O ‘zbekiston respublikasi oliy va o ‘rta maxsus ta’lim vazirligi alisher navoiy nomidagi

V.Baholash: guruhlar o‘zlari yig‘gan rag‘bat kartochkalari asosida 
baholanadilar.
VI. Uyga vazifa: “Mening bolalik xotiralarim” mavzusida ijodiy matn 
yozing.
3.2. 
TAJRIBA - SINOV ISHLARI B O ‘YICHA TAHLIL 
Avvalo, epik asarlarni tahlil qilish usullarini tavsiya etishdan oldin biz 
o‘quvchilarda mavjud bo‘lgan badiiy asarlarni tahlil qilishga oid bo ‘lgan bilim, 
ko‘nikma va malakalarning bugungi kundagi holatini o ‘rganish maqsadida tajriba- 
sinov ishlarini amalga oshirdik. Tajriba-sinov ishlari Toshkent shahri Yakkkasaroy 
tumanidagi 319-maktabning 10-“A ” sinfida amalga oshirildi.
Tajriba-sinov boshida 10-“A ” sinf o ‘quvchilaridan 25 nafari bilan individual 
va jamoaviy tarzda suhbatlar, so‘ngra berilgan badiiy asarlarni tahlil qilish, 
qahramonlarga tavsif berish, badiiy tasviriy vositalarni aniqlash, badiiy asarda 
tasvirlangan voqealarning 
o ‘sha 
davr voqealari 
bilan bog‘liqligi, 
asar 
qahramonlarining fazilatlari hamda illatlari aniqlash va xulosa chiqarish kabi 
topshiriqlarni bajardilar.
Tajriba-sinov boshida 10-“A ” sinf o ‘quvchilaridan 25 nafari, tajriba-sinov 
oxirida 29 nafaridan nazorat ishi olindi.
Biz tavsiya etgan usullar, o ‘tilgan ochiq darslar, olib borilgan tushuntirish 
ishlaridan so‘ng o ‘quvchilarning badiiy asarlarni tahlil qilish, qahramonlarga tavsif 
berish, badiiy tasviriy vositalarni aniqlash, badiiy asarda tasvirlangan voqealarning 
o‘sha davr voqealari bilan bog‘liqligi, asar qahramonlarining fazilatlari hamda 
illatlari aniqlash va xulosa chiqarishga oid bo‘lgan bilim, ko ‘nikma va malakalarini 
sinash maqsadida guruhdan oldingi topshiriqlarga o ‘xshash topshiriqlardan iborat
64

---

bo‘lgan nazorat ishlarini olish tashkillashtirildi. Ushbu nazorat ishlari 29 nafar 
o‘quvchi bilan olib borildi.
Biz ushbu matematik tahlil natijalarini o ‘zaro solishtirish imkoniyatini 
yuzaga keltirish maqsadida quyidagi jadvalga joylashga harakat qildik.
O ‘quvchilar
soni
O ‘zlashtirish darajalari (foiz hisobida, birinchi natija)
Yuqori
O ‘rta
Quyi
27
23 %
62 %
15 %
O ‘quvchilar
soni
O ‘zlashtirish darajalari (foiz hiso' )ida, keyingi natija)
Yuqori
O ‘rta
Quyi
29
41,2 %
43 %
15,8 %
K o‘rinib turibdiki, tajribadan keyingi o‘zlashtirish darajalari tajribadan 
oldingi o ‘zlashtirish darajalaridan yuqori. Demak, biz tavsiya qilayotgan usullar 
ta’lim jarayonida o‘zining samarasini ko‘rsata oladi.