o’tlar kam o’s gan uchastkalarni ag’dargichsiz plug bilan haydash yaxshi samara beradi. E. I. Zaurov, U. Xo’jabekov bu usulda haydalganda bug’doy hosili 20/2 3%, lalmikor dehqonchilik ITI 8-12% ortishi haqida yezishgan. Hosilnio’ribyig’ish bilan bir yo’la ang’izni haydash imkoniyati qi linganda, darhol uni lemexli PL5/25 yoki yuza yumshatgich – ploskorez - XP2/250, AP7,5 va boshqa qurollarda 10/12 sm chuqurlikda yumshati sh zarur. Shundan keyin yuza yumshatilagan ang’izni albatta ekin ekish dan oldin PN-4-35 osma yoki P-5 35m, PU5/35 A tirkama pluglarda tegishli chuqurlikda haydash zarur. Sug’oriladigan yerlarda takroriy ekin ekish uchun samon yig’ishtirilib an g’iz sug’oriladi. Yer yetilishi bilan plugga «zigzag» borona taqilib yer ha ydaladi. Yerni kunning salqinroq vaqtida haydash yaxshi natija beradi. Keyin yer joriy tekislanadi va mola bostirilib takroriy ekin ekiladi.
1. Yerni ag’darmasdan chuqur – yumshatish.
2. Haydash bilan bir vaqtdan tuproq yuzasida marzalar,to’siqlar hosil qilish. 3. Qorni saqlash va uni erishini boshqarish.
5. Ag’dargichsiz haydab, ang’iz qoldirish.
6. Moslashtirilgan ayrim ag’dargichlarni qisqartirilgan pluglar bilan hay dab tuproq yuzasida jo’yaklar paydo qilish
O’rta Osiyo respublikalarida relyef asosan past – baland. Sug’oriladigan yerlarda sug’orish eroziyasi xavfi bo’ladi. Sug’orish eroziyasi (irrigasion eroziya) asosan nishab yerlarda sodir bo’lib, yog’ingarchilik ta’sirida va sun’iy
sug’orish ta’sirida ekin maydonlarning yuqori qismining unumdor qismi p astki qismlarga yuvilib ketadi. Unumdorlik kamayadi. Yuqori hosil olib bo’l maydi.
Dehqonchilikda yerlarni kuzda shudgorlash bilan bir qatorda bahorda ha m ishlov berish respublikamizning shimoliy hududlaridagi sho’rlangan yerlarda o’ tkaziladi. Tuproq unumdorligini oshirishda bedaning ahamiyati juda yuq ori bo’lib, uni buzish jarayoni sifatli qilib o’tkazilgandagina ta’siri yanadi samarali bo’ladi.
Download 1.14 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|