O 'z b e k is t o n respublikasi oliy va 0 ‘rta maxsuc ta’lim vazirligi r. A. Z o h id o V


oqib  tushadi.  Bu  bir  to m o n d a n   kondensatnin g  plyonkasini  oshiradi


Download 30.82 Kb.
Pdf ko'rish
bet9/16
Sana25.09.2017
Hajmi30.82 Kb.
#16431
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   16

oqib  tushadi.  Bu  bir  to m o n d a n   kondensatnin g  plyonkasini  oshiradi, 
ikkinchi  tom on d an   esa  oq im n in g   harakatini  o'zgartiradi.  U shbu  holat 
plyonkani turbulent  oqim   holatiga olib  keladi.  Shuning  natijasida  harakat 
quvur  bo'ylab  boradi.
Issiqlik  alm ashinishin ing  intensivligini  baholashda  alohida  olingan 
quvurlar  u ch u n   tajriba  yo'li  bilan  quyidagi  ifoda  belgilangan.  Bu  ifoda 
yuqoridagi  quvurga  tushadigan  kondensatnin g  m iqdorini  hisobga  oladi.
n
(-£=!-----
) - ° 07
 
(231)
G
n
bu  yerda: 
-   n  q ator  quvurlarga  kelib  tushadigan  u m um iy
;=l
k on d en satn in g  miqdori;
125
oc..

G n  —  ko‘rilayotgan  quvurlarda  hosil  bo'lgan  kondensat  miqdori;
n  -   koridor  yoki  shaxm at  shaklida  joylashgan  quvurlar  t o ‘plamidagi 
qatorlar  soni;
a n  -   n  qatorga  ega  b o ‘lgan  quvurlam ing  issiqlik  berish  koeffitsienti;
a l  —  yuqoridan  birin ch i  qatordagi  quvurlarning  issiqlik  berish 
koeffitsienti.
Ushbu  olingan  ifoda orqali  hisoblashlar murakkab,  chunki  hisoblashni 
birinchi  qatordan  boshlab  ketm a-ket  davom  ettirish  zarur  b o ‘ladi.  Agar 
b a ’zi  bir  qisqartirishlar  kiritib,  y a ’ni  bug‘ning  bosim i  va  haroratlari  farqi 
quvur balandligida deb  qabul  qilinsa,  u  holda  issiqlik  berish  koeffitsientini 
hisoblash  osonlashadi.
53-§.  Bug'ning  tomchili  kondensatsiyasida  issiqlik beruvchanlik
O ldingi  paragraflardan  m a ’lum  b o ‘ldiki,  to m ch ili  k on d en satsiya  
kondensat  yuzani  h o ‘Ilamasligi  hisobiga  vujudga  kelar  ekan.  Tajribalar 
shuni  ko‘rsatadiki, tom chi  hosil bo'lish jarayoni juda tez bo'lib,  keyinchalik 
bu  tezlik  keskin  kam ayadi.  T om ch ilar  bir-biri  bilan  qo'sh ilib ,  tezda 
yuzadan  tushib  ketadi.
Tom chi  hosil  bo'lishi  uchun esa bug‘  sovishi  kerak,  ya’ni uning  harorati 
to'yin ish   haroratidan  kichik  bo'lishi  zarur.  Bunday  holat  to m ch in in g  
tekis  yuzasi  b osim ining  yuqoridagi  bosim dan  kichikligi  hisobiga  paydo 
bo'ladi.  B ug'ning  tom chiga  aylanishida  uning  radiusi  kritik  radiusdan 
birm uncha  kattaroq  b o 'lish i  evaziga  hosil  bo'ladi.
Kritik  radius  T om son  tenglam asi  orqali  aniqlanadi:

2ТТ°
‘ 
r p , ( T „ - T !rJ
 
<2 H >
bu  yerda:  Ta  —  berilgan  bosim dagi  bug'ning  harorati;
Тщт  ~   tom ch i  yuzasining  harorati.
T om chili  kondesatsiya  davom ida  kondensat  plyonkasi  paydo  bo'lib  
q o lish   holatlari  b o'lad i.  L ekin  bu  p lyon k an in g  qalinligi  ju d a  kichik 
bo'lganligi  sababli,  u  juda  tez  bo'linib  tom ch i  hosil  qiladi.  B o'shagan 
j o y d a   y a n a   a n c h a   p ly o n k a   h o s il  b o 'lib ,  u  y a n a   t e z   b o 'lin a d i. 
K on d en satn in g to m ch i  shaklida  yuzaga  kelishi  kondensatsiya jarayonini 
tezlashtiradi  va  term ik  qarshilik  kichik  bo'ladi.
126

T o m ch ili  kondensatsiya  jarayonida  yuzaning  harorati  vaqt  b o'yich a 
o ‘zgaradi.  H aroratning  o'zgarishi  kondensatsiyalanayotgan  b u g
1
  term ik 
qarshiligining o'zgaruvchanligiga  bog'liq bo'ladi.  Ana shunday  kattaliklami 
hisobga  olgan  holda,  tom chili  kondensatsiya jarayonini  hisoblash  uchun 
quyidagi  ifodalar  qabul  qilingan:
R e t  =   8 - 1 0 “4 
h
- 3 . 3 - 1 0 “
j
  bo'lganda,
N u  = 
3 , 2 - 1
0"4 
R e / 0'84 П ° ль • P r 
R es 
=  
3 , 3 - l  '   - И . 8 - К Г 2 
bo'lganda,
I
Nu  =  5-10“6  Re"1'57  Я 1,16  5
g   —  harorat  koefitsienti.
M ezon li  tenglam alardagi  m ezonlarning  ifodalarini  q o'yish  natijasida 
quyidagi  ifodalarni  hosil  qilamiz:
a   =   c,  A t
0' 16
  ,  q  =   c
2
  A t
1,16
a   =   c
3
  A t
-0-'’7
  ,  q  =   c
4
  A t
0,43
Bunda:
s ,,  s2,  s .,  s
4
  —  issiqlik  fizik  kattaliklardan  tashkil  qilingan  o'zgarm as 
kattalikdir.
M asalalar
1

Q uvurning  tashqi  diam etri  30  m m ,  balandligi  3  sm   va  yuzasining 
harorati  t  = 1 1 °C ,  quvur  yuzasida  bosim   r = 0 ,0 0 4   M P a,  harorati  tL
  = 2 9  
°C  ga  ega  bo'lgan  quruq  to'yingan  bug'  qaytadan  suvga  aylanadi.
K ondensatorning vertikal  quvuriga bug'dan  berilayotgan  issiqlik berish 
k oeffitsientini  aniqlang.
Yechish:  issiqlik berish  koeffitsientini  quyidagi  ifoda  orqali  aniqlaym iz:
п и  
SPcr
*
 
9 , 8 1 - 9 9 8 , 2 - 2 4 3 2 3 0 0 - 0 , 5 1 5 3

Ь М < - ‘ь Г ' - ' Ч
---------1,006-10~6 -3-18------------ 
=3160  Vt/m2K
bu  yerdagi  koeffitsientlarning  qiym atini jadvallardan  o'rtacha  harorat 
orqali  o la m iz.
127

to.r  =   0,5(t, 
tkc) = 0 ,5 ( 11 + 2 9 )= 2 0  °C.
to.r  = 2 0  °C  da  c = 9 9 8 ,2   k g /m 3:  X  = 0 ,5 1 5   V t/m 2;  н  =  1,006-10 
6
  m
2
/s; 
bug'lanish  issiqligi  t = 2 9   "C  da  r  = 2 4 3 2 ,3   kJ/kg.
Issiqlik  miqdori:
Q =   3160-3,14-0,03-18  =   16000  V t=   16  kVt.
2.  D iam etri  25x7  m m   va  uzunligi  1,8  m  b o ‘lgan  vertikal  quvurning 
tashqarisida  bosim i  0,101  M Pa  ga  ega  b o ‘Igan  quruq  to'yin gan   bug

joylashgan.  Quvurning  ichidan  suv oqib  o'tadi.  Suv bilan  olib  ketiladigan 
issiqlik  oqim i  17500  Vt  ga  teng.  Quvur  devorining  o'rtacha  haroratini 
aniqlang.
Javob: 
= 6 2   °C.
3.  Tashqi  diam etri  30  m m   va  uzunligi  2 ,1 2   bo'lgan  quvur  berilgan. 
U n in g bosim i  r=0,101  M Pa,  tte= 8 0  °C.  G orizontal  va vertikal joylashgan
quvurlarning  issiqlik  berish  koeffitsientlari 
va  a
2
 n*  aniqlanS- 
Javob: a i   =   13,900  V t/m 2K 
a
2
  =   5734  V t/m 2K
N azorat  savollari
7.  Kondensatsiya  hodisasi  nim a?
2.  Kondensatsiyaning  turlari  qanday?
3.  Tomchili  kondensatsiya  qanday  hosil  bo'ladi?
4.  P lyonkali  kondensatsiyaning  hosil  bo'lish  sh art-sh aroitlari  haqida 
tushuncha  bering.
5.  Gorizontal va vertikal quvurlar uchun issiqlik berish koeffitsienti ifodasini 
yozib  bering.
128

XV  BOB.  QAYNASH
54-§.  Qaynash jarayoni
Q ay n a sh   ja ra y o n i  texn ik ad a  k en g  tarq algan .  B u g
1
  q o z o n la rid a , 
bi!g‘lantiruvchi  apparatlarda,  sovutgich  qurilm alarda  qaynash  jarayoni 
d o im iy   ravishda  ro'y  beradi.
Q aynash jarayonini qattiq jism  sirtida  va suyuqlik hajmida  kuzatishim iz 
m um kin.  K o'proq  qattiq jism   sirtidagi  qaynash  keng  tarqalgan.  Q aynash 
jarayoni  issiqlik berish bilan bog'langan.  S hunin g  uchun  qaynashda  issiqlik 
beruvchanlik  ko'proq  qiziqish  uyg'otadi.  Q aynash jarayonining  m exanizm i 
konvektiv  issiqlik alm ashinish  m exan izm id an   chegara qatlam jarayonlari 
bilan  ajralib  turadi.  Bug'  pufakchalari  chegara  qatlam ni  turbulizatsiya 
holatiga  keltiradi.  Q aynash  jarayoni  hosil  b o 'lish   shartlari  quyidagicha: 
suyuqlik  to 'y in ish   haroratidan  yuqori  haroratgacha  qizigan  bo'lishi  va 
issiqlik  alm ashinish  yuzasida  bug'lanish  m arkazlari  (B M )  bo'lishi  kerak. 
BM   ga  yuza g'adir-budirligi,  havo  pufakchalari,  ch an g zarrachalari  m isol 
bo'la  oladi.
Agar  (49-rasm )  qattiq  jism   yuzasidagi  issiqlik  alm ashinishida  bug' 
pufakchasini  ko'radigan bo'lsak,  issiqlik bug‘  pufakchasining oyoqchasidan 
(Q ,),  chegara  qatlam dan  (Q 2)  va  yuqoriga  ko'tarilish  yadrosidan  (Q 3) 
olin ish i  m um kin.  B ug'lanish  markazida  joy la sh g a n   bug'  pufakchasiga 
bug'  p ufakchasi  ichidagi  b osim   kuchi  (R ,)  va  atrofdagi  suyuqlik  bosim  
kuchi  (R )  ta’sir etadi.  Bu  kuchlarning tenglilik shartlari  Laplas tenglam asi 
bilan  yoziladi:
49-rasm
129

Д Р = Р , - Р = 7 Г  
(233)
кг
bunda  ст  —  sirt  taranglik  kuchi;
Rkr —  kritik  radius —  pufakchaning yuzaga kelishidagi  m inim al  radius. 
2cr
A g a r A P > T ~   b o ‘lsa,  bug
1
  pufakchasi  kattalashadi.
k r
2
a
Л Р < 7 Г   bo'lsa,  bug1  pufakchasi  qaytadan  suvga  aylanadi.
K kr
Kritik  radius  quyidagi  ifodadan  aniqlanadi:
2crT,
* * ~ r p , ( T , - T m)
 
<234)
bunda  T(  —  to'yinish  harorati,  K;
T  —  suyuqlik  harorati,  K; 
ps  —  suyuqlik  zichligi,  k g /m 3; 
r  —  bug'lanish  issiqligi,  [kJ/kg].
Bizga  m a’lum ki,  pufakchalarni  qattiq  jism   sirtida  paydo  b o'lish i, 
ularning  kattalashishi,  jism   sirtidan  ajralishi,  yuqoriga  harakat  qilishi 
suyuqlik  va  qattiq  jism   sirtining  haroratiga  ham da  ajralish  diam etriga 
(daj)  bog'liq.
Katta  bo'layotgan  yoki  boshqacha  qilib  aytganda  o'sayotgan  bug' 
pufakchasi  diam etr  bo'ylab  o'sib   ajralish  diam etriga  (50-rasm )  yetganda 
(daj)  sirtdan  ajralib,  suyuqlik  yuzasi  bo'ylab  yuqoriga  ko'tariladi.
Ajralish  diam etri  quyidagi  ifoda  yordam ida  hisoblanadi.
2сг
48-rasm
130

d- ' =   0-0208  9 w
- f t )  
<235)
bunda 
0
  —  chekka  burchak; 
g  —  erkin  tushish  tezlanishi; 
pb  —  bug'ning  zichligi.
Chekka  burchak  0  ortishi  bilan  qaynayotgan  suv  yuzasi  yom onlashadi,
я
ajralish diametri kattalashadi. Agar 0 > — bo'lsa, suyuqlik yuzasi ho'llanmaydi, 
pufakchalar  kattalashadi  va  issiqlik  suvga  em as,  balki  bug'ga  beriladi.
I  
<7
55-§.  Qaynash  turlari
Q aynash  quyidagi  turlarga  bo'linadi:  pufakchali,  plyonkali  va  sirt 
yuzasida  (yoki  isim agan  suyuqlik  qaynashi).
Pufakchali  qaynashda  ( 5 1-rasm)  bug'  pufakchalari yuzada paydo  bo'lib 
kattalashadi  va sirt yuzasidan  ajralib  chegara  qatlam ni jadal  aralashtiradi. 
Bunda suyuqlik  harorati  to'yinish  haroratidan  yuqori bo'ladi.  Pufakchalar 
butun suyuqlik hajmi  bo'ylab harakatlanadi.  Pufakchalarning hosil bo'lishi 
qattiq jism   sirti  haroratining  katta  b o'lish iga  bog'liq.
-  
о
  _ 
о
   
C D   - О
 ~
-L
  to ‘y
5 1-rasm
P lyonkali  qaynashda  (52-rasm )  qattiq  jism   sirtida  bug'  pufakchalar 
shunchalik  ko'p  b o'lad ik i,  ular  sirt  yuzasida  bug'li  plyonka  qatlam ini 
hosil  qiladi,  bug'  p lyonkasi  qatlam   bo'lgani  u ch u n   suyuqlikni  sirtdan 
ajratib turadi.  Bu  issiqlik alm ashishni yom onlashtiruvchi term ik qarshilik 
hosil  qiladi:
1 3 1

R = '
plyonka
4 ^ 7
- 1
to* у
it.> *
  to ‘y 
bug*
52-rasm
(236)
53-rasm
Term ik  qarshilik  qancha  yuqori  bo'lsa,  issiqlik  berilishi  sh u n ch a  kam 
b o 'la d i.  Q attiq  jism   yuzasida  qaynashda  (53 -ra sm )  sirt  yu za sid a g i 
qatlamdagi  suyuqlik qizigan hisoblanadi.  Qattiq jism  sirtida  hosil  bo'lgan 
pufakchalar  yuzadan  ajralib  qaynash  haroratigacha  qizib  ulgurmagan 
suyuqlikning  yadrosiga  kelib  tushadi  va  bug'  qaytadan  suvga  aylanadi. 
Chegara  qatlam  jadal  aralashadi  va  issiqlik  beruvchanlik  yuqori  holatda 
qoladi.
56-§.  Qaynash krizislari va  unga  ta ’sir  etuvchi  omillar
Q aynashda  issiqlik  beruvchanlikning  haroratlar  farqiga  bog'liq ligi 
(qaynash  egri  ch izig'i)n i  ko'rib  chiqam iz.
Qaynash  egri  chizig'ida  quyidagi  qismlar mavjud  (54-rasm ):  1  —  tabiiy 
konveksiya  (suyuqlikning  isitilishi); 
2
  -   qaynash  jarayonini  sekin  hosil 
bo'lish  qismi;  3  —  tezlashgan  pufakchali  qaynash  qismi;  4  —  o'tish   qism i 
(m e ’yorsiz);  5  -   plyonkali  (m e ’yordagi)  qaynash.
К   nuqtasida  pufakchali  qaynashdan  plyonkali  qaynashga  o'tish   I 
qaynash  krizisi 
deyiladi.  Issiqlik  yuklam asi  birinchi  kritik  yuklam a  deb 
a talib ,  qkrl  d eb   b elg ila n a d i.  Q aynash  krizisi  b o sh la n g a n d a   issiq lik  
beruvchanlik koeffitsienti yom onlashadi va  yuza harorati juda ortib  ketishi 
hisobiga  yuza  buzilishi  m um kin.
1 3 2

а
54-rasm
Issiqlik  yuklam asining kamayishi  hisobiga  plyonkali  qaynash  pufakchali 
qaynashga  alm ashadi.  Plyonkali  qaynashga  o ‘tish  nuqtasi 
II  qaynash 
krizisi 
deyiladi  va  q
kr2
  deb  belgilanadi,  qkr2< <   qkrI.
Suv  uchun  qkrl  =   M O
6
  V t/m 2,  Atkr  =   25  nC.
Katta  hajm dagi  suyuqlik  uchun  erkin  konveksiyada  kritik  issiqlik 
yuklam asi  quyidagi  ifoda  orqali  hisoblanadi:
bunda  k—  ikki  fazali  chegara  qatlam ning  o'zgarm as  kattaligi,  k = 0 ,13. 
Q aynashda  issiqlik  berish  hod isasin i  ham   em pirik,  ham   m ezo n li 
tenglam alar yordamida  hisoblash  mumkin.  Empirik ifodalarning ko'rinishi 
quyidagicha: 
а   =   A q iu .  p
015
Erkin  konveksiya  qism ida  quyidagi  ifodadan  aniqlanadi: 
а   =   f  (At).
T ezlashgan  qaynash  qismida: 
а   =   f   (At)  va  а   =   f  (q).
M asalan,  suv  u ch u n   ifoda  quyidagicha  yoziladi:
M ezo n li  ten glam an in g  (Labunsev  ifodasi)  ko'rinishi  quyidagicha:
(237)
а  =   3,14  q0-7 p0-15
(238)
N u   =   с  R en  Pr 
3
(239)
bunda  N u   = -r ^   aniqlovchi  kattalik 
A
133

Re>10-2,  N u   =   0.125  Re
0-65
  Pr5
с
2
Re>10'2,  N u   =   0,625  Re
"-5
  P r i
с
Bu  ifodalarni  bosim ning  qiym ati  P = 4 5   10
2
  +   1 7 5 1 0 5  Pa  bo'lganda 
ishlatish  m um kin.
Qaynashda  issiqlik  beruvchanlikka  quyidagi  om illar  ta ’sir  etadi:
1
)  issiqlik  yuklam asi  va  haroratlar  farqi  (qaynash  egri  ch iz ig ‘i);
2
)  bosim   ortishi  bilan  issiqlik  berish  koeffitsientining  ortishi;
3)  suyuqlikning  fizik  xossalari:
a)  issiqlik  o'tkazuvchanlik  koeffitsienti  ortishi  bilan  issiqlik  berish 
koeffitsienti  ortishi;
b)  kinem atik qovushqoqlik  koeffitsienti  (n)  ortishi  bilan  issiqlik berish 
koeffitsienti  kam ayishi;
d)  s  ortishi  bilan  issiqlik  berish  koeffitsienti  kamayishi;
4)  suyuqlikning  tezligi  issiqlik  berish  koeffitsientiga  W
0-8
  tarzda  ta ’sir 
etishi;
5)  Bug'lanish  m arkazlarining soni  ortishi  bois  sirtning g'adir-budirligi 
issiqlik  berish  koeffitsientini  ortishiga  olib  kelishi.
57-§.  K atta hajmdagi va  kanallardagi  qaynash
Katta  hajmda  va  kanallarda  ham   qaynash  mavjud  bo'lib,  bular  bir- 
biridan  farqlanadi.  Katta  hajm dagi  pufakchali  qaynashda  haroratlar 
m aydonini  ko'rib  chiqam iz  (55-rasm ).
Sirtning  harorati  qaynash  haroratidan  ancha  yuqoriroq.  Suyuqliking 
harorati  butun  hajm  bo'ylab  to'yinish  haroratidan  0,2°C   ga  ko'proq,
i t o ‘y
55-rasm

bug
1
  holatida  esa,  to 'y in ish   haroratiga  teng.
Sirt  b o 'y ich a   qaynashda  (5 6 -ra sm )  suyuqlik  yadrosidagi  harorat 
to'yin ish   haroratiga  qaraganda  kich ik a  faqat  chegara  qatlam ida  suyuqlik 
to'yinish  haroratiga  nisbatan  isigan.
Kanallardagi 2 fazali oqim tuzilish balandligi bo'ylab o'zgaradi.  Kanallardagi 
qaynashda  sodir  bo'ladigan  qismlami  ko'rib  chiqamiz  (57-rasm).
Rasm da  1  —  ek on om ayzer konveksiya  qism i  bo'lib,  suyuqlik  qaynash 
haroratigacha  qiziydi; 
2
  -   konveksiya  qism i,  ya’ni  qattiq  jism   sirtida 
qaynash  q ism i,  bunda  suyuqlik  faqat  qaynaydi,  oqim   yadrosida  esa  hali 
qaynam agan  hisoblanadi;  3  —  tezlashgan  pufakchali  qaynash  qism i,  bu 
em u lsion   holat  qism i  deb  ham   ataladi;  4  —  probkali  holat  qism i,  bunda 
bug'  katta  probka  holatida  b o'lib ,  m arkazda  harakatlanadi,  suyuqlik  esa 
sirt  yuzasida  qaynaydi;  5  —  h alqasim on  holat  qismi; 
6
  —  qurish  qism i, 
suyuqlik  plyonka  sirtda  quriydi,  faqat  nam   bug'  oqadi.  Bu  konveksiya 
hisoblanadi.  Issiqlik berish  koeffitsienti  kamayadi,  sirtning harorati  ortadi. 
Bu  ikkinchi  tartibli  qaynash  krizisi  deyiladi.
1 3 5

Ikki  fazali  oqim ning  bir  qancha  parametrlarini  ko‘rib  chiqam iz:
1.  H ajm iy  b u g‘  saqlami
t  
p h
Ф  =  
у  
(240)
Of
bunda  M b  —  bug'ning  massasi;
Var  —  b u g ‘-suv  aralashm asining  hajmi.
2.  M assaviy  sarflanish  bug*  saqlam i
Gb  _  Gh
(241)
G ar  -   b u g ‘-suyuqlik  aralashm asining  sarfi,  kg/sek.
3.  Sirkulyatsiya  tezligi
G „
7 ■  
(242>
f—  kanalning  k o ‘ndalang  kesim   yuzasi.
4.  H ajm iy  sarflanish  bug
1
  saqlam i
К 
-  Уь
b  
v ar 
v „ + v t
 
( 2 4 3 )
G
v =
p
5.  H aqiqiy  b u g‘  saqlam i
f ,
y “
f , + f ,  
( 2 4 4 ) 
fb  -   bug*  bilan  qoplangan  kanal  k o ‘ndaIang  kesim ining  yuza  qism i; 
fs  -  suyuqlik bilan qoplangan  kanal k o ‘ndalang  kesim ining yuza  qism i.
6
.  B u g'n in g  haqiqiy  tezligi
К
W  
b = Y
 
(2 4 5 )
b
136

7.FazaIar  sirg'anish  tezligi 
U  =   W b  —  \ v ,
(246)
P lyon k ali  qaynashda  issiq lik   b eru v ch a n lik   quyidagi  ifod a  bilan 
hisoblanadi:
bunda 
10
  -   aniqlovchi  kattalik  sifatida  gorizontal  quvurlarda  diam etr, 
vertikal  quvurlarda  balandlik  olinadi.
K o ‘p ch ilik   m ualliflarning  ishlarida  suyuq  m etallarning  qaynashi 
te k s h ir ilg a n d a   issiq lik   b e r u v c h a n lik   k r iz is in in g   y a n g i  turi  k e lib  
chiqqanligini  ko'rish  m um kin.  Bunda  bir  fazali  konveksiyadan  tezda 
plyonkali  qaynashga  o ‘tish  sodir  b o'ladi.  Bu  “ u chinchi  qaynash  krizisi” 
term ini  deb  ataldi  (qkr3):
O q im n in g   aylanishi  —  bug'  generatoridagi  qaynash  jarayon in in g 
jadalligidir.  Lekin oqim  aylanishining bog'liqligi  kelib  chiqishi  turlichadir. 
Bu  bog'liqlik  tekis,  ustiga  va  tagiga  egilgan  quvurlarda  har  xil  bo'ladi. 
Tagiga  egilgan  quvurlarda  kichik  bo'ladi.
Q aynashda  issiqlik alm ashishni jadallashtirish  uchun  g'ovakli  yuzalar 
qo'yish  kerak bo'ladi.  Bunda  bug'lanish  markazlari  ko'proq yuzaga  keladi. 
Shu  narsa  kuzatilganki,  g'ovakli yuzalardagi  qaynashdagi  egri  chiziq  tekis 
yuzalarnikiga  qaraganda  yuqoriroq joylashadi  va  q.  uch  marotaba yuqori 
bo'ladi.
Q aynash jarayonining  murakkabligi  m atem atik  m odellarni  yaratishni 
qiyinlashtiradi.  Bir qancha  katta  ilm iy-tekshirish  markazlarida  qaynashda 
issiq lik   b erish n in g   m atem atik  m o d ella rin i  tu zish   borasida  ish  olib  
borilm oqda.
Masalalar
1. 
B osim   P = 5 ,5   M Pa,  issiqlik yuklam asi q =  0,2  M V t/m .  Katta  hajmda 
suvning  pufakchali  qaynash jarayonidagi  issiqlik  berish  koeffitsientini  va 
yuza  haroratini  aniqlang
Y echish:  issiqlik  berish  koeffitsientini  quyidagicha  aniqlaym iz:
(247)
137

о  д  _  n O .I S  

3   4 - 5   5 ° ' IS 
-
а   =   — ------------- Г   = ------:------!--------- ( 2 - 1 0
5) 3
  = 3 1 7 6 0 V t / n r K
I  - 0 , 0 0 4 5 Р  
I  - 0 ,0 0 4 5 - 5 ,5
bosim   Р = 5 ,5   M Pa  da  qaynash  harorati  ts= 2 7 0   °C 

2
-
1 0 5
l = t S + a   =   2 7 0   + 5
J
^
=
  2 7 6 ’3  °C
Javob:  а   =   31760  V t/m
2
K;  td=   276,3  °C.
2. 
Bug'  generatorining  qizish  yuzasi  harorati  td=   268°C,  bosim i  r= 4 ,7  
Download 30.82 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   16




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling