O' zbekiston respublikasi oli y va o r t a maxsus ta'lim vazirlig I abu rayhon beruniy n o m ida g I


 Bir protsessorli EH M Iar evolyusiyasi


Download 3.85 Mb.
Pdf ko'rish
bet7/70
Sana22.11.2023
Hajmi3.85 Mb.
#1794280
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   ...   70
Bog'liq
Kompyuter tizimlari va vositalari

1.4. Bir protsessorli EH M Iar evolyusiyasi.
K o'pgina bir protsessorli tizim lar asosini J.fon Neyman hisoblash m ashinasi 
konsepsiyasi tashkil etadi.
Universal EHMIar asosiy qurilmalari b o 'lib arifmetik-mantiqiy qurilm a (A M Q ), 
m a'lum otlar va buyruqlami saqlash uchun ishlatiladigan xotira qurilm asi, boshqaruv 
qurilmasi va kiritish-chiqarish qurilmalari hisoblanadi.
Dastlabki yaratilgan mashinalardagi parallel arifmetik-mantiqiy qurilm alarda h ar bir 
so 'z razryadini parallel qayta ishlashi k o 'rib chiqilgan. Kiritish-chiqarish trak tlarid a va 
mashina qurilmalari o'rtasida m a'lum otlar yoki buyruqlardan tuzilgan h ar b ir so 'z
19


razryadlari axborat alm ashish jarayonida parallel uzatiladi. EH M da boshqa jarayonlar 
ketm a-ket uzatiladi, m a'lum otlar v a buyruqlar oqimi esa yakka tartibda uzatiladi.
Ketm a-ket 
ishlaydigan 
arifmetik-mantiqiy 
boshqaruvchi 
qurilmalar, 
ya'ni 
axborotlam i ketma-ket bitlar orqali qayta ishlovchi qurilmalar ham mavjud bo'lib, ular 
ju d a past unumdorlikka ega hisoblanadilar va yordamchi hisoblash qurilmalari sifatida 
qo'llaniladilar.
J.fon Neyman mashinasi struktura sxemasi 1.9-rasmda ko'rsatilgan.
1.10-rasmda kiritish-chiqarish jarayonida xotira bilan bevosita m a'lum ot almashish 
m um kin bo'lgan hisoblash m ashinasining struktura sxemasi keltirilgan.
Hisoblash mashinasining bunday tuzilishi sezilarli kamchilikka ega, ya'ni 
axborotlam i kiritish va chiqarishda, boshqarish qurilmasi tomonidan kiritish-chiqarish 
operatsiyasini boshqarish v a nazorat qilish hisobiga uning unumdorligining kamayishi 
vujudga keladi.
M a’lumotlar va buyruqlar uzatilishi 
Boshqarish
< c = = i >
c =
^
>
1.9-rasm . J.fon N eym an mashinasining struktura sxemasi
< ^ =
< ^ =
Boshqaruv qurilmasi 
----
KChQ
XO TIRA
~TE
AM Q
1.10-rasm. Xotira bilan bevosita axborot almashuvchi hisoblash mashinasining
struktura sxemasi


Shu sababli kiritish-chiqarish va hisoblashni birgalikda olib borish uchun am alg a 
oshirilgan izlanishlar natijasida, mashina tarkibiga m ustaqil kiritish-chiqarish kanali 
(KCHK), ya'ni unchalik katta bo'lm agan maxsus EHM kiritildi [8] (1.11-rasm).
Bu kanal, kiritish-chiqarish funksiyasini arifm etik-m antiqiy qurilmaning ishlashi 
bilan bir vaqtda(parallel) amalga oshirishi mum kin v a xotiraga bevosita m urojaat 
qilishni, kiritish-chiqarish operatsiyasining avtonom bajarilishini ta'minlaydi.
Boshqarish qurilmasi faqatgina umumiy b o 'lg an kiritish-chiqarish funksiyasini 
boshqarishni, masalan, kiritish-chiqarishning boshlanishi v a tugallanishiga yoki standart 
bo'lmagan holatlarga bo'lgan reaksiyasiga bog'liq b o 'lg a n funksiyalami o'zida saqlab 
qoladi.
1.11-rasm. Kiritish-chiqarish kanaliga e g a hisoblash mashinasi
Kanalning boshqarish dasturi mashinaning asosiy xotirasiga joylashtiriladi, bunday 
holat uning ishlash jarayonida xotiraning band b o 'liish ig a olib keladi, bu esa vaqtincha 
mashina unumdorligining kamayishiga olib keladi.
Hisoblash mashinalari bir vaqtda ishlaydigan, bir q ancha kanallarga ega b o 'lish i 
mumkin. Shuning uchun kiritish-chiqarish funksiyalarini va hisoblash jarayonlarini 
parallel bajarish mumkin.
Hisoblash majmualari va tizimlarining unum dorligini oshirishning asosiy 
usullaridan biri axborotlami parallel qayta ishlashni tashkil etish hisoblanadi. 
Axborotlami parallel qayta ishlash deganda, bir vaqtda bitta, ikkita yoki bir qancha
21


topshiriqlami q ay ta ishlash yoki bitta topshiriqni yechim bosqichlarini vaqt bo'yicha 
birlashtirish tushuniladi.

Download 3.85 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   ...   70




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling