O ‘zbekiston respublikasi oliy va o ‘rta maxsus ta’lim vazirligi alisher navoiy nomidagi
Download 1.11 Mb. Pdf ko'rish
|
bitruv malaka ish o\'rolova
|
O ‘rolova Mohichehra Abdukarim qizining “О ‘quvchilarda epik asarlarni
tahlil qilishga oid ко ‘nikmalarni shakllantirish va rivojlantirish usullarF mavzusidagi bitiruv malakaviy ishi ham aynan uzluksiz adabiy tadimdagi epik asarlarni tahlil qilib, o ‘rganish yodidagi muhim ishdir. Bitiruv malakaviy ishi kirish, 3 bob, xulosa va foydalanilgan adabiyotlar ro‘yxatidan iborat. Ishning kirish qismi an’anaviy - bitiruv malakaviy ishining dolzarbligi, ishning maqsadi, vazifasi, ishning ilmiy yangiligi, predmeti va obyekti, amaliy ahamiyati atroflicha yoritilgan. Tadqiqotchi adabiyotshunoslik va metodika sohalarida amalga oshirilgan ilmiy izlanishlar natijalariga hurmat bilan munosabatda bodgan va ularga nazariy asos sifatida tayangan. Ishning birinchi bobi “Adabiyot darslarida epik asarlarni tahlil qilishning ilmiy va metodik asoslari” deb nomlangan. U ikki faslga bo dinib, birinchi faslda badiiy asarni talqin va tahlil qilishning asosiy vazifalari haqida madumot berib, yoshlarda badiiy asar his etish, tushunish tahlil va talqin qilish tamoyillari haqida madumot beradi. “Epik asarlarni tahlil qilishning metodik va m e’yoriy asoslari” deb nomlangan ikkinchi faslida epik asarlar tahlilida badiiy shartlilik, obrazlilik, olamni o ‘zgacha estetik nazar bilan ko‘rish, o ‘quvchilami xilma-xil ijodiy yo‘nalishdagi, turli janrlardagi badiiy asarlami qabul qilish ko‘nikmasini shakllantirishning usullari haqida to ‘xtalib o ‘tadi. Tadqiqotchi o ‘z fikr-mulohazalari, kuzatish va tajriibalarini mantiqli va asosli tarzda bayon qila olgan. U ayrim farazlarini isbotlashda ilmiy va badiiy adabiyotlardan unumli foydalangan. Mavjud bilimlarni umumlashtirish bilangina cheklanmay, ularni muayyan darajada rivojlantirgan, o ‘z mustaqil qarashlarini dadil ifodalay olgan. Ishning ikkinchi bobi “Epik asarlarni tahlil qilish usullari” deb nomlanib, unda epik turning hikoya, qissa va roman janrlarini tahlil va talqin etishning usullari haqida fikr yuritadi. Ishning uchinchi bobi “Tajriba-sinov ishlari samaradorligi” deb nomlangan. Unda yuqorida tavsiya qilingan usullami amaliyot jarayonida erishilgan natijalar asosida yoritib bergan. Bitiruvchi 5-sinfda “Mening o ‘g ‘rigina bolam” hamda 10-sinfda “Ikki eshik orasi” romani bilan tanishish” mavzulari yordamida tajriba - sinov ishlarini amalga oshirgan. 0 ‘tkazilgan tajTiba - sinov ishlarining samaradorlik ko‘rsatkichlarini jadvallar asosida foiz ko‘rsatkichlarida ko‘rsatib berishga harakat qilgan. Tadqiqotning xulosa qismida boblardagi fikr-mulohazalar umumlashtirilgan. Umuman, ushbu bitiruv malakaviy ishida tadqiqotchi o ‘z oldiga qo‘yilgan muammoni imkon qadar qamrab olishga, chuqur tadqiq etishga intilgan. Asar qahramonlariga xos muhim xususiyatlami o ‘rganish orqali o ‘quvchilaming mustaqil fikrlash tarzini rivojlantirish masalasi tadqiq etilgan. Tadqiqot ishi o ‘ziga xos uslub va ravon tilda yozilgan. Shu o ‘rinda ayrim ishoraviy va imloviy xatolarga yo‘l qo‘yilgan bo‘lib, bu ishning umumiy darajasiga zarar yetkazmaydi. Ushbu bitiruv malakaviy ishi tugallangan tadqiqot sifatida talablarga javob |
