О. Mavlonov, Т. Tilavov, В. Aminov
Xotiraning fiziologik tabiati
Download 6.73 Mb. Pdf ko'rish
|
Biologiya 8
- Bu sahifa navigatsiya:
- Xotira gigiyenasi.
- Topshiriqlarga javob yozing va javobingizni tekshirib ko‘ring
|
150
Xotiraning fiziologik tabiati. Xotira bosh miya yarimsharlari po\stloq qis- midagi markazlar bilan bog‘liq. Xotirada saqlab qolish sezgi organlaridagi qo‘zg‘alish bilan bogliq bo'lganidan, sezgi organlarining markazi xotira markazi ham bo'ladi. Shuning uchun bosh miya po‘stlog‘idagi sezgi organlari markazlari zararlanganida xotiraning o‘sha turi buziladi. Masalan, yarimsharlar po‘stlog‘ining ensa qismi zararlanganida ohrazli xotira izdan chiqadi. Axborot xotirada saqlanib qolishi uchun uni bir necha marta takrorlash lozim. Ana shu yo‘l bilan biz telefon raqamlarini, kimyoviy va matematik formulalar hamda qonuniyatlarni xotirada mustahkamlab olamiz Xotira gigiyenasi. Ta’sir izining saqlanish muddatiga binoan xotira qisqa va uzoq muddatli bo'ladi. Uzoq muddatli xotirada ta’sir izi uzoq yillar, ba’zan umrbod saqlanib qoladi. Bitta narsani qayta-qayta takrorlash, reja, sxema va jadvallardan foydalanish, konspekt va referat tuzish, laboratoriya hamda amaliy mashg'ulotlarni mustaqil bajarish esda saqlab qolishga yordam beradi, xotirani yaxshilaydi. Topshiriqlarga javob yozing va javobingizni tekshirib ko‘ring: 1. Tushunchalarni tartib bilan joylashtirib, «xotira»ga tavsif bering: A - esda saqlab qolinishi, В - qayta hosil qilinishi, D - shaxsiy tajribaning to'planib borishi. 2. Nimani va qanday qilib eslab qolinishiga ko‘ra xotira turlari va ular uchun xos xususiyatlarni juftlab yozing: A - harakat xotirasi, В - ohrazli xotira, D - hissiy xotira, E - og'zaki xotira; 1 - o'qilgan va eshitilgan narsalar, voqea va hodisalarni esda saqlab qolish, 2 - odam qiyofasi, musiqa ohangi, narsalar hidi va mazasini eslab qolish, 3 - raqsga tushish, yozish, sport mashqlarini, transport haydashni eslab qolish, 4 - o‘z boshidan kechirganlarini eslab qolish. 3. Esda saqlanish xususiyati va ta’sir izining saqlanish muddatiga binoan xotira xillari va ular uchun xos xususiyatlarni juftlab yozing: A - ixtiyoriy xotira, В - ixtiyorsiz xotira, D - uzoq muddatli xotira, E - qisqa muddatli xotira; 1 - voqea yoki narsaning esda saqlab qolinishi maxsus metodlardan foydalanish bilan hog‘liq, 2 - odamning xohishiga bog'liq bo'lmaydi, 3 - ta’sir izi uzoq saqlanmaydi, 4 - ta’sir izi uzoq, ba’zan umrbod saqlanib qoladi. Download 6.73 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|