O. M. Jabborova, Z. A. Umarova Boshlang’ich ta’lim pedagogikasi, innovatsiya va integratsiyasi

6-mavzu: Boshlang’ich sinf o’qituvchilariga qo’yiladigan malaka 
talablari 
Reja: 
1. Bo’lajak boshlang’ich sinf o’qituvchisi qiyofasi 
2. Bo’lajak boshlang’ich sinf o’qituvchisini kasbiy tayyorlash va 
ularni faoliyatga yo’naltirish 
3. Amaliy faoliyatdagi boshlang’ich sinf o’qituvchilarining 
malakaviy tayyorgarligini oshirib borish 
*** 
Tayanch tushunchalar: ta’lim, boshlang’ich, bo’lajak, sinf, 
o’qituvchi, qiyofa, faoliyat, yo’naltirish, shakllantirish, ko’niktirish, 
odatlantirish. 
*** 
Bo’lajak boshlang’ich sinf o’qituvchisi qiyofasi. O’zbekiston oliy 
pedagogik ta’lim jarayonida bo’lajak boshlang’ich sinf o’qituvchilarini 
milliy tajriba va jahon andozalari talablariga mos ravishda tayyorlash 
amalga 
oshirilmoqda. 
Bu 
borada 
bo’lajak boshlang’ich sinf 
o’qituvchilarining qiyofasini(imijini) shakllantirish muhim vazifalardan 
hisoblanadi.
Pedagog olimlarning yondaShuvlariga ko’ra, bo’lajak boshlang’ich 
sinf o’qituvchilarining qiyofasida quyidagilar muhim hisoblanadi: 
- nazariy bilimdonlik; 
- kasbiy ko’nikmalik; 
- kasbiy malakalik; 
- kasbiy kompetentsiyalik. 

---

56 
Bu asoslarga tayangan holda oliy pedagogik ta’lim jarayonida 
bo’lajak boshlang’ich sinf o’qituvchilarining professional qiyofasi 
shakllantiriladi. Buning uchun quyidagi mexanizmga tayaniladi: 
- 
pedagogik va mutaxassislik fanlarini o’qitish jarayonida talabalarning 
nazariy bilimlari shakllantiriladi hamda ularning kasbiy ko’nikma va 
malakalari rivojlantiriladi; 
- 
majburiy va tanlov fanlarini o’qitish jarayonida esa talabalarning 
o’zlashtirgan nazariy bidim, kasbiy ko’nikma va malakalarini 
amaliyotda qo’llay olish kompetentsiyasi (qobiliyati) shakllantiriladi; 
- 
malakaviy va pedagogik amaliyot jarayoni vositasida talabalarning 
bilimdonlik, ko’nikmalik, malakalik hamda kompetentsiyalik layoqatlari 
mustahkamlanadi. 
Shu tariqa ushbu mexanizmlar asosida bo’lajak boshlang’ich sinf 
o’qituvchilarining qiyofasini shakllantirishga erishiladi.
Bo’lajak boshlang’ich sinf o’qituvchilarining kasbiy qiyofasida 
quyidagi talablarga moslik muhim o’rin tutadi: 
- 
ijtimoiy faollik; 
- 
axloqiy yetuklik; 
- 
kasbiy namunalik. 
Mazkur 
talablar 
asosida 
bo’lajak 
boshlang’ich 
sinf 
o’qituvchilarining kasbiy qiyofasi shakllantiriladi. 
Ayni paytda, oliy ta’lim jarayonida amalga oshirilayotgan islohotlar 
va rivojlantirishlar jarayoni bo’lajak boshlang’ich sinf o’qituvchilari 
qiyofasiga yangi talablarni qo’yib boradi. Bunda qo’yilayotgan yangi 
talablar oliy pedagogik ta’lim jarayonida hisobga olinadi va ularning 
ijrosiga e’tibor qaratiladi. Misol uchun, O’zbekiston Respublikasi 

---

57 
Vazirlar Mahkamasining 2020 yil 31 dekabrdagi 824-sonli ―Oliy ta’lim 
muassasalarida ta’lim jarayonini tashkil etish bilan bog’liq tizimni 
takomillashtirish chora-tadbirlari to’g’risida‖ gi Qaroriga binoan 2020-
2021 o’quv yilidan boshlab oliy ta’lim muassasalari o’qitishning kredit-
modul tizimiga bosqichma-bosqich o’tmoqda. Shu jihatdan bo’lajak 
boshlang’ich sinf o’qituvchilarining kasbiy qiyofasiga quyidagi yangi 
malaka talablari qo’yiladi: 
- 
ta’limning kredit-modul tizimi bo’yicha bilimga ega bo’lish; 
- 
kredit-modul tizimi bo’yicha o’qitish usullari va texnologiyalarini 
bilish; 
- 
kredit-modul tizimi bo’yicha o’qitishning didaktik ta’minotini 
tayyorlay olish; 
- 
kredit-modul tizimi bo’yicha o’zlashtirganlarni kredit talablari asosida 
baholay olish. 
Bu 
mazkur 
talablar 
asosida 
bo’lajak boshlang’ich sinf 
o’qituvchilarining kasbiy qiyofasini shakllantirish ishiga 2021-2022 
o’quv yilidan boshlab kirishilganligini eslatib o’tish joiz. 
Shu tariqa bo’lajak boshlang’ich sinf o’qituvchilarining kasbiy 
qiyofasi joriy va yangi malaka talablari asosida oliy pedagogik ta’lim 
jarayonida shakllantirilib boriladi.