O' zbekiston respublikasi oli y va o r t a maxsus ta'lim vazirlig I abu rayhon beruniy n o m ida g I

K esishuvchi b og'lan ishli KPHM. Kesishuvchi bog'lanishli hisoblash majmualarini 
strukturali tashkil etishda, majmuaning hamma qurilmalari (protsessorlar, xotira 
modullari, tashqi qurilmalami boshqaruvchi bloklar, kiritish-chiqarish qurilmalari) 
o'rtasidagi bog'lan ish lam i maxsus qurilma, ya'ni kommutatsiya matritsasi orqali 
am alga oshiriladi.
K om m utatsiya matritsasi xohlagan ikki qurilmani bir-biri bilan bog'lash 
imkoniyatiga egadir. Bunday ikkita qurilmalardan majmua tarkibida bir qancha bo'lishi 
mumkin b o 'lib , ulam ing bog'lanishlari bir-birlarigahalaqit qilmaydi.

---

2.3-rasm. Kesishuvchi bog'lanishli KPHM
2.3-rasm da kesishuvchi bog'lanishli K PH M ni strukturali tashkil etish keltirilgan. 
Bunday majmualar umumiy shinali K PH M ga nisbatan kamchiliklardan to 'liq holi 
qilingan. Ulam ing tashkil etilishida bog'lanishlari bo'y ich a hech qanday m uam m olar 
kelib chiqmaydi, bundan tashqari bir vaqtda bir nechta ju ñ qurilmalami bir-biri bilan 
bog'lash imkoniyati mavjud, ularda axborot uzatish yuqori tezlikda amalga o shiriladi. 
Bu esa majmua unumdorligini oshirish im koniyatini beradi.
Kesishuvchi bog'lanishli strukturaning asosiy afzalliklari bo'lib q u yidagilar 
hisoblanadi:
- tarkibidagi barcha qurilmalar interfeyslarining oddiyligi va unifítsirlashganligi;
- kommutatsiya matritsasida barcha hosil bo'ladigan muammolami y ec h ish
imkoniyatining borligi;
-yuqori 
imkoniyatliligi 
(qaysidir 
bog'lanishning 
ishdan 
chiqib 
q o lish i, 
majmuaning to'liq ishdan chiqishiga sabab b o'lm aydi, balki qaysidir q urilm aning 
majmuaga bog'lanm asligini keltirib chiqaradi).
Kesishuvchi bog'lanishli hisoblash m ajm uasining asosiy kamchiligi b o 'lib esa, 
quyidagilar hisoblanadi:
- hisoblash majmuasini kengaytirish im koniyatining murakkabligi;
-hisoblash majmuasining tarkibidagi qurilm alar sonini oshirish n a tija sid a
kommutatsiya matritsasi ju d a kattalashib ketishi v a uning narxining oshib ketishi.
Hisoblash majmuasini soddalashtirish va narxini arzonlashtirish uchun, u n in g
tarkibida ikkita va undan ko'proq kom m utatsiya matritsasidan foydalanish q u la y

---

hisoblanadi, ya'ni m arkaziy protsessor uchun alohida va tashqi qurilmalar uchun 
alohida kommutatsiya m atritsasini tashkil etish mumkin. Lekin bunday hollarda 
m ajm ua tezkorligi 
birm uncha 
kamayadi. 
Kesishuvchi 
bog'lanishlar usulidan 
«BARROUZ» firmasi K PX M larini yaratishdajudakeng foydalanadi.