O yakubjonov, S. Tursunov, J. Muqimov

Yorug‘likka talabi. M ak k ajo ‘xori y oru g‘sevar qisqa kun o ‘simligi. 
Uning uchun kun uzunligi 12-14 soat b o iish i kerak. Agar kun uzunligi 
bundan ortiq b o ‘lsa, pishishgacha b o ig a n davri uzayadi, kuchliroq o ‘sadi. 
M a k k ajo ‘xori, ayniqsa, yoshligida y o ru g iik n i yaxshi tushishini talab

---

qiladi. U h ad d an tashqari qalin ekilsa, begona o ‘t bossa, so ‘ta hosili 
keskin kamayib ketadi.
Tuproqqa talabi. M akkajo'xori boshqa ekinlar yaxshi o'sishi mumkin 
b o ig a n yerlam ing deyarli ham m asida o ‘saveradi. Begona o ‘tlar o ‘smagan, 
yum shoq, g‘ovak (suvni yaxshi o'tkazadigan), gumusli, qatlam i qalin 
b o ig a n , oziq m oddalar va nam lik bilan yaxshi t a ’m inlangan, rN-5,5-7 
b o ig a n yerlarda m ak kajo‘xoridan yuqori hosil olinadi. M ak k ajo ‘xori 
ekiladigan yengil tuproqli yerlarga alb atta go‘ng yoki boshqa organik 
o ‘g‘itlar solish kerak. M akkajo‘xori uchun qora tuproq, to ‘q tusli kashtan 
tuproq, shuningdek, qayir tuproqlar yaxshi hisoblanadi. Ayniqsa, o ‘tloqi, 
o ‘tloqi-botqoq tuproqli yerlar uning uchun eng yaxshi hisoblanadi. Juda 
sho‘rlangan, sizot suvlari yuza joylashgan, shuningdek kuchli kislotali 
(rN<5) yerlarda ham m akkajo‘xori yaxshi o ‘sa oladi.
Makkajo‘xorining rivojlanishi. Ekish m uddatiga qarab m akkajo‘xori 
u ru g ia ri 4-15 kunda unib chiqadi. E rta ekilsa, 10-15 kundan keyin, kech 
ekilganda 8-10 kungacha va yozda (nam tu p ro q q a) ekilsa, 4-5 kunda 
unib chiqadi. M aysasi b a q u w a t b o ig a n i uchun 12-14 sm chuqurlikdan 
ham bemalol unib chiqaveradi. M akkajo‘xori dastlab, ya’ni birinchi yer 
usti poya b o ‘g‘imi hosil b o ig u n c h a ju d a sekin o ‘sadi. Poyasi r o ‘vak 
chiqarish oldidan va r o ‘vak hosil qilish davrida ancha tez o ‘sadi. Bu 
davrda sharoit qulay b o isa , o ‘simlik b o ‘yiga sutkasiga 10-12 sm o ‘sadi. 
Gullab b o ig an d a n keyin poya o ‘sishdan to ‘xtaydi. R o ‘vak chiqarishdan
10 kun oldin va gullab b o ig a n d a n 20 kun keyin o'sim lik 75 % gacha 
organik m assa to 'p la y d i. E kiladigan hudud, u ru g ‘ning navi va ekish 
m uddatiga qarab ro ‘vaklash davri uru g ‘ unib chiqqandan boshlab 50-70 
k u n va u n d a n h a m u z o q ro q v a q td a b o s h la n a d i, r o ‘v a k la ri h o sil 
b o ig an d a n keyin 3-5 kun o ‘tgach, so‘talari esa odatda ro ‘vak gullagandan 
1-2 kun keyin gullaydi. M akkajo‘xori ertalab 8 dan 12 gacha ju d a yaxshi 
changlanadi va u ru g ia n a d i. U ru g ian g a n d a n keyin 15-20 kun o ‘tgach, 
donlar sut pishish davriga, u n d an 20-25 kun o ‘tgach, dum bul pishish 
davriga kiradi. Dumbulligidan taxm inan 5-10 kun o ‘tgach, donlari qotadi 
ham da to ‘liq pishadi. M akkajo‘xorining o ‘sish davri ekilgan yer ham da 
ekish m u d d a tig a q a ra b 70 k u n d a n 180 k u n g a c h a o ‘zg arib tu ra d i. 
M akkajo‘xori yozda ekilsa, o ‘sish davri bahorgisiga q araganda 15-25 kun 
qisqaroq b o ia d i. M akkajo‘xoridan yuqori don hosili olish uchun uning