O ’zbekiston respublikasi qishloq va suv xo

Shaxs xususiyatlarini tekshiruvchi testlar. 

Muloqot sistemasidagi o

’rnini aniqlash. 

Aqliy sifatlarini tekshiruvchi testlar. 

Testlarni qo`llashni qulaylik tomoni shundaki bir test yordamida ma

’lum ob’ektning u
yoki bu xususiyatini bir necha marta takror-takror sinab ko`rish mumkin. Lekin ularni 
umumiy deb bo`lmaydi., chunki u yoki bu test muayyan turdagi ob
’ektda sinalgan bo`lsa, 

---

33

Eksperi

ment
Laborator

iya

tabiiy

asboblarda

Maxsus
xonada

Maxsus 

sharoitda
Tekshiruvchi 
tekshiriluvch
i o`rtasidagi 
maqsadga
qaratilgan 
muloqot
Makarenko 
jamoaning
shakllani 
shi
uni shunga o`xshash ob

’ektlardagina qo`lash mumkin. Xolos, qolaversa undan olingan

ma
’lumotlar nisbiy xususiyat kasb etadi.

I j t i m o i y p s i x o i o g i k e k s p e r i m e n t

–bu ijtimoiy hodisalarni 
o`rganish maqsadida tekshiruvchi bilan tekshiriluvchi o`rtasidagi maqsadga yo`naltirilgan
muloqotdir. Bunday muloqotning yuzaga kelishi uchun eksperimentator, ya
’ni tekshiruvchi
maxsus sharoit yaratadi va ana shu sharoitda aniq reja asosida faktlar to`playdi. Umumiy 
psixologiyada bo`lgani singari, Ijtimoiy psixologiuada ham quyidagi turlari mavjud:
Ijtimoiy-psixologik eksperiment bunda tadqiqotni maxsus sharoit yaratadi va yana shu 
sharoitda aniq reja asosida ma
’lumotlar to’playdi. Umumiy psixologiyada ham uning tabiiy 
va laboratoriya turlari farqlanadi.
Laboratoriya eksperimenta odatda maxsus sharoitlarda alohida xonalarda, zarur asbob 
uskunalar yordamida o
’tkaziladi. 
Ijtimoiy psixologik tadqiqotlarni eksperimentni o
’tkazish

eksperimentatordan uni o

’tkazish
texnikasiga yuqori darajada ega bo
’lish, uni to’g’ri rejalashtira olishni umumiy taxmini tuza
olishni

reprezentatish

tekshiruvchilarni tanlay bilishni talab 
qiladi.
3.6-rasm 
P r o y e k t i v metodlar. Ular test usullarining bir ko`rinishi hisoblanib ularda 
tekshiriluvchiga aniq tizimga yoki ko`rinishga ega bo`lmagan noaniq narsalar tavsiya etiladi
va ularni sharxlash topshirigi beriladi. Binobarin tekshiriluvchiga turlicha talqin qilish 
mumkin bo`lgan rasmlar, tugallanmagan hikoyalar, biror aniq ko`rinishi mavjud emas

---

34

Aniq
k
o’rinishga ega 

b
o’lmagan 

buyumlar
Hissiy dunyosi, 
dunyoqarashi,
qiziqishlari 
baholanadi
Rorshax-siyoh 
do
g’lari.

Rozensveyg-

rasmli

Tugatilmagan

hikoyalar 
Aniq tizim oki
k
o’rinishga ega 

b
o’lmagan 

noaniq narsalar
o’