Tajriba sinov ishlari samaradorligi va natijalari

III BOB.	TAJRIBA SINOV ISHLARI SAMARADORLIGI VA NATIJALARI
3.1.	Tajriba-sinov ishlari

Pedagogik tajriba sinov ishlarining maqsadi ilmiy tadqiqotimizda ilgari surilgan farazimizning nechog‘lik to‘g‘ri ekanligini isbotlashdan iborat edi. Bu jarayonni shartli ravishda quyidagi bosqichlarga bo‘lish mumkin:

1. 
   Tayyorgarlik bosqichi 2021-2022 o‘quv yilida o‘tkazilib, bu davrda quyidagi ishlar amalga oshirildi:
   

• 
  tadqiqotning asosiy yo‘nalishini aniqlab olish;
  
• 
  muammoning nazariy va amaliy holatini o‘rganish;
  
• 
  maktab o‘quvchilari bilan so‘rovnomalar o‘tkazish;
  
• 
  o‘quv-me’yoriy hujjatlarini tahlil qilish va o‘rganish;
  
• 
  tayanch umumiy o‘rta ta’lim maktablarini tanlash, ularda tajriba-sinov ishlarini o‘tkazish uchun moddiy-texnik, ilmiy-uslubiy negiz va pedagogik shart-sharoitlar mavjudligini o‘rganish;
  
• 
  tajriba sinov ishlarini o‘tkazish uchun zarur bo‘lgan materiallarni tayyorlash;
  
• 
  dastlabki tajriba sinov ishlarini o‘tkazish va boshqalar.
  

2. 
   Ikkinchi bosqich - 2021-2022 o‘quv yilda quyidagilar amalga oshirildi:
   

• 
  rejaga binoan tajriba sinov ishlarini davom ettirish;
  

• 
  boshlang‘ich sinf darslarini tahlil qilib borish;
  
• 
  tajriba sinov ishlaridan olingan natijalarni miqdor va sifat jihatdan tahlil qilish;
  
• 
  dars jarayoniga yaratilgan ta’lim texnologiyalarini qo‘llash orqali o‘quvchilarning o‘zlashtirish darajasini aniqlash;
  
• 
  ilmiy dalillar yig‘ish, ularni umumlashtirish;
  
• 
  tajriba sinov ishlari natijalarini muhokama etish.
  

3. 
   Tadqiqotning uchinchi bosqichi - 2022-2023 o‘quv yilida:
   

• 
  tajriba sinov ishlari davom ettirildi;
  
• 
  ilmiy xulosalar chiqarish, tadqiqot natijalarini ilmiy asoslash, ularni faraz hamda vazifalarga mosligi aniqlandi;
  
• 
  tadqiqotimiz davomida to‘plangan barcha materiallarga statistik ishlov berib, uning ishonchli ekanligini isbotlash va metodik ishlarimizni amaliyotga joriy etish tadbirlari ko‘rildi.
  

Nazorat guruhlarida ta’lim jarayoni amaldagi o‘quv reja va dastur, o‘qitish metodikasiga binoan amalga oshirilgan bo‘lsa, tajriba sinov guruhlarida biz taklif etgan faol ta’lim metodlaridan foydalanilgan holda amalga oshirildi.
Nazorat va tajriba sinov guruhlarining natijalari muntazam tahlil etildi va bir-biriga qiyoslanib, xulosa chiqarildi. Zarur bo‘lgan hollarda bu jarayonda bevosita ishtirok etuvchi o‘qituvchilar tomonidan bildirilgan fikr-mulohazalar atroflicha muhokama etilib, o‘qitish metodikasiga o‘zgartirishlar kiritildi.
O‘quvchilarning bilimi, ko‘nikma va malakalari mavzuga doir amaliy masalalarni mustaqil holda ijodiy yechimini topishlarida, o‘rganilayotgan ob’ekt (predmet, jarayon, hodisa, shaxs)larning mohiyatini anglab, maqbul ravishda o‘z mulkiga aylantirish qobiliyatlari orqali aniqlandi. O‘quvchilarda shakllangan bilimlarning sifat ko‘rsatkichlarini baholashda ongli o‘zlashtirish, bilimlarni Davlat ta’lim standartlari doirasida tizimliligi va ulardan ijodiy foydalanish qobiliyati kabilar mezon sifatida foydalanildi. Buning uchun kirish va chiqish nazorat-sinovlaridan foydalanildi.
Tajriba - sinov ishlarini olib borishda Qumqo’rg’on tumani 27 - sonli umumiy o‘rta ta’lim maktabi va 21 – sonli umumiy o‘rta ta’lim maktabi hamda Denov tumani 84 sonli umumiy o‘rta ta’lim maktablari tajriba-sinov maydonchasi sifatida tanlanib ma’lum tayyorgarlik ishlari amalga oshirildi.
Tajriba-sinov jarayonida 3-4-sinf o‘quv fanlarini o‘qitish mazmuni, o‘rganish shart-sharoitlari, metodlari tanlanib, savol javob, pedagogik kuzatish natijalari, o‘quvchilarni bilimini nazorat qilish va baholash mezonlari jamlandi. Tajribaviy metodik ishlanmalar, amaliy mashg‘ulot bayonnomalari, tarqatma didaktik materiallar va interfaol ta’lim metodidan foydalanish orqali olingan samaradorlikni yuqori bo‘lishi ham isbotlandi.