O `zbekiston respublikasi oliy va o`rta maxsus ta`lim vazirligi termiz davlat universiteti tabiiy fanlar fakulteti geografiya ta‘lim yo‘nalishi 3-kurs g319-guruh

II Bob. Efopiya qishloq xo’jaligi.
Efiopiyada qishloq xo'jaligi mamlakat iqtisodiyotining asosi bo'lib, uning yarmini tashkil etadi yalpi ichki mahsulot (YAIM), eksportning 83,9%va umumiy bandlikning 80%. Efiopiyaqishloq xo'jaligi davriy qurg'oqchilik, tuproqning degradatsiyasibilan qiynaladi ] haddan tashqario't olish, o'rmonlarni yo'q qilish, soliq solishning yuqori darajasi va infratuzilmaning yomonligi (tovarlarni bozorga chiqarishni qiyin va qimmat qilish). Shunga qaramay, qishloq xo'jaligi mamlakatning eng istiqbolli manbaidir. Don tarkibida o'zini o'zi ta'minlash va chorvachilik, don, sabzavot va mevalarda eksportni rivojlantirish uchun potentsial mavjud. Yiliga 4,6 million kishi oziq-ovqat yordamiga muhtoj.
Qishloq xo'jaligi mamlakat yalpi ichki mahsulotining (YAIM) 46,3 foizini, eksportning 83,9 foizini va ishchi kuchining 80 foizini tashkil qiladi, boshqa ko'plab iqtisodiy faoliyat qishloq xo'jaligiga, shu jumladan qishloq xo'jaligi mahsulotlarini sotish, qayta ishlash va eksport qilishga bog'liq. Ishlab chiqarish asosan tirikchilik xususiyatiga ega va tovar eksportining katta qismi kichik qishloq xo'jaligi naqd ekinlari sektori tomonidan ta'minlanadi. Asosiy ekinlarga kofe, pulslar (masalan, loviya), moyliurug'lar, don, kartoshka, shakarqamishva sabzavotlarkiradi. Eksport deyarli butunlay qishloq xo'jaligi tovarlari, va qahva eng katta valyuta daromadidir. Efiopiya, shuningdek, Afrikaning ikkinchi yirik makkajo'xori ishlab chiqaruvchisi. Efiopiyaning chorvachilik aholisi Afrikadagi eng yirik aholi ekanligiga ishonishadi va 2006-2007 yillarda chorvachilik Efiopiya eksport daromadining 10,6 foizini tashkil etdi, charm va charm mahsulotlari 7,5% va tirik hayvonlar 3,1% ni tashkil etdi.

1-jadval:Efiopiyaning qishloq xo'jaligi mahsulotlarini 2015 yilda rivojlantirish AQSh$ 1961 yildan beri
Qishloq xo'jaligi 50% ni tashkil etdi YAIM, 83,9% eksportva 80% ishchi kuchi 2006 va 2007 yillarda 44,9%, 76,9% va 80% ga nisbatan 2002-2003 yillarda va qishloq xo'jaligi Efiopiya iqtisodiyotining eng muhim sohasi bo'lib qolmoqda.  Efiopiya unumdor erlarning keng maydonlari, xilma-xil iqlimi, odatda etarli miqdordagi yog'ingarchilik va katta mehnat havzasi tufayli katta qishloq xo'jaligi salohiyatiga ega. Biroq, ushbu potentsialga qaramay, Efiopiya qishloq xo'jaligi rivojlanmagan bo'lib qoldi. 1970-yillarning boshidan beri mamlakatga bir necha bor ta'sir ko'rsatgan qurg'oqchilik, iqtisodiy bazaning yomonligi (past mahsuldorlik, zaif infratuzilma va texnologiyaning past darajasi) va aholining ko'payishi tufayli qishloq xo'jaligi sektori yomon ish olib bordi. Masalan, Jahon banki ma'lumotlariga ko'ra 1980-1987 yillarda qishloq xo'jaligi ishlab chiqarishi yillik 2,1 foizga kamaydi, aholi esa yillik 2,4 foizga o'sdi. Binobarin, mamlakat yaqin o'limiga sabab ocharchilik duch 1 dan million kishi 1984 uchun 1986.
Tarixan, Efiopiya Afrikaning Sahroi Kabirdan bir Nodir istisno edi, chunki uning maxsus ekologik sharoitlar, bu ularning unumdorligini oshirish Efiopiya fermerlarga yoqilgan, omoch yordamida masalan. Efiopiyaning tog'li hududlaridagi foydali iqlim sug'orish va boshqa ilg'or qishloq xo'jaligi texnologiyalarini ham ta'minladi. Muntazam va ishonchli hosil barqaror soliq daromadlarini ishlab chiqarishga yordam berdi, bu esa nisbatan kuchli hukumat tuzilmalariga olib keldi, natijada Efiopiya XIX asr oxirida mustamlaka qilinmagan yagona mamlakat edi.Afrika uchun kurash 'Liberiyadan tashqari. Imperiya davrida qishloq xo'jaligi sohasini rivojlantirish bir qator omillarga, shu jumladan ijaraga olish va er islohoti muammolariga, hukumatning qishloq xo'jaligi sohasiga e'tiborsizligiga (qishloq xo'jaligi byudjet mablag'larining 2 foizidan kamrog'ini olgan bo'lsa ham, aholining aksariyati qishloq xo'jaligiga bog'liq edi), past mahsuldorlik, va texnologik rivojlanishning etishmasligi. Bundan tashqari, imperatorning mazmunli er islohotini amalga oshira olmasligi aristokratlar va cherkov qishloq xo'jaligi erlarining katta qismiga egalik qiladigan va aksariyat fermerlar o'z ekinlarining 50 foizini ijara haqi sifatida ta'minlashi kerak bo'lgan ijarachilar bo'lgan tizimni davom ettirdi. Eng yomoni, 1972-74 yillardagi qurg'oqchilik va ocharchilik paytida imperator hukumati qishloq efiopiyaliklarga yordam berishdan bosh tortdi va xalqaro yordamdan bosh tortib, inqirozni yashirishga harakat qildi. Natijada, qadar 200,000 Efiopiya halok.

4-rasm: Efiopiyadagi mevali bog’