«Noshir» 2019 iqtisodiy va ijtimoiy geografiya

IQTISODIY VA IJTIMOIY GEOGRAFIYA 

290 
Falsafiy jihatdan tahlil qilinganda, agarda inson va uning turmush tarzi, 

mehnat qilishi, bilim va dam olishi, sog‗lig‗ini tiklashi, o‗y-xayollari, urf-odatlari

bilan bog‗liq yoki bir so‗z bilan aytganda, keng ma‘nodagi ijtimoiy voqea-
hodisalar makon va zamonda mavjud ekan, o‗z navbatida ularni vujudga kelishi,
shakllanishi va rivojlanishining hududiy qonuniyatlarini o‗rganish zaruriyatining 
tug‗ilishi tabiiy va ushbu masala, fanlar mantiqiga ko‗ra, avvalo, geografiya
fanining tadqiqot obyekti doirasi-ga kiradi, aniqrog‗i u bilan sotsial geografiyaning 
shug‗ullanishi maqsad-ga muvofiqdir (Nazarov M., Tojiyeva Z. Ijtimoiy
geografiya, 2003). 
Sotsial yoki tor ma‘nodagi ijtimoiy geografiyaning O‗zbekistonda
shakllanishi va rivojlanishiga mahalliy olimlar, xususan A.Soliyev, I.Nazarov, 
Z.Tojiyeva, N.Komilovalar o‗z hissalarini qo‗shdilar. Jumladan, professor
A.S.Soliyev o‗tgan asrning so‗nggi o‗n yilligida e‘lon qilingan qator risola va 
o‗quv
qo‗llanmalarida 

an‘anaviy

iqtisodiy 
geografiyaning
rivojlanish 
yo‗nalishlarini ochib bergan va shu o‗rinda mazkur fanning sotsiallashuvi
(ijtimoiylashuvi)ga alohida urg‗u bergan. Shuningdek, A.S.Soliyev ayrim hollarda 
―sotsial‖ tushunchasi ―ijtimoiy‖ tushunchasiga

to‗la mos kelmasligi
ni ta‘kidlab, 
birinchi atamaning ham ba‘zan ishlatilishini maqsadga muvofiq, deb biladi.
Mustaqillik yillarida O‗zbekistonda sotsial geografiyaga bag‗ishlangan qator 
ishlar amalga oshirildi. A.S.Soliyev rahbarligida M.Nazarov tomonidan aholiga
tibbiy xizmat ko‗rsatish muammolari bo‗yicha yoqlangan dissertatsiya (1996) 
an‘anaviy iqtisodiy geografiyadan sotsial geografiya tomon muhim bir qadam
bo‗ldi. Buning davomi sifatida keyinchalik fan, va ilmiy tadqiqotlar geografiyasi 
(X.Nazarova, 1997), tibbiyot geografiyasi (N.Komilova, 1999; 2012), jinoyatchilik
geografiyasi (A.Qayumov, 2006) bo‗yicha dissertatsiyalari yoqlandi. Keyinroq 
tibbiyot geogra-fiyasiga daxldor yana bir nechta dissertatsiya himoya qilindi.

---

---