O ' z be k is to n respublik asi oliy va o'rta m a X s u s ta lim V azir lig I a d h a m vaisov teri va tanosil

267

---

II ilova
Teri toshmalari va tana harorati ko‘tarilishining 
differensial tashxisi
Bexosdan tana haroratining ko'tarilishi va teriga toshm alar toshishi odatda 
bem orlarni xavotirga solib, shifokorga m urojaat etishga m ajbur etadi. Bunday 
hollarda tashxis qanchalik tez qo'yilishi va davo tayinlanishi bemorning taqdirida 
katta ahamiyatga ega bo'ladi. Toshm alar toshishi va tana haroratining ko'tarilishi 
sabablarini aniqlash, k o 'p in c h a m ushkul b o 'lad i. S hifokor asosan, k o 'rg a n
toshmalariga asoslangani holida tashxis qo'yib davo boshlaydi.
D avo laborator tahlil javoblari chiqqunicha boshlanadi, shu sababli ham 
differensial tashxis fa q a tg in a to sh m a larg a asosan q ilin ad i. T ashxisni iloji 
boricha tez qo'yishning zarurligi bir tom ondan, bem or taqdiriga aham iyati 
k a tta b o 'lsa , ik k in ch id an , to sh m a va h a ro ra t k o 'ta rilis h i bilan kechuvchi 
kasalliklar yuqum li b o 'la d i. Bu xil kasalliklarga virusli kasalliklar (entero- 
viruslar, parvovirusli kasalliklar, suvchechak, qizilcha, qizam iq) va bakterial 
infeksiya (streptokokkli, stafilokokkli, meningokokkli, qorin tifi, zaxm) kiradi. 
Bem orlarni o 'z vaqtida izolyatsiyalash kasallik tarqalishining oldini oladi.
Bemor ko'zdan kechirilayotganda teri toshmalari qanday elementlardan tashkil 
topganligiga e ’tibor berish zarur. Toshm alar shakli (halqasimon, dum aloq-so'yri, 
cho'zinchoq), joylashishi (to 'g 'ri chiziqli, taram -taram , guruh-guruh, m a ’lum 
bir d erm ato m al so h a d a) qaysi ta n a so h alarid a uch rash ig a (terining ochiq 
sohalari, boshning soch qismi, og'iz shilliq pardasi, qo'l-oyoqlar, tanada) e ’tibor 
beriladi. Dastlab teri toshm alari qay sohada paydo bo'lgani, toshm alar qancha 
vaqtda tarqalgani (masalan, qizamiqda toshm alar bosh sohasidan oyoqlargacha 
3 k u n d a , qizilchada esa 24-48 so a td a b o sh d an -o y o q to sh ib , shu ta rtib d a
yo'qoladi: dastlab betdan, so'ng tanadan va qo'l-oyoqlardan) e ’tiborga loyiqdir.
Teri toshm alari toshishi h a ro ra t k o 'ta rilish i bilan birgalikda kechuvchi 
kasalliklam i, shartli ravishda 4 guruhga ajratish mum kin.
Toshm a va tana haroratining ko'tarilishi: qiyosiy tashxisi
I. D og', tuguncha, tugun va pilakcha:
Adenovirus infeksiyasi
- Qorin tifi
- Ikkilamchi zaxm
B-gepatiti (eshakemi holida kuzatiladi)
C huqur mikozlar 
D erm atom iozit 
Infeksion eritema 
Infeksion m ononukleoz 
Qizamiq
Qizilcha (atrofiya va mialgiya bilan kechadi)
M edikamentoz toksikoderm iya 
M eningokokk infeksiyasi
268

---

- K o 'p xilli ekssudativ eritema
- Revm atik atak a (halqasim on eritema)
- Saram as va streptokokkli flegmona
- Pushti rangli tem iratki (tana harorati kam hollarda ko'tariladi)
- D jannoti-K rosti sindromi (infeksion retikuloendotelioz)
- Svit sindrom i
- Eozinofiliya-mialgiya sindromi
- K o 'p xilli ekssudativ eritema
- Layell sindromi
- Fotoderm atit
- E nterovirus infeksiyasi
II. G em orragik toshma: dog', tuguncha yoki pufakcha:
Allergik vaskulitlar (ko'pincha teri infarkti holida)
- Sistemali qizil yugurik
- Z ard o b kasalligi (Kvinke shishi va eshakemi holida)
- Sitom egalovirus infeksiyasi
- Endemik qorin till
- E nterovirus infeksiyasi
III. T arq o q eritem a, shish, kepaklanish:
- T arqoq pustulez psoriaz
- M edikam entoz toksikodermiya
- Layell sindromi
- Toksik shok
- Eksfoliativ eritrodermiya
- K avasaki kasalligi
- Skarlatina
IV. Pufakcha, pufak va yiring:
- K avasaki kasalligi
- Suvchechak (tuguncha, pufakchalar m arkazi botiq)
- Gerpes (pufakcha m arkazi botiq)
- K aposhi gerpetik ekzemasi
- T arqoq gonokokk infeksiyasi
- M edikam entoz toksikodermiya
- Q am rab oluvchi temiratki
- Bakteremiya (teri infarkti holida)
- T arqoq gonokokkli infeksiya
- Infeksion endokardit
- M edikam entoz toksikodermiya
- M eningokokkli infeksiya
- Stafilokokkli sepsis
- Toshm ali tif
- Enterovirus infeksiyasi