Nogironligi bor shaxslar bilan ijtimoiy ish amaliyoti

Nazorat savollari:

1. 
   Nogiron insonlarni mehnatga yo’nalitirish masalalari (jahon tajribasi).
   
2. 
   Ijtimoiy tadbirkorlik va uning xususiyatlari.
   
3. 
   Inklyuziv biznesning rivojlanishi bandlik muammolarini xal etish vositasi sifatida.
   
4. 
   Nogironlarni ish bilan ta’minlashda eksklyuziv yondashuv.
   
5. 
   Pozitiv diskriminatsiya va uning xususiyatlari
   

11-mavzu. Ko’zi ojiz nogironlikka ega bo’lgan insonlar bilan ijtimoiy ish.
Reja:
1.Ko’zi ojiz nogironlikka ega bo’lgan insonlar bilan ijtimoiy ishning o’ziga xos xususiyatlari.
2.Ko’zi ojiz insonning psixologik xususiyatlari.
3.Ko’zi ojizlikning darajalari.
4.Ko’zi ojiz insonning muhitni anglash xususiyatlari.


Tayanch tushunchalar: analizator, ko’zi ojizlik darajalari, brayl yozuv adabiytlari, retseptorlar, o’z-o’ziga xizmat qilish ko’nikmalari, tiflopedagogika, astigmatizm, ko`z pardalari, refraksiya, oftalmolog.

Boshqa analizatorlarning faoliyati tufayli shikastlangan organ funktsiyalarini kompensatsiya qilish ham muhimdir. Ammo, shunga qaramay, nuqson uchun kompensatsiya maxsus tashkil etilgan korrektsion ta’limda amalga oshiriladi, bu erda o’quv jarayonining o’zi ko’zi ojiz har bir bolani maksimal darajada rivojlantirishga qaratilgan. O’quv jarayonini tashkil etishda ijtimoiy ishchi ham faol ishtirok etadi. Quyida ko’zi ojiz bolalar uchun maxsus o’quv muassasasida ishlaydigan ijtimoiy ishchi uchun tavsiya etiladigan ijtimoiy-pedagogik faoliyatning asosiy yo’nalishlari (ushbu ro’yxat Integratsiya Uyushmasidagi amaliyotga asoslanadi).

1. Ijtimoiy ishchi ko’rish qobiliyatiga ega bo’lmagan har bir bolaga tashxis qo’yadi. Bunday bolalar bilan ishlashda u sotsiologik, psixologik, pedagogik va tibbiy tadqiqot usullarining butun majmuasiga ega bo’lishi kerak. Ijtimoiy-psixologik diagnostika natijasida ta’lim mikrosociumining xususiyatlari, pedagogik jarayon va oilaviy tarbiyaning xususiyatlari, shuningdek uning ijtimoiy o’zaro bog’liqligi bilan bog’liq shaxsning individual psixologik xususiyatlari tan olinadi. Ko’zi ojiz bolalarning faqat to’liq tarixi uning ijtimoiy moslashuvi muammolarini aniqlab olishga imkon beradi.
2. Ijtimoiy-psixologik diagnostika natijalariga ko’ra, ijtimoiy ishchi psixolog va ota-onalar bilan birgalikda har bir ko’rish qobiliyati cheklangan bola uchun uning imkoniyatlari darajasi, istaklari va qiziqishlarini hisobga olgan holda individual dastur tuzadi.
3. Ijtimoiy ishchi tanlangan o’quv dasturining haqiqiy yutuqlar va bolaning rivojlanish darajasiga muvofiqligini muntazam ravishda nazorat qilib boradi. Atrofdagi barcha kattalar ularga tayyor bo’lishi kerak va haqiqatan ham ta’lim muassasasidan tashqaridagi umumiy ta’lim muammolarini hal qilishda ishtirok etishlari kerak. Ta’lim orqali ijtimoiy moslashuv maktabda o’qish davri bilan tugamasligi kerak. Ko’zi ojiz nogiron bola butun umri davomida yordamga muhtoj, garchi yoshi bilan ijtimoiy moslashuv va tuzatish jarayonining vazifalari tubdan o’zgaradi.
4. Shuningdek, ijtimoiy ishchi bolaning salbiy tendentsiyalarga va jamiyatning ta’siriga ijtimoiy-psixologik moslashuvi darajasini oshirish, bolani bolalar muassasalariga, mehnat jamoalariga va boshqalarga qo’shilishga tayyorlash uchun maxsus mashg’ulotlarni ishlab chiqmoqda.
5. Ijtimoiy ishchi boshqa ta’lim muassasalari bilan hamkorlikda tuman darajasida ijtimoiy moslashishga qaratilgan tadbirlarni tashkillashtiradi.
Ushbu yo’nalishlarning kombinatsiyasi ko’zi ojiz bolalar bilan ijtimoiy va ma’rifiy ishlar tizimini shakllantiradi. Darhaqiqat, faqat ijtimoiy o’qituvchining maxsus uyushgan va maqsadli faoliyati natijasida ko’rish qobiliyati zaif bolalar intellektual rivojlanishda nisbatan yuqori natijalarga erishadilar, jamiyatda faol ishtirok etish uchun zarur bo’lgan ijobiy shaxs xususiyatlariga ega bo’ladilar.