Nutq o`stirish nazariyasi va metodikasi fanining asosiy nazariy matni

 
Mavzu yuzasidan savol va topshiriqlar: 
 
1.Mashg`ulotni dastur maqsad va bolalar yoshiga qarab mustahkamlash usullari
2.Bolaning ishini to‘g‘ri baholash yo‘llari 
3. Mexanik qaytarishning salbiy oqibatlari 
4.Mashg‘ulotlarning maqsad va vazifalari
Foydalanilgan adabiyotlar ro`yxati 
1. Edited by N.F. McGinn and E.H.Epstein Comparative Perspectives on the Role of 
Education in Democratization Frankfurt am Main; Berlin; Nev York; Lang, 1999 
2. R.M.Qodirova. O‘zbekiston bolalar bog`chalari va maktablarida bolalarga 5-6 yoshdan 
boshlab rus tilida dialogik nutqni o‘rgatish. T., ―O‘qituvchi‖1993.
3. F.R.Qodirova. Maktabgacha yoshdagi rusiyzabon bolalarni o`zbekcha so`zlashishga 
o`rgatish. T., ―O`qituvchi‖ 1993
4. R.M.Qodirova. Maktabgacha yoshdagi bolalarda dialogik nutqni rivojlantirishning ruhiy 
omillari. Qoz.,Sariog‘och, 1998. 
5. F.R.Qodirova. R.M Qodirova. Maktabgacha yoshdagi bolalarga ikkinchi tilni o`rgatish 
metodikasi. T., ―Sano-standart‖, 2004. 
6. F.R.Qodirova. R.M Qodirova. ―Bolalar nutqini rivojlantirish nazariyasi va metodikasi‖. T., 
―Istiqlol‖, 2006. 
7. Babayeva D.R. ―Nutq o`stirish metodikasi‖ T.: TDPU 2016-yil. O`quv qo`llanma  

---

Bolalarning nutqini o’stirish fanining asosiy nazariy matni 
7-mavzu: Katta pedagog va mudiraning maktabgacha yoshdagi bolalarda 
nutqni rivojlantirish borasidagi kasbiy mahoratini takomillashtirish 
maqsadida tarbiyachilar bilan olib boradigan ishlari shakllari 
 
Reja: 
1. Katta pedagog va mudiraning maktabgacha yoshdagi bolalarda nutqni 
rivojlantirish borasidagi kasbiy mahoratini takomillashtirish 
2. Tarbiyachi nutqiga qo‟yiladigan talablar 
 
Tayanch tushuncha va iboralar: mashg‘ulot, «Ilk qadam», DTS, fikrlash,davlat 
talablari, kasbiy faoliyat, boshqrish, mudira, bilim,ko‘nikma, malaka. 
Pedagog va mudiraning maktabgacha yoshdagi bolalarda nutqni rivojlantirish borasidagi 
kasbiy mahoratini takomillashtirish maqsadida tarbiyachilar bilan amalga oshiradi. Ular 
pedagogik jarayonda markaziy o‘rinni egallaydi. Shuning uchun mudira o‘z sohasini chuqur 
bilishi, har xil metodik vositalami yaxshi egallagan, puxta pedagogik-psixologik tayyorgarlikka 
ega bo‘lishi kerak. Shu bilan bir qatorda mutaxassislik bo‘yicha meyoriy xujjatlami jumladan 
«Ta‘Iim to‗g‗risida»gi Qonun, «Kadrlar tayyorlash milliy Dasturi»ni, «Ilk qadam» tayanch 
dasturini, Davlat ta‘Iim standartlarini, Maktabgacha ta‘limga qo'yilgan Davlat talablari va 
boshqalarni puxta egallagan bo‘lishi lozimdir. Maktabgacha tarbiya yoshidagi bolalar asosan 
maktab ta‘limiga maktabgacha ta‘lim muassasalarida va oilada tayyorlanadi. Ayniqsa bolani 
oilada va maktabgacha ta‘lim muassasalarida maktab ta‘limiga tayyorlashda hamkorlikda ish 
olib boorish muhim jarayon hisoblanadi. Bu jarayonni tashkil etishda mudiraning o‘rni juda 
kattadir. Maktabgacha ta‘limni tashkil etish va boshqarish mudiralarni amaliy faoliyatga 
tayyorlash bilan birga ularda yuksak kasbiy faoliyat malakalarini shakllantirishga xizmat qiladi. 
Ushbu fan asosiy ixtisoslik fan bo‗lganligi sababli Respublikadagi MTMIarga yuksak 
salohiyatga ega bo'lgan mutaxassislarni yetkazib beradi. 
Mashg‘ulot tarbiyachi tomonidan bolalarga kerakli bilim va malakalarni umumiy holda 
xabardor kilish demakdir. mashg‘ulotlar kun davomida utkazilib boriladi. Kuning birinchi 
kismiga muljallangan mashg‘ulotlar ancha samara beradi. 
Mashg‘ulot jarayonida bolalarda mustakil fikrlash kunikma va malakalari xosil kilinadi, 
tarbiyachining suzini tinglash, urtoklari bilan gaplashmaslik har bir tarbiyachi tomonidan 
berilgan savollarga javob berishga harakat kilish tarbiyachi tomonidan aytilgan fikrlarni 
takrorlashga urganib boriladi. Har bir yosh guruxlarda necha marta mashg‘ulot utkazish bolalar 
bogchasi ta‘lim-tarbiya dasturida belgilab boriladi. 
Mashg‘ulotning turlari haqida gapiradigan bulsak, mashg‘ulotning turlari kuyidagichadir: 
Bolalarni bilimlarini sinovchi mashg’ulotlar – ushbu mashg‘ulotlarni utkazishdan 
maqsad, tarbiyachi dasturda belgilangan bilim va malakalarini egallash darajasini bilib oladi va 
keyingi ishlari davomida ishlarni inobatga oladi. 
Kompleks mashuglotlar – bu mashg‘ulot bolalar bogchasi tajribasida keng tarkalgan 
bulib, bunday mashg‘ulotlarda bolalarga yangi bilim beriladi. 
mashg‘ulotni tuzilishi esa: 
- bolalarni uyushtirish 
- asosiy kism 
- yakuniy kism 
mashg‘ulotga tayyorlanish mazmuni xam mavjud bulib, ushbu mazmunga
Kuyidagilarni kiritishimiz mumkin: 

---

Bolalarning nutqini o’stirish fanining asosiy nazariy matni 
1. 
Mashg‘ulotni rejalashtirish. 
2. 
Kerakli jihozlarni oldindan tayyorlash. 
3. 
Bolalarni mashg‘ulotga tayyorlash. 
Bolalarni maktabga tayyorlashda tarbiyachi mashg‘ulotni bir bulimidan
bitta emas, balki butun bir mashg‘ulotni sistemasini rejalashtirib olib borilsa ijobiy 
natijani kulga kiritladi. 
Tarbiyachi mashg‘ulotlar jarayonida metodik kullanmalardan foydalanib mashg‘ulot 
utishi tavsiya etiladi. Har bir bogchada metodik xonalar mavjuddir. Unda bolalar bogchasi 
ta‘lim-tarbiya dasturining, xamda xamma bulimlari buyicha metodik kullanmalar buladi. 
Yetishmovchiliklarni tarbiyachi uzi tayyorlaydi va bu ishga ba‘zan tayyorlov guruxidagi 
ya‘ni maktabga tayyorlov guruxidagi bolalarni jalb etadi. Tarbiyachi mashg‘ulot uchun 
kerakli mashuglotlarni mashg‘ulotlardan bir kun avval tayyorlab kuyadi