O ’zbekiston respublikasi qishloq va suv xo

Rasmiy lider liderlikka saylangan yoki tayinlangan lider bo`lib, ushbu jamoaning
faoliyatiga rasman javobgar hisoblanadi. 


Norasmiy lider - rasmiy liderlik mavqeini egallamaganligiga qaramay, ko`pchilik
tomonidan e
’tirof etilgan, obro`ga ega bo`lgan lider.
Guruhlar yoki jamoalarda o`ziga boshchilik rolini oluvchi shaxs
farqlanadi. Psixologiyada bunday shaxs lider deyiladi.

Lider guruhni tashkil etish va boshqarish uchun tayinlanishi yoki
belgilanishi mumkin. 

---

48

Liderlik 

uslublari 

Demokrati

k 

Avtoritar

Liberal 

Guruhda 

maqsadga 

erishishning 

usul 

va yo`llarini 

rejalashtiris

Guruh 

a’zolarining 

faolligini oshirish 

Muayyan 

muhitni 

tashkil 

etish 


Guruh a

’zolari 

o`rtasida 

javobgarlikni 

taqsimlash 

Lider 

quyidagi 

vazifalarni 

bajaradi 

---

49

Demak, ayni bir jamoada bir necha lider mavjud bo`lishi mumkin. Agar jamoada liderlar
ko`p bo`lsa, bu ijobiy holat. Lekin bunda liderlarning axloqiy normalari bir-biriga zid 
kelmasligi lozim. Liderlarning turli-tumanligi jamoa hayotining turlicha bo`liilini
ta
’minlaydi. 

Bu jihatdan o`zaro munosabatlarnnng 3 xil darajasini ajratib ko`rsatish mumkin. 

Jamoadagi normal psixologik iqlimni belgilovchi bevosita ko`rsatkichlar ham mavjud. 

Jamoadagi erkinlik atmosferasi.
Muloqot turli shakllarining mavjudligi. 
Umumiy maksadni tushunish va unga erishishga intilish. 

Fikr-mulohazalarni ochiqchasiga aytish imkoniyatining mavjudligi. 

Tanqid qilish erkinligi. Nizolarning ham mavjud bo`lishi.
Jamoa a
’zolari o`rtasida vazifalarning to`g`ri taqsimlanishi.
Boshliqning norasmiy o`rtasida vazifalarning to`gri taqsimlanishi. 
Xodimlar qo`nimsizligining kamligi.
Bulardan tashqari jamoaning psixologik iqlimiga bir qancha omillar ta
’sir ko`rsatishi
mumkin.

O`quvchi, talabalar jamoasidagi ma

’naviy psixologik iqlimning tashqilotchisi – o`qituvchi, 
guruh rahbari hisoblanadi. Har bir guruh rahbari jamoada normal psixologik iqlimni
yaratish uchun unga ta
’sir etuvchi omillarni yaxshi bilishi zarur. Chunki yaxshi tashkil
etilgan jamoada normal psixologik iqlim mavjud bo`lganda guruh a`zolarining 
o`zlashtirishi, tartib-intizomni saqlashi ham yaxshi yo`lga qo`yiladi.