"Noosfera: geosiyosat va mafkura" tahsili "Milliy oyaning falsafiy masalalari"
Download 0.84 Mb. Pdf ko'rish
|
Karimov I. Noosfera. Geosiyosat va mafkura. o\'quv qo\'llanma. T. 2008.pdf
m
sodir b lishiga umid bo lash qiyin. Binobarin, yangicha tafakkur va turmush tarzini pastdan, quyi tabaqalardan zgartirib borish y iini tutish samaraliroq b ladi, deb hisoblash mumkin. Chunki oddiy ishchi, dehqon, hunarmand, tadbirkor, qituvchi, shifokor- umuman ziyolilarning barcha quyi tabaqalarida hamkor, hamnafas boiib, zaro ishonch asosida yon berib murosa-yu madora bilan yashash mayli kuchli. Ana shuning uchun ham Noosfera davri mafkurasi avvalo e'tiborni bevosita moddiy va ma'naviy boyliklar yaratuvchilar tafakkur tarzini zgartirishga qaratmo i maqsadga muvofiqdir. Shunday muhitda tarbiyalangan yosh avlod, siyosat va mafkura maydoniga kelgach, geosiyosatda ham jiddiy zgarishlar sodir boiishiga umid bogiash mumkin. Yuqorida aytilganidek, nazariya masalasidagi jaholatparastlik natijasida tabiatni saqlab qolishning birinchi imkoniyati q ldan boy berildi. Moddiy va ma'naviy resurslarni ayriinsoniy maqsadlar yoiida foydalanishni tanlab olish insoniyat uchun behad kulfatlar, mahrumliklar keltirdi. XX asrning 80-yillarida ikki qarama-qarshi lagerga' b linib ketgan mamlakatlar birlashib, umummanfaatlar asosida faoliyat y nalishini belgilash imkoniyati vujudga keigan edi. M.S.Gorbachevning yangicha tafakkur tarzini shakllantirish, qayta qurish, demokratik islohotlar tkazish siyosati shunday imkoniyatni voqelikka aylantirishi mumkin, degan fikr jahon afkor ommasida qaror topib bormoqda edi. Biroq yana " or odamlari"ga xos tafakkur tarzi zining yashovchanligini k rsatdi. Aqlni oqilona izga burib yuborishning ikkinchi imkoniyati ham q ldan boy berildi. Umuman tarixiy xotirani esdan chiqarmasak, tafakkur tarzini zgartirish zarurligi t risidagi yuqoridan b ladigan "tashabbus" ne cho li jozibador tuyulmasin, ular tor siyosiy maqsadlar iskanjasida y q boiib ketishi, amalga oshmasligi tarixiy tajribadan maiumdir. Binobarin, Noosfera davriga xos tafakkur tarzini shakllantirish uchun tabiat insonga uchinchi, oxirgi imkoniyatni berdi. Bu, endi pastdan boshlanishi, "ekologik imperativ", "Axloq imperativi" umumplanetar halokatning oldini olib qolish zaruratini keng xalq ommasiga tushuntirish yangicha tafakkur tarzini shakllantirish, umumjahon xalq akademiyasi, uning har bir mamlakatda umumplanetar milliy uyushmalarini tashkil etishdan boshlash maqsadga muvofiqdir, degan fikrlar olimlar tomonidan ilgari surilmoqda. Ehtimol, shu bitta maqsad uchun odamlar, xalqlarni birlashtiradigan va buning uchun zarur mabla resurslariga ega b lgan 70 "jahon hukumati" vujudga kelar, tabiat in'om etgan zini- zi saqlash instinktidan foydalanib, XXI asr odamlari, elatlari, xalqlari, millatlari murosa biian yashash y liga uzil-kesil tib olsalar, inson faoliyati tufayli yopirilib kelayotgan halokatning oldini olib qolish oyasi umumplanetar ijtimoiy harakatini vujudga keltirsa, ajab emas. Xulosa: a) tabiat bilan jamiyat, jamiyat bilan odamzot rtasida ziddiyat Noosfera davrining bosh ziddiyatidir; b) milliy xilma-xillik tabiat va uning qonunlari tufayli vujudga kelgan buyuk ne'matdir; v) din ijtimoiy-tarixiy hodisa b lib, imon insonga xos abadiy ruhiy hodisa ekanini nazarda tutish zarur; g) "g'or odamlariga" xos tafakkur tarzidan jamiyatlashgan odamga xos yangicha tafakkur tarziga tish orqali Noosfera davri muammolarini hal etish mumkin. Kalit s zlar. umumplanetar manfaatlar, antogonistik ziddiyat, etnogenez, integrativ jarayonlar, milliylik, umumplanetar birlik, umuminsoniy xotira, uquvli odamlar, " or odami"ga hos tafakkur tarzi, mulkning davlat monopoloyasi, "Milliy sotsializm" oyasi, tarafkashlik siyosati va mafkurasi, umumjahon xalq akademiyasi, "jahon hukumati", umumplanetar ijtimoiy harakat, "ekologik imperativ", "Axloq imperativi". Takrodash uchun savollar 1. Jahondagi Bosh, Asosiy va noasosiy ziddiyatiar nimani anglatadi? 2. Yerda odamzotning paydo b Iishi qanday oqibatlarga olib keldi? 3. Tor manfaatlar nima va ularni qanday qilib umumplanetar manfaatlarga b ysundirish mumkin? 4. Tabiat bilan jamiyat, jamiyat bilan odamzot rtasidagi ziddiyatlarni hal etish mumkinmi? 5. Bifurkatsiya murvati va divergensiya qonuni nima? 6. Milliy rang-baranglik nimaga kerak? 7. "Din", "ishonch", "imon" tushunchalaridagi umumiylik va ayrimlikni anglash nega juda muhim? 8. Nega dinlarni siyosiylashtirish ta xavfli? 9. Noosfera davrida ilm va din ahli, fan va din ittifoqi nega zarurat b lib qoldi? 10. " or odamlari"ga xos tafakkur tarzi nima va uni bartaraf etish imkoniyati mavjudmi? Download 0.84 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling