O yakubjonov, S. Tursunov, J. Muqimov

Yerni ishlash. M akkajo‘xori uchun tuproq yaxshi tayyorlanishi kerak. 
T uproqqa asosiy ishlov berish kuzda chim qirqadigan pluglar bilan 30- 
35 sm ch u q u rlik d a h ayd ab o ‘tkaziladi. Begona o ‘tlarni kam aytirish 
m aqsadida yerni haydash oldidan 8-10 sm chuqurlikda diskalash m a’qul 
hisoblanadi. Agar m akkajo‘xori bir dalaga takro ran ekilayotgan b o isa , 
uning qoldiqlari ju d a sekin chiriganligi uchun tu p ro q q a ishlov berish 
ekishni qiyinlashtiradi va tuproq oziqa rejimiga salbiy t a ’sir qiladi. Bunday 
h o la td a m a k k a jo ‘xo ri hosili p ast-1 5 sm b a la n d lik d a o ‘rila d i, d ala 
diskalanadi va chim qirqadigan plug bilan ag‘darib haydaladi. Bunda 
a n g iz va ildiz qoldiqlari tuproqqa to ‘la k o ‘milishi kerak. Kuzgi shudgor 
y erd a n am saqlan ish i uch u n e rta b a h o rd a ikki izli b o ro n a la r bilan 
boronalanadi va dala yaxshilab tekislanadi. Bundan keyin tuproq yuzasi 
yumshatiladi. Ekishdan oldin m ola bostiriladi.
Ekish. Urug‘ni ekishga tayyorlash. M a k k a jo ‘xori u r u g ‘i m axsus 
zavodlarda saralanadi va dorilanadi. U ru g ‘ni saralash aniq m iqdorda 
urug‘ ekiladigan seyalkalardan foydalanish va m aysalam i yaganalamaslik 
imkonini beradi. U ru g iik n i x o ‘jalikning o ‘zida ham tayyorlash mumkin. 
Bu holda m akkajo‘xori u ru g ia ri ekish davrigacha so‘ta holida saqlanishi 
kerak. Saqlash davrida nam lik 14-15 % dan oshmasligi shart. Ekishga 
15-20 kun qolganda so‘talar yanchib, doni ajratib olinadi. Ekish uchun 
so‘taning o ‘rta qismidagi donlar ishlatiladi. So‘taning pastki va uchki 
qismidagi donlari kichik boig anlig i sababli ularning unib chiqish darajasi

---

p ast b o ia d i. Shu sababli so‘taning pastki va uchki 1,5-2,5 sm qismida 
o ‘rn a sh g a n d o n la r o ldin u q a la b o lin a d i va b u d o n la r ekish uch u n
ishlatilm aydi. S o 'n g ra s o ‘tan in g o ‘r ta qism idagi d o n la r yanchiladi. 
So‘talardan donni yanchib olish uchun q o id a h arakatga keltiriladigan 
M KR-0,25 rusumli m akkajo‘xori yanchish mashinasi ishlatiladi. Ajratib 
o lin g an d o n to z a la n a d i va m axsus m a s h in a la rd a y irikligi b o ‘yicha 
saralanadi. Buning uchun don tozalaydigan OSM-3, OSM -3U, OD-IO, 
VS-2 rusumli m ashinalardan foydalaniladi. Ekiladigan uru g‘ning tozaligi 
99 %, unuvchanligi esa 95 % b o iish i kerak.