Nizomiynomidagi toshkentdavlatpedagogikauniversiteti pedagogikavapsixologiyafakulteti

. Sharq mamlakatlarining abort amaliyotiga qarashlari.

Hadis - islom dini talimoti bo’yicha Qur’ondan keyin turadigan ikkinchi muqaddas manba bo’lib, Muhammad(s.a.v.) payg’abarning hayoti va foliyati, shuningdek uning diniy va axloqiy ko’rsatmalarini o’z ichiga oladi. Muhammad(s.a.v.) payg’ambar biror gap aytgan yoki biror ishni qilib ko’rsatgan bo’lsa, yoxud boshqalarning o’zlaricha qilayotgan biron ishini ko’rib, uni man etmagan bo’lsa, shu uch holatning har biri sunnat hisoblanadi. Ana shunday hatti-harakatlar yoki ko’rsatmalar haqidagi rivoyat hadis deb yuritiladi. Hadislarda islom dini ahkomlari yani, farz, vojib, sunnat, mustahab, halol, harom, makruh, muboh kabilardan tashqari, axloq-odobga doir ko’rsatmalar ham talqin etiladi. Ularda ibodatning tartib-qoidalari va ularni mukammal bajarishga da’vat etish bilan birga insoniy fazilatlar ham keng tashviq qilinadi, insoniylik sha’niga dog’ tushiradigan razil sifatlar qoralanadi. Shuning uchun ham islomning ilk davrlaridanoq musulmonlar hadislarga juda katta ahamiyat berishgan. Eshitgan har bir hadisni xatosiz, asl holicha boshqalarga yetgazishga qat’iy rioya qilingan. Bu to’g’rida Muhammad(s.a.v.) payg’ambarning o’zi musulmonlarni tez-tez ogohlantirib turgan. Hadis mazmuni va iborasini buzib o’zicha yangi hadis to’qib tarqatuvchilar qattiq qoralangan. Bunday talabchanlik payg’ambar vafotidan ancha keyinga qadar ham hadislarning sof holda saqlanib turishiga imkon bergan. Lekin keyinchalik turli sinfiy va ijtimoiy ziddiyatlar, islom dininidagi ichki g’oyaviy kurashlar natijasida ko’pgina soxta hadislar ham yuzaga kelgan. Natijada yirik muhaddislar1 hadislarni ishonchli manbalar asosida qayta ko’rib chiqish va ularning haqiqiylarini soxtalaridan ajratish uchun ancha xizmat qilganlar. Hadislarni og’zaki an’anadan dastxat qilish va kitob holiga keltirish hijriy sananing ikkinchi asridan (ya’ni milodning VIII asridan) keng avj olgan.Bundan ko’rinib turibdiki hadisi sharifda dindagi barcha go’zal fazilaytlar namayon bo’lgan. Dinimizda insonga ozor beradigan xolatlar qattiq qoralanar ekan ixtiyoriy abort , Bolani oldirib tashlashlikka ham yaxshiqaralmasligini ko’rsatadi. Bu joyda birnchi navbatda ona qiynaladi va farzand nobud bo’ladi.Bu bir taraflama yondashuv bolib , o’sha tug’ulmay qolgan bola ota onasiga va milatiga foyda keltiradigan , oilasiga risq baraka olib keladigan bola bo’lishi ham mumkin edi . Agar bola zinodan bolib qolgan bolsa bazi bir islom mamlakatlarida zinokor ayollar farzandini dunyoga keltirganidan so’ng xalq tomonidan toshbo’ron qilinib o’ldiriladi.Bu esa shu kabi mudhish hodisalarning oldini olshga qaratilgan choratadbir bo’lib hisoblanadi. Bu
Yaponiyada abort qilish cheklangan sharoitlarda, shu jumladan ularning sog'lig'iga yoki iqtisodiy qiyinchiliklariga xavf tug'diradigan ayollar uchun mavjud. XXIX bob Yaponiya Jinoyat kodeksi qiladi abort de-yure mamlakatda noqonuniy, ammo qonundan istisnolar etarlicha keng bo'lib, u keng miqyosda qabul qilinadi va amalda qo'llaniladi. Ayni paytda, Onalar salomatligini muhofaza qilish to'g'risidagi qonun imkon beradi tasdiqlangan shifokorlar agar homiladorlik bo'lsa, onaning va uning turmush o'rtog'ining roziligi bilan abort qilishni amalga oshirish zo'rlash natijasida kelib chiqqan, yoki homiladorlikning davomi onaning sog'lig'iga jismoniy yoki iqtisodiy sabablarga ko'ra jiddiy xavf tug'dirishi mumkin. Ayolning roziligisiz abort qilishni istagan har bir kishi, shu jumladan shifokorlar jazolanadi.

Yo'q abort qilish bo'lgan tasdiqlangan Yaponiyada. Tasdiqlangan shifokorlar, yuqorida keltirilgan shartlar asosida import qilingan abortiv vositadan foydalanishni tanlashlari mumkin. Abortdan foydalangan holda homilani tushurgan har qanday boshqa odamlar jazolanadi.

Favqulodda kontratseptsiya tabletkalari tomonidan tasdiqlangan Yaponiya Sog'liqni saqlash, mehnat va farovonlik vazirligi 2011 yilda.

Tarix
1842 yilda Shogunat Yaponiya yilda abort qilish taqiqlangan Edo, ammo qonun 1869 yilgacha butun mamlakat bo'ylab abort qilish taqiqlangan paytgacha butun mamlakatga ta'sir ko'rsatmadi. Biroq, bu jinoyat kamdan-kam hollarda jazolandi, agar kontseptsiya zinodan kelib chiqmasa yoki ayol abort qilish natijasida o'lsa.

Olim Tiana Norgernning so'zlariga ko'ra, abort siyosati Meyji hukumatiga o'xshash edi Edo davri va ko'p sonli aholining xalqaro maydonda ko'proq harbiy va siyosiy ta'sir ko'rsatishiga ishonchi kuchaygan. 1868 yilda imperator doyalarga abort qilishni taqiqladi va 1880 yilda Yaponiyaning birinchi jinoyat kodeksi abortni jinoyat deb e'lon qildi. Abort uchun jazo 1907 yilda, Jinoyat kodeksi qayta ko'rib chiqilgandan keyin yanada og'irlashdi: abort qilgani uchun ayollar bir yilgacha ozodlikdan mahrum etilishi mumkin edi; amaliyotchilar etti kishiga qamalishi mumkin edi. 1907 yildagi Jinoiy abort to'g'risidagi qonun bugungi kunda ham texnik jihatdan amal qilmoqda, ammo boshqa qonunlar uning ta'sirini bekor qildi.

1923 yilda shifokorlarga onaning hayotini saqlab qolish uchun shoshilinch abort qilish uchun qonuniy ruxsat berildi; turli xil, kam xavfli hayot sharoitida qilingan abortlar hali ham sudga tortilgan.1931 yilda Abortga qarshi qonunni isloh qilish alyansi tomonidan tashkil etilgan Abe Isoo va "istamagan bolani tug'maslik ayolning huquqi, abort esa bu huquqdan foydalanish" deb ta'kidladi. Ushbu tashkilot abortni genetik buzilish ehtimoli katta bo'lgan hollarda qonuniylashtirilishi kerak deb hisoblagan; unda ayol kambag'al, davlat yordamida yoki ajrashgan; unda bu ayolning sog'lig'iga xavf tug'dirgan; va bunda homiladorlik zo'rlash natijasida bo'lgan. 1934 yilda Beshinchi Butun Yaponiya xotin-qizlar saylov huquqi Kongressi abortni kontratseptsiya bilan bir qatorda qonuniylashtirishga da'vat etgan rezolyutsiyalar yozdi.Bu o'sha paytda hukumat tomonidan hech qanday tezkor reaktsiyaga olib kelmadi, ammo urushdan keyin abort qilishni qonuniylashtiradigan qonun loyihasini ishlab chiqishda ushbu qarorlar bilan maslahatlashildi.

1940 yilda Milliy Evgenik Qonuni abort qilish uchun shifokor bajarishi kerak bo'lgan bir qator protseduralarni belgilab, abortni qonuniy deb atashni to'xtatdi; Ushbu protseduralar ikkinchi fikrlarni olish va hisobotlarni taqdim etishni o'z ichiga olgan, ammo bu favqulodda holat bo'lganida ularni e'tiborsiz qoldirish mumkin. Bu ko'plab shifokorlar bilan ishlashni istamagan dahshatli va murakkab jarayon edi va ba'zi manbalar abortning 1941-1944 yillarda 18000 dan 1800 gacha tushishini ushbu qonunchilikka bog'laydi.

Ikkinchi jahon urushidan keyin Yaponiya aholining inqiroziga uchradi. 1946 yilda 10 million odam ochlik xavfi ostida deb e'lon qilingan va 1945-1950 yillar orasida aholi 11 millionga ko'paygan. 1948 yilda, agar izidan Miyuki Ishikava ishi, Yaponiya abortni maxsus holatlarda qonuniylashtirdi. 1948 yildagi Evgenik muhofaza qilish to'g'risidagi qonun Yaponiyani abortni qonuniylashtirgan birinchilardan biriga aylantirdi. Ushbu qonun 1996 yilda onalar tanasini himoya qilish to'g'risidagi qonun sifatida qayta ko'rib chiqilgan.

Hozirda abort Yaponiyada keng tarqalgan. 1998 yilda o'tkazilgan so'rov natijalariga ko'ra, turmush qurmaganlarning 79 foizi va turmush qurgan ayollarning 85 foizi abort qilishni ma'qullashgan. Tadqiqotchilarning fikriga ko'ra Osaka universiteti 2001 yilda Yaponiyada 341 588 abort qilingan, bu 1998 yildan 2001 yilgacha 2,5 foizga oshgan. Biroq, 2007 yilda bu ko'rsatkich 256000 atrofida kamaydi.

Statistika

Abort qilish statistikasi shuni ko'rsatdiki, 1975 yildan 1995 yilgacha 20 yoshdan kichik bo'lgan ayollar uchun abort qilish darajasi (yiliga 1000 ayolga to'g'ri keladigan abortlar soni) o'sdi. Abort qilish koeffitsienti (1000 tirik tug'ilishga to'g'ri keladigan holatlar soni) yoshdagi ayollar orasida eng yuqori ko'rsatkich bo'lib qolmoqda 40-44. Abort qilish koeffitsienti o'sishi eng yosh ikki guruhda (20 yoshdan 20 yoshgacha va 24 yoshdan kichik), ayniqsa 1955 yildan keyin tug'ilganlar orasida kuzatilgan. 25 yoshdan kichik ayollar boshidan o'tkazgan abortlar nisbati 1976 yilga nisbatan 18 foizdan oshgan. 1991-1995 yillarda 1980 va 30 foizni tashkil etdi, shuningdek, 40-44 yoshdagi ayollar orasida biroz o'sish kuzatildi.

Umuman olganda, 1995 yilda hisobot qilingan abortlarning umumiy soni 343,024 ni tashkil etdi, bu 1975 yilga nisbatan 49 foizga kamayganligini anglatadi. Umumiy abort darajasi 1975 va 1995 yillarda har 1000 ayolga nisbatan 22ta dan 11ta gacha tushdi va abortning umumiy koeffitsienti xuddi shu 20 yillik davrda 1000 tirik tug'ilgan chaqaloqqa 353 dan 289 abortgacha o'zgargan. 99 foizdan ko'p hollarda sabab xabar berdi abort qilish ayolning sog'lig'ini himoya qilish uchun edi; bu foiz 1975-1995 yillar davomida doimiy bo'lib qoldi.

Abort qilish bo'yicha Yaponiya hukumatining rasmiy statistik ma'lumotlarini juda to'g'ri deb hisoblash mumkin emas, chunki shifokorlar abort qilishning oldini olish uchun qilingan abortlar soni haqida kam ma'lumot berishadi. daromad solig'i to'lovlar va shuning uchun ijtimoiy bosim ayollarning, ayniqsa, yosh ayollarning maxfiyligini himoya qilish kichik yuqori yoki o'rta maktab talabalar.

Kontratseptiv vositalardan foydalanish

Darajasini baholash uchun stsenariy tadqiqoti o'tkazildi kutilmagan homiladorlik Yaponiyada stavka, qayerda og'iz kontratseptivlari oilani rejalashtirish maqsadida qonuniylashtirilmagan va er-xotinlar asosan ishonishadi prezervativ, agar ko'proq ayollar ishlatadigan bo'lsa, o'zgarishi mumkin. Yaponiyada kutilmagan homiladorlik va abortning hozirgi stavkalari ma'lum emasligi sababli, 1994 yilda Yaponiyaning oilani rejalashtirish bo'yicha milliy tadqiqotida keltirilgan ma'lumotlar milliy kontratseptiv vositalardan foydalanish stsenariylarini tuzishda ishlatilgan. Kontratseptsiya usullarining yillik ishlamay qolish darajasi va kontratseptsiya vositalaridan foydalanish stsenariylariga, kontratseptsiya etishmovchiligi bilan bog'liq homiladorlikning yillik sonini olish uchun qo'llanildi. Keyinchalik, OC dan yuqori foydalanish ko'rsatkichlarini nazarda tutadigan kontratseptiv amaliyot holatlari aniqlandi va har bir vaziyat uchun kontratseptsiya etishmovchiligi bilan bog'liq homiladorlik sonining o'zgarishi taxmin qilindi. 15% OC foydalanish stavkalari kutilmagan homiladorlik sonini 13-17% ga kamaytirganligi, 25% foydalanish stavkalari 22-29% gacha pasayishiga va 45-58% gacha 50% foydalanish stavkalariga olib kelishi aniqlandi. Topilmalar, taxminlar o'zgarishiga asoslanib ishonchli bo'lgan. Xulosa qilib aytish mumkinki, Yaponiyada OCdan foydalanish koeffitsientining har bir nazariy foiz o'sishi kutilmagan homiladorlik sonining taxminan teng foiz pasayishiga olib keldi.