O ‘zbekiston respublikasi oliy va o ‘rta maxsus ta’lim vazirligi alisher navoiy nomidagi

2 Mirziyoyev Sh. Erkin va farovon, demokratik O ‘zbekiston davlatini birgalikda barpo etamiz. - Toshkent: 
O ‘zbekiston, 2016. 14-b.
4

---

tanitish, o ‘zini taftish qilish, qiziqishlarini aniqlash, qobiliyatini rivojlantirishga 
yo‘naltirish usullari tavsiya etilgan. Bu jarayonda o ‘z-o‘zidan o‘quvchi shaxsi 
mustaqillligi va tafakkurining erkinligi yetakchilik qiladi.3
S.Matjonovning tadqiqot ishi bevosita o ‘quvchilarning mustaqil ishlarini 
tashkil etishga bag‘ishlangan bo‘lib, bu jarayon ijodiy tafakkurni o ‘stirish omili 
ekanligi, adabiyot darslarida o ‘quvchilarni og‘zaki va yozma ijodiy ishlarga 
undash ularning kamoloti yo ‘lida muhim ahamiyat kasb etishi tekshiriladi. 
Mustaqil faoliyat va ijodiy ishlar o ‘z-o‘zidan erkin tafakkurni talab qiladi. 
Mustaqil fikri, o ‘z nuqtayi nazari bo‘lmagan o ‘quvchi ijod qilolmaydi, mustaqil 
faoliyat yurita olmaydi. 4
M.Mirqosimovaning doktorlik ishi o ‘quvchilarda adabiy tahlil malakasini 
shakllantirish va rivojlantirishga qaratilgan bo ‘lib, buning zamirida ham 
o‘quvchilarning mustaqil fikrlash ko‘nikmasini o ‘stirish, ijodiy qobiliyatini 
tarbiyalash yotadi. Ishda taqdim etilgan asarlarning qiyosiy tahlili, muammoli 
ta ’lim, munozara dars, seminar dars, mustaqil ishlar ham bevosita o ‘quvchining 
mustaqil tafakkuri shakllanishi va rivojlanishiga xizmat qiladi.5
Maktabda o ‘rganiladigan adabiy asarlarni tahlil qilishning asoslarini ishlab 
chiqishda milliy pedagogikamiz va adabiyotshunosligimizda mavjud b o ‘lgan 
muayyan tajribadan foydalangan holda o ‘zgarib borayotgan davr beradigan 
imkoniyatlar darajasida ish ko‘rish ko‘zda tutiladi. Xususan, S.Dolimov,
H.Ubaydullayev, Q.Ahmedov singari mashhur usuliyotchi olimlar tomonidan 
yaratilgan 
“Adabiyot 
o‘qitish 
metodikasi” 
qo‘llanmasida, 
A.Zunnunov, 
N.Hotamov, J.Esonov, A.Ibrohimov kabi mualliflar tomonidan yozilgan va 1992- 
yilda “O ‘qituvchi” nashriyotida chop etilgan “Adabiyot o ‘qitish metodikasi” 
qo‘llanmasida badiiy asarlarni maktabda o ‘rganish yo‘llari haqidagi kuzatishlar, 
A.Zunnunovning adabiyot o ‘qituvchilar uchun yozilgan “Badiiy asar tahlili