O zbek iston respublikasi oliy va 0 ‘rta maxs*js ta’lim vazirligi

A nalogik
x u l o s a , bu x u lo sa c h i q a r i s h n i n g s h u n d a y
shak lid irk i, b u n d a biz ikki p r e d m e t n in g b a ’zi b ir belgilari 
o ‘x sh ash lig ig a q a r a b , bu p r e d m e t la r n i n g b o s h q a belgilari 
h a m
0
‘xshashligi t o ‘g ‘risida xulosa chiqaram iz. Analogiya deb, 
n a rsa v a h o d i s a l a r n i n g bir-biriga o ‘x sh a s h b o 'l g a n b a ’zi 
b e lg il a r ig a q a r a b g i n a xu lo sa y u r i t i s h d a n ib o r a t x u lo sa
chiqarish shakliga aytamiz. Analogik usulda chiqarilgan xulosa 
c h i n , t a x m i n i y h a m d a y o lg ‘o n b o ‘lishi m u m k i n . F ik r
y u r itis h n in g b u n d a y shakli k o 'p i n c h a yosh b olalarga xos 
xususiyatdir. D e m a k , j u z ’iy ikki y a k k a h u k m la rg a asoslanib 
j u z ’iy y o k i y a k k a h u k m k e ltirib c h i q a r a m i z . B o g kc h a
y o sh id ag i b o l a m a n a b u n d a y m u l o h a z a yuritadi: „ A d a m la r 
d a r v o z a d a n i s m im n i aytib chaqirib keldilar. U la r sovg'a olib
284

---

kelgan b o ‘lsa la r k e ra k “ . Bu b o l a n i n g fikrini an a liz q ilib
k o ‘rsak, u n i n g fikr yuritishi m a n a b u n d a y l a rz d a t a r a q q i y
etganligini s h o h id i b o l a m i z . „ 0 ‘t g a n g a ld a a d a m i s m i m n i
aytib c h a q ir i b kelgan edilar. 0 ‘s h a n d a u la r m e n g a so v g ‘a
olib kelgan edilar. Y ana chaqirayotirlar. Albatta, a d a m m e n g a
sovg‘a olib k e lg a n la r“ , deb x u lo sa c h i q a r a d i .
E n d i turli yoshdagi k is h ila rn in g t u r m u s h la v h a la rid a n
n a m u n a l a r keltiram iz:
0 ‘s m i r y o s h i d a g i o ‘q u v c h i m u l o h a z a s i d a n p a r c h a :
, , 0 ‘tg a n yili n o y a b r n in g o ‘rta la rid a q a lin q o r y o q q a n ed i. 
N o y a b r n i n g o ‘rtasi y a q i n l a s h m o q d a . D e m a k , y a n a q a l i n
q o r y o g ‘ishi e h t i m o l “ .
0 ‘sp irin s h u n d a y xulosa c h i q a r d i: „ S h u yil yoz o y i d a
p u l - b u y u m lotereyasiga s o a t y u t i b o i g a n e d im . K io s k a d a
lotere ya bileti sotilm oqda. Y a n a s o tib o lay, b iro r narsa y u ti b
q o l a r m a n “ .
0 ‘q u v c h i analogiyasidan , , O kt g a n im ti h o n d a biletni e n g
tagidan to rtib olib „ a ’lo “ oigan e d i m . I m ti h o n la r y a q i n l a s h i b
qoldi. Y a n a ta g id a n tortib o ls a m o m a d i m yurishib k e t a r “ .
Y e tu k y o s h davridagi kishi s h u n d a y xulosa c h iq a r d i : 
„ B o l a l a r n i n g z o ‘r m a - z o lri b i l a n y a k s h a n b a kuni p a r k k a
c h i q s a m , y ig irm a yillik q a d r d o n i m kelib ketibdi. B u g u n
y a k s h a n b a , y a n a b o l a l a r x a r h a s h a q ilish y a p ti, yaxshisi u y d a
h o rd iq c h iq a r g a n im m a ’qul, c h u n k i y a n a k im d ir m e h m o n g a
kelib q o l a r “ .
K e k sa o d a m chiq arg an x u lo s a s i d a n n a m u n a : , , 0 ‘t g a n
hafta z a g ‘izg‘o n sayraganda, q a d r d o n d o ‘stim keldi. Y a n a
z a g ‘iz g ‘o n s a y r a y a p t i . B u g a l s e v i k l i n a b i r a m A k o b i r
m e h m o n g a kelishi m u m k i n “ v a h o k a z o .
S h u n d a y qilib, a na logik y o ‘l b il a n x u lo sa c h i q a r g a n d a ,
m u r a k k a b q o n u n i y a t l a r t o ‘g ‘r i s i d a g i b i l i m l a r o ‘z l a s h -
t i r i l m a s a - d a , lekin t u r m u s h n i n g t u r l i j a b h a l a r i d a u n d a n
f o y d a la n ib turiladi.