О н а ж о н шеърлар Тошкент — «O‘zbekiston»- 2013 Тўпловчи ва сўзбоши муаллифи

Абдулла АЪЗАМ


ТЎРТЛИК

«Она!» деб милён бор қилсанг-да нидо,

Дийдорин қўмсашинг бўлдими, адо?
«Ватан!» — такрор этсам, сийқа демагин,
Онасиз ғарибу беватан — гадо.


Сирожиддин САЙЙИД


* * *

Она, тўплаб чиқса — бардошларингиз,

Шунча йиллар тўккан кўзёшларингиз,
Еру осмон селу ёмғир, дўл бўларди.
Бир воҳани кўмарди сув,
Бир воҳани ғарқ этгувчи кўл бўларди.

Ажинларингизни ўйласам агар,

Бир-бирига улаб, бойласам агар —
Сурхондан то Тошкентгача,
Тошкентдан то Сурхонга қадар
Соғинч тўла, армон тўла йўл бўларди.


БИР ҲИКМАТ ИЛҒАДИМ

Бунча ҳам қаттиқ экан

Қисматнинг болишлари.
Кўз олдимдан кетмас ҳеч
Онамнинг калишлари.

Улар остонасида

Турар бир жуфт абгордай.
Кўзимга бутун дунё
Кўринади айбдордай.

Яшайдирман гарчи қўл,

Юзларини соғиниб.
Калишлари даҳлизда
Тураверар оғриниб.

Дардимни яширгайман

Онам ҳолим сўрганда.
Калишлари ва лекин
Барин билиб тургандай.

Гарчи тилсиз, забонсиз,

Хомуш, беозордайлар.
Бор дарду ҳижронимдан
Улар хабардордайлар.

Онамнинг кўз ёшидан

Бўлса болишлари нам.
Назаримда кечалар
Йиғлар калишлари ҳам.

Улар ҳам гўё мени

Ўртаниб ўйлагайлар.
Бахту бахтсизлигимдан
Қиссалар сўйлагайлар.

Соғинчнинг деворлари

Ёмғирларда емрилган.
Улар ҳам онам каби
Йўлларимга термулган.

Мол йиғмадим мен, аммо

Сув сўрганга сой бердим.
Бир кўнглим бор эди, лек
Мен уни ҳам бой бердим.

Бу дунёда ниҳоят

Бир ҳикматни илғадим.
Калишларни юзимга
Босиб, келар йиғлагим.

Онамнинг калишлари...

Бир умрлик қарзимдай.
Патакларин кўзимга
Суртиб ўлсам арзигай.


Иқбол МИРЗО


ОНАМ

Ой каби қошимда парвонам — онам,

Офтобдек меҳрда ягонам — онам.
Бошимга тилла тож, кўнглимга таскин,
Туну кун тилимда шукронам — онам.

Олтин-кумуш асли — тош бўлар экан,

Онасизнинг кўзи ёш бўлар экан.
Онаси бор — доим ёш бўлар экан,
Меҳр уммонида дурдонам — онам.

Қайга борсам йўлдош, ҳамроҳ тафтингиз,

Сиздан бахт топдим, сиз нима топдингиз?
Мудом манглайимда илиқ кафтингиз,
Толеимдан ёруғ пешонам, онам.

Ёнимда ўғлим деб турсангиз, она,

Яшайман ғамлардан ғолиб, мардона.
Келсангиз юксалар ғариб остона,
Кетсангиз мунқаяр кошонам, онам.

Кўрдим дунё етти мўъжизасини,

Топмадим қалампирмунчоқ исини.
Кўзларимга сурай босган изини,
Жаннат боғларидан нишонам, онам!


АСКАР МАКТУБИ

Салом, она, онажонгинам!

Яна сизга ёзмоқдаман хат.
Саломатми азиз отам ҳам,
Укаларим юргандир хушбахт!

Бошим узра юлдуз чароғон,

Чегарада турибман сергак.
Юрт бўлсин деб тинч ва фаровон,
Доим бедор уради юрак.

Аскар бўлиб улғайдим бугун,

Она Ватан недир, англадим.
Жоним фидо элу юрт учун,
Мард йигитлар йўлин танладим.

Онажоним, онажонгинам,

Сизга меҳрим, тилагимда жам.
Қутлуғ бўлсин, муборак бўлсин,
Энг улуғ ва энг азиз байрам!

Хайр, она, хайр, онажон,

Доимо тинч бўлсин кўнглингиз
Ва бахтимга бўлинг соғ-омон!
Салом билан аскар ўғлингиз!


Шарифа САЛИМОВА


ОНА НИДОСИ

Уриб турган юрагимдан гавҳар бердим,

Кипригим-ла товонингдан тикан тердим.
Худо ўғил берди, дея кўкрак кердим
Вужудимда тўққиз ойлаб ётган, болам,
Не қилсанг қил, лек Ватанни сотма, болам!

Не бандалар қабри Ватан топмай йиғлар,

Майсаларда очиқ кўзин ёпмай йиғлар.
Жон сувидан лаби сўнг дам тотмай йиғлар,
Ёт тупроққа харсанг бўлиб ботма, болам!
Не қилсанг қил, лек Ватанни сотма, болам!

Униб-ўсган ўрмонини бермас арслон,

Тоғу тошин жаннатларга бермас жайрон.
Жуфти ила ўз инида яйрар илон,
Не қилсанг қил, самога тош отма, болам,
Сочи оппоқ онажонинг сотма, болам!

Сенга Аллоҳ ўз жаннатин нисор этди,

Сен йўқ эдинг, ўз амри-ла у бор этди.
Зўр ишқ берди — вужудингни баҳор этди,
Ватан ишқин қарғаларга тутма, болам,
На қилсанг қил, лек Ватанни сотма, болам!

Бу оламда ёшлик, умр, ҳусн меҳмон,

Гуллар — меҳмон, қушлар — меҳмон, меҳмондир жон.
Бу дунёда ватан сотур қабиҳ инсон,
Ўзбек номин икки дунё сотма, болам!
На қилсанг қил, қуёшга ўқ отма, болам!

Ғаним маккор — кавакларда пойлаб юрар,

Чоҳлар қазир, тоғу тошда ойлаб юрар.
Енг учига ханжарини жойлаб юрар,
Не қилсанг қил, гуноҳ юкин ортма, болам,
Киндик қонинг томган юртни сотма, болам!

Ўз юртининг нонин кўзга сурар гадой,

Осмонидан замин сари қуламас ой.
Хоинларга ҳатто дўзах бермайди жой,
Қоракўзим, гуноҳларга ботма, болам,
Оқ сут берган Ватанингни сотма, болам!

Севгин, куйгин, оташларда ёқсин фироқ,

Майли, бола сархуш этсин, майли ўт тоғ.
Илтижоим, она юртинг қилмасин оқ,
Онажонинг дўхазларга отма, болам!
Бобонг юрти — Ватанингни сотма, болам!

Хиёнаткор бўлсанг, нолам кўкни тутар,

Арш устуни фарёдимдан синиб кетар,
Сўнг ким сени «фарзандим», деб алқаб ўтар,
Ўзда тоғда ҳатто кийик ётмас, болам,
Боримни сот, лек Ватанни сотма, болам!
Сўнгги нафасга қадар
Дуо қилдингиз сизлаб.
Она, қаён кетяпсиз
Райҳон шохларин ислаб?

Сўнгги нафасга қадар

Дуо қилдингиз сизлаб,
Бугун сел бўлиб оқдим
Минг йил яшагач музлаб.

Сўнгги нафасга қадар

Дуо қилдингиз сизлаб,
Гарди пойингиз қани,
Энди бўзласам тизлаб?

Сўнгги нафасга қадар

Дуо қилдингиз сизлаб,
Бўлдимми кўксимдаги
Ёлғон китобни сўзлаб?

Сўнгги нафасга қадар

Дуо қилдингиз сизлаб,
Қолдим фано юртида
Илк бор жонимдан бўзлаб.

Сўнгги нафасга қадар

Дуо қилдингиз сизлаб,
Кетдим Соғинч саҳросин
Сарҳадларини излаб.


II

Ҳеч бемақсад кезмасдим,

Феълим тору тезмасди,
Изғиринни сезмасдим,
Бугун бағрим совқотди,
Она, сизни йўқотдим.

Омадим чопмаса ҳам,

Муродим топмасам ҳам,
Тоғ бўлиб босмасди ғам,
Қуёш қаёққа ботди?!
Она, сизни йўқотдим.

Кимдир илмаса кўзга,

Гоҳи хор бўлсам дўстга,
Жон-жаҳон эдим сизга,
Дилим тошларда ётди,
Она, сизни йўқотдим.

Икки йўл орасида,

Кўзингиз қорасида —
Сўнгги нур толасида
Илк бор мен сизни топдим
Топдим, шу он йўқотдим.


III

Онам, умрим моҳи, ягонам,

Бандаликни бажо этдингиз.
Юрагимни босди санги Ғам,
Дунёга бир келиб кетдингиз.

Пойгакларда сокин, улуғвор

Киборларга сабоқ бердингиз,
Нур эдингиз, ҳурлар бўлсин ёр,
Дунёга бир келиб кетдингиз.

Ситамларни инояти ҳақ,

Ғойибдан муждалар дедингиз,
Ҳақ айласин раҳматларга ғарқ,
Дунёга бир келиб кетдингиз.

Ул мунаввар дийдор ишқида

Маликаи Соғинч эдингиз,
Кўкдан ёғсин оби раҳматлар,
Дунёга бир келиб кетдингиз.


IV

Беш соатлик йўл эди,

Марғилоннинг ораси,
Ўралашдим Тошканда
Марғилоннинг боласи.
Марғилонда яшарди
Оналарнинг онаси,
Райҳон нафасли, қадди
Жаннатларнинг лоласи.
Насимларни таратган
Сочларининг толаси,
Кундузлардан ёруғроқ
Кўзларининг қораси.
Соғинчи — гул, дуоси
Баҳорий кўк жоласи,
Сўзлари — ойнур, дили —
Муҳаббат сайёраси.
Эшитарди ҳаттоки
Тушларимнинг ноласин,
Не ҳам қилдим Тошканда
Шу онанинг боласи?
Шитоб кечди ой, йиллар,
Дедим: «Бандман, чорасиз...»
Маскан бўлди онамга
Соғинч тоғин қояси.
Беш соатлик йўл эди,
Марғилоннинг ораси,
Қўл узатсам етгулик —
Қошу қабоқ ораси...
Ундан ҳам яқин экан
Икки дунё ораси.
Суйди, кутди ва кетди
Оналарнинг онаси,
Бу оламда йўқ энди
Сочиниям толаси.