О. Д. Рахимов, О. М. Турғунов, Қ. О. Мустафаев, Ҳ. Ж. Рўзиев

 
Биринчи модел “Michael Moore «Distance Education. A Systems View” китобида 
ёритилган бўлиб, қуйидаги кўринишга эга: 
 
 
Манба  дизайн  узатиш  ўзаро алоқа  ўқув муҳити 
 
эҳтиёж 
 
Ўқув
жараёнини 
режалаштириш 
 
Қоғоз 
материаллар 
 
ўқитувчи-
лар 
 
Иш 
жойи 
талаба 
муҳит 
аудио/видео 
ёзмалар 
Тьюторлар 
уй 
ташкил-
лаштириш 
дастур 
Радио/телевид
ение 
Компьютерлар 
ва 
дастурий 
таъминот 
маслаҳатчи
лар 
Синф 
Назария/
тарих 
баҳолаш 
аудиоконфере
нция 
экспертлар 
Ўқув 
марказ
и 
фалсафа 
видеоконфере
нция 
Администра
тор 
Локал 
ва 
глобал тармоқ 
Бошқа 
талаблар 
Ушбу моделда талаба эҳтиёжи ва ташкиллаштириш хусусияти (миссия, экспертиза 
масофавий таълим курсини ишлаб чиқиш ғояси ва қарорини юзага келтиради. Курс дизайни 
ўқув жараёнини ишлаб чиқиш соҳасидаги мутахассислардан: продюссер, дастурчилар, ўқув 
жараёни самарадорлигини баҳоловчилардан иборат бўлади. Талабаларнинг имкониятлари ва 
педагогик принциплар ўқиш технологиясини танлашни асослайди. Ўқув курси талабалар 
бир-бири ва ўқитувчи, экспертлар, администратор билан ўзаро алоқаси асосида ташкил 
этилади. Ушбу моделда асосий эътибор ўқув муҳитига, яъни бир хил ўқувчиларнинг 
самарадорлигига қаратилади. Юқоридаги моделнинг барча элементлари ўзаро боғланган ва 
масофавий таълим тизимида фойдаланишда муҳим ўрин тутади. 
Ушбу модел фақат талабалар билан масофавий ишлашда фойдаланилади. Бунда 
талабаларнинг ҳар бири виртуал ўқитувчига бириктирилади. Маслаҳатлар ва якуний 
назоратларни топшириш учун ҳудудий бўлимлар ташкил этилади. Бундай ўқув курсларида 
ўқитувчи ва талабаларга ўқув шаклини ва формасини танлашда катта имкониятлар ва 
эркинликлар берилади. Бу моделга мисол қилиб Буюк Британиянинг Очиқ Университетидаги 
(http://www.ou.uk) таълимни олиш мумкин.