«Noshir» 2019 iqtisodiy va ijtimoiy geografiya

© 
A.S.Soliyev va boshq.,2019
© 
«Noshir»nashriyoti, 2019.

---

---

IQTISODIY VA IJTIMOIY GEOGRAFIYA 

3 


KIRISH 
Mustaqillik yillarida mamlakatimizda amalga oshirilayotgan ijtimoiy-
iqtisodiy, siyosiy va ma‘naviy sohalardagi islohotlar ta‘lim tizimida ham yangidan 
yangi izlanishlarni taqozo etmoqda. Xususan, respublikamizda xorijiy
adabiyotlarni o‗rganish va ularni respublika oliy ta‘lim tizimida joriy qilishga 
alohida e‘tibor qaratilmoqda. Bu borada ―Geografiya‖ fanida ham salmoqli
o‗zgarishlar, yangilanishlar ro‗y berdi.
Aytish o‗rinliki, geograf mutaxassislar tayyorlashda, ularning boshlang‗ich
bilim va malakalarini oshirishda ―Iqtisodiy va ijtimoiy geografiya‖ o‗quv kursi 
muhim ahamiyat kasb etadi. Ayniqsa, so‗nggi yillarda sotsial geografik tadqiqotlar
ko‗lamining oshib borayotganligi hech kimga sir emas. Hozirgi vaqtda ―Iqtisodiy 
va ijtimoiy geografiya‖ mutaxassisligi doirasida himoya qilinayotgan ilmiy
tadqiqot ishlarining aksariyat qismi ham, aynan, sotsial geografiya tarkibidagi 
ilmiy yo‗nalishlar doirasida olib borilmoqda.
―Iqtisodiy va ijtimoiy geografiya‖ fanining rivojanishi uning turli davrlarda 
umumiy fan sifatida nomining o‗zgarishiga sabab bo‗lgan: Iqtisodiy geografiya –
Iqtisodiy va ijtimoiy geografiya – Ijtimoiy geografiya. Professor A.Soliyev ta‘biri 
bilan aytganda, u avval iqtisodiy, so‗ngra iqtisodiy va ijtimoiy, hozirgi kunda esa
keng ma‘noda ijtimoiy geografiya deb ham nomlanadi. Biroq, ta‘kidlash joizki, 
bugungi kunda ushbu fan sohasi rivojlangan ko‗plab xorijiy (Аngliya, Fransiya,
AQSh, Xitoy va h.k.) mamlakatlarda Iqtisodiy va ijtimoiy geografiya ―Inson 
geografiyasi‖ (Human Geography) deb atalmoqda. Iqtisodiy va ijtimoiy geografiya
– geografiya fanlari tizimida 


inson bilan bog‗liq barcha ijtimoiy-iqtisodiy hodisa 

va jarayonlarning hududiy jihatlarini o‗rganuvchi fan
hisoblanadi. Uning 
shakllanishi va rivojlanishidagi muhim jihatlardan biri ijtimoiy geografik
tadqiqotlarning markazida, birinchi navbatda, inson omili turishidir.

---

---