O zbek iston respublikasi oliy va 0 ‘rta maxs*js ta’lim vazirligi

F a o liy a tn i o 'zla sh tir ish v a m alak a h o sil qilii
Psixologiya fanida „harakat“ tushunchasi tahlil qilinganida 
u m o to r jismoniy harakat, sen sor hissiy harakat va m ark a ziy
qismga ajratiladi. Shunga muvofiq ajratilgan tarkiblar harakatni 
amalga oshirish jarayonida bajaradigan ishlarni ijro e tis h , 
nazorat qilish va boshqarish bilan shug‘ullanadi. F a oliya t 
h a ra k a tla rin i ijro etish, n a z o r a t qilish va b o s h q a r i s h d a
q o lla n ila d ig a n y o ll-yo‘riqlar u n ing usullari deyiladi. 
v
O d a td a , harakatlarning anglangan yoki a n g la n m a g a n
t a r z d a a m a lg a oshishi h o l a t l a r i k u z a tila d i. H a r a k a t n i
bajarishda ong borgan sari k a m ro q ishtirok etishi tufayii

---

is h n i a m a lg a o s h ir i s h a v to m a tl a s h a b o s h la y d i, a y rim
m a y d a - c h u y d a q i s m l a r g a n is b a ta n e ’t i b o r k a m a y a d i. 
S h u n in g u c h u n inson faoliyatida maqsadga y o knaltirilgan 
s a ’y - h a r a k a tla rn i ijro e tis h va b osh qarishning m uayyan 
d a r a j a d a a v t o m a t l a s h u v i m a l a k a d e y il a d i. S h u bo is 
h a ra k a tla rn i b o sh q a rish b ilan s a ’y -h ara k a tlarn i b o sh q a - 
rishni ay n a n bir narsa d e b b o ‘lmaydi. C hunki sa'y -h a rak a t- 
larning yuksak darajada avtomatlashuvi uning o ‘z tarkibidagi 
ha ra k a tn i ongli ravishda idora qilish bilan uyg‘unlashib 
ketadi. Patologik holatlard an tashqari, barcha faoliyat turlari 
o n g b i l a n b o s h q a r i b t u r i l a d i ./ H a r a k a t t a r k i b l a r i n i n g
avtom atlashuvi: b irin c h id a n , ongli ravishda y o ‘naltirilgan 
oby ektn i alm ashtiradi; ikkinchidan, harakatning u m u m iy
m aq sad ini, un ing ijro etilish shart-sharoitlarini, natijalarini 
n a z o ra t qilishni; u c h in c h i d a n , ong ularni b aholashni o lz 
tasarrufi doirasiga kiritadi.