O zbek iston respublikasi oliy va 0 ‘rta maxs*js ta’lim vazirligi

keyingi bosqichlarida yaratildi va bu borada izlanishlardavom  
ettirilm oqda. T em p eram en tn ing fizio lo g ik asoslariga ulkan 
hissa q o ‘sh gan olim lardan biri m s fiz io lo g i 
I.P .P avlov 
(1 8 4 9 — 1936) h isoblanadi.
I.P. Pavlov hayvonlarning oliy nerv faoliyatini tadqiq 
qilayotganida itlarda shartli reflekslarning paydo bo'lishi, 
kechishi, d avom etish xususiyatlari inson larn ikid an farq 
q ilis h i va bu h o d is a te n ip e r a m c n t d a h a m u c h r a sh i 
m u m kinligini k ash f etadi. 1.P .P avlov tem p eram en t ham 
shartli reflek to r fa oliyatin in g in d iv id u a l xu susiyatlarin i 
keltirib chiqaruvchi omillar bilan b og'liq b o iis h i m um kin, 
degan xulosa chiqaradi. I.P.Pavlov ta’lim otiga ko‘ra, shartli 
reflekslar p aydo b o iish in in g ind ividu al xususiyatlarining 
ro'yobga c h iq ish sabablari nerv s is te m a si xu susiyatlari 
m ohiyati bilan b o g liq . M uallif nerv sistem asin in g u ch ta 
asosiy xususiyatiga alohida ah am iyat berad i, ch u n on ch i:
1) q o ‘zg ‘alish jarayoni va torm ozlanish jarayonining kuchi;
2) q o ‘zg ‘alish kuchi bilan torm ozlan ish kuchi o ‘rtasidagi 
m u v o za n a tlik darajasi (nerv s is te m a sin in g m u v o za n a t- 
lashgani); 3) q o ‘z g ‘alishning to r m o z la n ish i bilan a lm a - 
shinish tezligi (nerv jarayonlarining harakatchanligi). U n ing 
k o ‘rsatish ich a, har bir h a y v o n n in g tem p era m e n ti ham  
m azkur xu su siyatlarn in g u yoki b u n isig a g in a alo q a d o r 
b o ‘lm ay, balki ularning m ajm u iy ta rzga, q o n u n iy bir- 
lashuviga bogMiqdir. I. P. Pavlov shartli reflektor faoliyatining 
individual xususiyatlari bilan tcm p eram en tga aloqador nerv