«Noshir» 2019 iqtisodiy va ijtimoiy geografiya

IQTISODIY VA IJTIMOIY GEOGRAFIYA 

161 
Ushbu hudud hisobiga hozirda 565 turdagi dunyo yalpi ichki mahsulotlarini ishlab 

chiqarish va jahon eksporti va importining 45 foizlik ulushi to‗g‗ri kelmoqda.

Osiyo-Tinch okeani hududi integratsion jarayonlarining o‗ziga xos 
xususiyatlari quyidagilardan iborat:


bu integratsiyaga iqtisodiyoti rivojlangan va rivojlanayotgan davlatlar jalb

etiladi; 


integratsiya jarayonlari hududidagi mamlakatlar firma va korporatsiyalari 

o‗rtasida, asosan, makroiqtisodiy darajalarning yuqoriligi;



integratsiya jarayonlarining maxsus alohida hududlarda yuqori darajada

ro‗y berishi; 


integratsiya jarayonlari yuqori tayyorgarlikda tashkil etilmagan hududlarni 

rivojlantirishi;



mavjud integratsion guruhlarning aniq rasmiylashtirilmaganligi.

Osiyo-Tinch okeani hududi bir qator subregional birlashmalar, ya‘ni Janubi-
Sharqiy Osiyo mamlakatlari assotsiatsiyasi (ASEAN). Osiyo-Tinch okeani
iqtisodiy hamjamiyati tashkiloti (ATEC) – Avstraliya, Yangi Zelandiya erkin 
savdo hududi, Janubi-Tinch okean forumi (YuTF), Tinch okeani iqtisodiy soveti
(TES)dan tashkil topgan. 
Osiyo-Tinch okeani hududi jarayonlarida asosiy rolni Yaponiya o‗ynaydi.
So‗nggi yillarda uning yoniga ―Osiyo yo‗lbars‖lari (Janubiy Koreya, Tayvan, 
Singapur, Gonkong) hamda AQSH va Xitoy qo‗shildi. Hozirda integratsiya
jarayonlari faollashayotgan yana bir birlashma Janubiy-Sharqiy Osiyo (ASEAN) 
mamlakatlari bo‗lib, u 1967-yilda olti mamlakat – Bruney, Indoneziya, Malayziya,
Filippin, Singapur, Tailand negizida tashkil topgan. 1995-yilga kelib, ular safiga 
Vyetnam ham qo‗shildi. ASEAN mamlakatlari bir-biri bilan o‗zaro yuqori
darajada integratsiyalashuvga kirishdilar va shu bilan birga, Yaponiya, AQSh, 

---

---