Nobank kredit tashkilotlari va mikromoliyalashtirish faoliyati to‘G‘risida

4-bob. Nobank kredit tashkilotlari faoliyatini tartibga solish va nazorat qilish
25-modda. Nobank kredit tashkilotlari faoliyatini tartibga solish va nazorat qilish yuzasidan Markaziy bankning vakolatlari
Nobank kredit tashkilotlari faoliyatini davlat tomonidan tartibga solish va nazorat qilish Markaziy bank tomonidan amalga oshiriladi.
Markaziy bank nobank kredit tashkilotlari faoliyatini tartibga solish maqsadida quyidagilarni belgilaydi:
ruxsat berish va xabardor qilish tartib-taomillaridan o‘tish tartibini;
nobank kredit tashkilotlarining axborot xavfsizligini va kiberxavfsizligini ta’minlashga doir minimal talablarni;
lombardlarning kassa xonalariga doir talablarni;
nobank kredit tashkilotlari tomonidan yangi moliyaviy operatsiyalarni, texnologiyalarni va xizmatlarni nazorat qilinadigan cheklangan muhitda (qamrov hududi, sinov davri, xizmatlar hamda operatsiyalar soni va (yoki) hajmi, iste’molchilar soni va boshqalar) sinovdan o‘tkazish bo‘yicha maxsus huquqiy rejimni (“tartibga solish qumdoni”);
mikromoliya tashkilotlari tomonidan to‘lov agenti (subagenti) yoki banklar, sug‘urta va boshqa moliya tashkilotlari agenti vazifalarini amalga oshirish tartibini;
mikromoliya tashkilotlari tomonidan islomiy moliyalashtirishga oid xizmatlar ko‘rsatish tartibini;
mikromoliya tashkilotlari va ipotekani qayta moliyalashtirish tashkilotlarining aktivlari sifatini tasniflash va baholashga, ularni tasniflash asosida aktivlar bo‘yicha ehtimoliy yo‘qotishlarga qarshi zaxiralarni shakllantirishga doir talablarni;
mikromoliya tashkilotlari va lombardlar xizmatlari iste’molchilari bilan o‘zaro munosabatlarni amalga oshirishi chog‘ida ushbu tashkilotlar faoliyatiga doir minimal talablarni;
maxsus vakolatli davlat organi bilan birgalikda jinoiy faoliyatdan olingan daromadlarni legallashtirishga, terrorizmni moliyalashtirishga va ommaviy qirg‘in qurolini tarqatishni moliyalashtirishga qarshi kurashishga doir ichki nazorat qoidalarini.
Markaziy bank nobank kredit tashkilotlari faoliyati ustidan nazoratni amalga oshirish maqsadida quyidagilarni belgilaydi:
nobank kredit tashkilotlari tomonidan faoliyatni va moliyaviy operatsiyalarni amalga oshirish, buxgalteriya hisobini yuritish qoidalarini, hisobotlarning shakli, tuzilishi va mazmunini, moliyaviy hamda nazoratga doir hisobotlarni tuzish uslubiyatini, davriyligini va taqdim etish muddatlarini, tavakkalchiliklarni baholash hamda ularning faoliyatini nazorat qilish uchun zarur bo‘lgan axborotni taqdim etish muddatlarini;
mikromoliya tashkilotlari va ipotekani qayta moliyalashtirish tashkilotlari uchun prudensial normativlarni hisoblab chiqarish tartibini hamda ushbu normativlarning yo‘l qo‘yiladigan qiymatlarini.
Markaziy bank nobank kredit tashkilotlari faoliyati ustidan nazoratni amalga oshirish maqsadida:
nobank kredit tashkilotlaridan, ularga aloqador bo‘lgan shaxslardan, shuningdek nobank kredit tashkilotlarining uyushmalaridan (ittifoqlaridan) hisobotlarni va hujjatlarni so‘rab olishga hamda tekshirishga, olingan axborotni tushuntirib berishni talab qilishga;
nobank kredit tashkilotlarini inspeksiyadan (tekshiruvdan) o‘tkazishga;
mikromoliya tashkilotlari tomonidan beriladigan iste’mol kreditlari va mikroqarzlar, shuningdek lombardlar tomonidan beriladigan mikroqarzlar bo‘yicha foiz stavkalarining va to‘lovlarning eng yuqori qiymatlarini belgilashga;
mikromoliya tashkilotlarining va ipotekani qayta moliyalashtirish tashkilotlarining ichki auditiga doir talablarni belgilashga haqli.
Markaziy bank mikromoliya tashkiloti faoliyatini amalga oshiruvchi tashkilotlar reyestrini, ipotekani qayta moliyalashtirish tashkilotlari reyestrini, shuningdek lombardlar reyestrini yuritadi.