3. Ҳокимият фақат ижтимоий муносабатлар доирасидагина амалда бўлади.
4. Ҳокимият муносабатлари икки томонлама кўринишга эга бўлиб, унинг муайян бир субъекти ҳокимият субъекти бўлса, иккинчи томони эса ҳокимиятга бўйсунувчи субъект ҳисобланади.
5. Ҳокимиятнинг энг муҳим белгиларидан бири, бу унинг муайян кучга эгалигидадир. Бундай куч турли хил шаклда бўлиши мумкин, яъни жисмоний куч, ҳарбий куч, авторитет кучи, ишонч, эстетик таъсир ва б.
Ҳокимиятни турли хил мезонлар бўйича таснифлаш мумкин. Хусусан, ижтимоий даражаларига кўра у қуйидагича таснифланади:
а) бутун жамият доирасидаги ҳокимият;
б) у ёки бу жамоа доирасидаги ҳокимият;
в) икки индивид муносабатлари ўртасидаги ҳокимият.
Ҳокимият шунингдек, сиёсий ва носиёсий турларга бўлинади. Сиёсий ҳокимиятнинг шакллари сифатида давлат ҳокимияти, муайян сиёсий партиялар ҳокимияти, сиёсий лидерлар ҳокимиятларини кўрсатиб ўтиш мумкин. Ҳокимиятни амалга ошириш усул ва воситаларидан келиб чиқиб, унинг демократик ёки нодемократик шакллари мавжуд. Ҳокимиятнинг носиёсий турларидан бири, бу оилавий ҳокимият (масалан: оилада ота-она ҳокимияти) ҳисобланади.
18. ДАВЛАТ ҲОКИМИЯТИНИНГ БЕЛГИЛАРИ
Давлат ҳокимияти - бу давлат мажбурлов кучига таянадиган, субъектлар ўртасида ҳукмронлик ва тобеликка асосланадиган оммавий-сиёсий муносабатлар тизимидир.
Давлат ҳокимиятини характерловчи қуйидаги белгилар мавжуд:
давлат ҳокимияти универсал характерга эга бўлиб, у мамлакатнинг бутун ҳудуди ва аҳолисига нисбатан тадбиқ этилади;
давлат ҳокимияти оммавий-сиёсий характерга эга, яъни унда ҳокимият ҳокимият объекти сифатида жамиятдан алоҳида ажратилган профессионал аппарат томонидан амалга оширилади;
давлат ҳокимияти умуммажбурий тусдаги юриш туриш қоидаларини, яъни ҳуқуқ нормаларини яратишда қатъий ваколатга эга;
давлатнинг мажбурлов кучига таянади;
давлат ҳокимияти вақт доирасида доимий ва узлуксиз амалда бўлади.
Do'stlaringiz bilan baham: |
