O bobojonov k. Jumaniyozov

5.3. Asosiy vositalarning sintetik hisobini tashkil qilish.
1993 yildan boshlab kapital qo’yilmalar va asosiy vositalar hisobini 
yuritish tartibi ancha o’zgartirilgan bo’lib, kapital qo’yilmalar, ularning 
katta-kichikligi va qurilish ishlarining bajarilishi usulidan qat’iy nazar 
187

---

asosiy faoliyat balansida aks ettiriladi. Lekin ayrim korxonalar kapital 
qo’yilmalarni mustaqil balansga ajratib qo’yishlari ham mumkin.
Кapital qo’yilmalarini hisobga olish tartibiga doir qoidaga ko’ra 
buxgalteriya schyotlarining rejasida 0700-«O’rnatiladigan asbob-uskunalar» 
va 0800-«Кapital qo’yilmalar» deb nomlangan ikkita maxsus schyotlar 
guruhi ajratilgan. 0700 -«O’rnatiladigan asbob-uskunalar» schyotlari in-
ventarli, aktiv schyotlar bo’lib uning debetida montaj qilish uchun 
mo’ljallangan mavjud asbob-uskunalarga haqiqatda sarflangan xarajatlarning 
qoldig’i (saldosi) va yangitdan olib kelingan asbob-uskunalarga haqiqatda 
sarflangan xarajatlar aks ettiriladi. Bu schyotning kreditida montaj qilina 
boshlangan asbob-uskunalarning haqiqiy tannarxini hisobdan chiqarish aks 
ettiriladi. Bunday yozuvlar uchun asbob-uskunalarning sub’ektga keltiril-
ganligi va ularni yig’ish va o’rnatishga topshirilishi to’g’risidagi yuk xatlar 
va boshqa dalolatnomalar asos bo’lib hisoblanadi.
Asosiy vositalarning harakati ustidan quyidagi xujjatlarni o’z vaqtida va 
to’g’ri to’lg’azish natijasidagina ulardan samarali foydalanish mumkin.
Asosiy vositalarning harakati ustidan quyidagi xujjatlar yordamida 
nazorat o’rnatish mumkin.
1.
AV-1 shakli - «Asosiy vositalarni qabul qilish va berish akti» -asosiy 
vositalarning kirim va chiqimini qayd qilish uchun.
2.
AV-2 shakli - «Ta’mirlangan, mukammallashtirilgan va 
rekonstruksiya qilingan asosiy vositalarni qabul qilish va topshirish 
dalolatnomasi»- ob’ektlarning boshlang’ich qiymatining oshishini qayd 
qilish uchun.
3.