Нозимжон Далибаев

DSL³ Интернетга кириш
Рақамли абонент линияси деган маънони англатадиган DSL рақамли маълумотларни

---

узатиш учун мавжуд телефон линияларидан фойдаланади. Маълумотлар овозли
қўнғироқларга қараганда юқори частотада узатилганлиги сабабли сиз бир вақтнинг
ўзида Интернетдан фойдаланишингиз ва телефонда гаплашишингиз мумкин.
DSL ёрдамида сиз овоз ва маълумот сигналларини ажратувчи жисмоний филтр
ўрнатасиз. Aкс ҳолда, телефонда гаплашаётганда сиз тешувчи ҳуштак эшитасиз.
Бу атама деярли ҳар доим ассиметрик DSL га ишора қилади, яъни юклаб олиш ва юклаш
тезлиги бошқача. Бу мантиқий, чунки кўпчилик Интернетдан юклагандан кўра кўпроқ
контентни юклаб олади.
DSL бугунги кунда ҳам, айниқса ишончли кабел инфратузилмаси бўлмаган жойларда
таклиф қилинмоқда. Aгар сизга тезкор уланиш керак бўлмаса, бу мақбулдир, аммо
бугунги Интернет билан унинг имкониятлари кўпинча етарли эмас.
Комутатор уланиш
Комутатор уланиши ҳозир жуда кам учрайди, лекин қисқача айтиб ўтиш жоиз, чунки бу
Интернетга киришнинг биринчи кенг тарқалган усули ҳисобланади.
DSL каби, у Интернетга уланиш учун телефон линияларидан фойдаланади. Бироқ, DSL -дан
фарқли ўлароқ, бир вақтнинг ўзида фақат битта турдаги сигнал чизиқ бўйлаб ўтиши
мумкин. Комутатор модем компютердан олинган рақамли сигналларни телефон линияси
бўйлаб тарқаладиган аналог сигналларга айлантиради ва провайдер серверига “телефон
қўнғироғи”ни амалга оширади.
Aлбатта, бу ўрнатиш жуда кўп чекловларга эга. Aналог териш сигнали рақамли
сигналларга нисбатан самарасиз. Ва, афсуски, сиз онлайн бўлганингизда телефон
қўнғироғи сизни Интернетдан чиқариб юборади.
Уйдан ташқарида симсиз Интернетга кириш жуда кенг тарқалган 
ва унинг қуйидаги турлари мавжуд.
Сунъий йўлдош Интернети
Сунъий йўлдош Интернети, номидан ҳам кўриниб турибдики, орбитада сунъий йўлдошлар
ёрдамидаги симсиз ечимдир. Бу кўриш линияси технологиясидир, шунинг учун уйингизга

---

хизмат кўрсатувчи сунъий йўлдошга қаратилган антеннани ўрнатиш учун сизга
тажирбали мутахассис керак бўлади.
Сиз билганингиздек, сигнал қанчалик узоқроқ бўлса, у шунчалик ёмонлашади. Сунъий
йўлдош антенналари 60 000 км дан ортиқ масофада жойлашганлиги сабабли, улар
кўпинча жуда кўп кечикишларга эга. Бу реал вақтдаги алоқа сифатини пасайтириши
мумкин.
Сунъий йўлдош Интернетининг яна бир муаммоси шундаки, у сигнални катта майдонга
узатади. Сунъий йўлдош уланишидан фойдаланадиган яқин атрофдаги ҳар бир киши кенг
тарқалган тармоқдан фойдаланишига тўғри келади.
Бу чекка ҳудудлардаги кўпчилик учун Интернетга киришнинг ягона йўлидир, аммо бошқа
имкониятлар бўлса, бу тавсия этилмайди.