O yakubjonov, S. Tursunov, J. Muqimov

O qjo‘xori navlari guruhining tavsifi
X o ‘jalikda ishlatilishiga qarab, oqjo‘xori navlari quyidagi guruhlarga 
tafovut qilinadi.
Don jo‘xori. U asosan don uchun ekiladi. 0 ‘simligining b o ‘yi har xil, 
k o ‘pincha past, o d atd a bir poyali b o ia d i. D oni ochiq, oson oqlanadi, 
ovqatga ishlatiladigan navlari oq b o ia d i. R o ‘vagi g ‘uj, tik yoki egik 
o ‘sadi. Poyasining o ‘zagi q u ru q yoki chuchm al shirali, b ir oz suvli. 
Bargining uzunasiga ketgan o ‘rta tom iri s a rg ish oq yoki oq. Poyasidagi 
b o ‘g ‘im oralari barg novlariga qaraganda k alta tortgan. O qjo‘xorining 
don uchun ekiladigan egilgan g ‘uj r o ‘vak chiqaradigan mahalliy navlari 
(Q o‘q o n jo ‘xori) 0 ‘zbekistonda keng tarqalgan.
Shirin jo‘xori. Sersuv poyasidan p ato ka olish, k o ‘pincha yem-xashak 
tayyorlash va shirali silos bostirish uchun ekiladigan navlari shu guruhga 
kiradi. Bu navlam ing poyasi ancha baland, sershira b o iib , o ‘zagi shirin. 
T u p la n u v c h a n lig i y u q o ri. D o n i p o ‘stli y o k i c h a la p o ‘stli, q iy in
yanchiladigan b o ia d i.
Bargining asosiy tomiri yashil, kulrang yashil yoki oqish surm a rang. 
Poyasining b o ‘g‘im oralari barg novlariga qaraganda uzunroq. R o ‘vagi 
tik o ‘sadi, k o ‘pincha sershox b o ia d i.

---

Supurgi jo‘xori. R o ‘vagidan supurgi, cho‘tk a qilishda foydalaniladi. 
Poyasining b o ‘yi har xil, o ‘zagi quruq b o ‘ladi. D oni doim po 'stli b o iib , 
qiyin oqlanadi. Bargining asosiy tomiri oq. R o ‘vagi uzun (40-90 sm), bir 
tom onga egilgan, asosiy o ‘qi qisqa yoki um um an b o im aydi.
O q jo ‘xori navlari poyasi, r o ‘vagi, doniga xos b o ig a h bir qanch a 
belgilari bilan bir-biridan farq qiladi. N aviga xos eng m uhim belgilariga 
quyidagilar kiradi.
1. 0 ‘simligining bo‘yi. R o ‘vagi tik o ‘sadigan navlar o ‘simligining b o ‘yi 
uning uchigacha; egik r o ‘vakli n av larin ik i y u q o rid ag i b a rg n o v id an
quyidagicha farq qiladi:
pak ana o ‘simliklar 
- b o ‘yi 1 m dan past;
past b o ‘yli o ‘simliklar 
- b o ‘yi 1 m dan 1,5 m gacha;
o ‘rtacha b o ‘yli o ‘simliklar - b o ‘yi 1,5 dan 2 m gacha;
o ‘rtacha baland b o ‘yli
o ‘simliklar 
- b o ‘yi 2 m dan 2,5 mgacha;
baland b o ‘yli o ‘simliklar 
- b o ‘yi 2,5 m dan baland.