O ’zbekiston respublikasi qishloq va suv xo

Oila-ijtimoiy psixologiyaning o`rganish ob

’ekti sifatida.

Bu yerda oilaga xos psixologik jarayonlar oila a
’zolarining bir-birlariga munosabatlari,
nikohdagi o`zaro moslik masalalari, oilaviy mojarolarning psixologik omillari, oilada bola 
tarbiyasining ijtimoiy-psixologik metodlari o`rganiladi.

Ijtimoiy tasavvurlar ijtimoiy psixologiyaning o`rganish ob

’ektidir.

Ijtimoiy tasavvurlar shaxslararo munosabatlar tizimida shakllanib, ular shaxs xulq-atvorini 
turli ijtimoiy vaziyatlarni boshqarib turuvchi muhim psixologik mexanizmdir. Ular
individual va ijtimoiy ong o`rtasidagi o`ziga xos psixologik ko`prik bo`lib, bizning kundalik 
hayot tarzimiz, ob
’ektiv borliqni tushunish va anglashning muhim vositasidir.


Har bir shaxsdagi ijtimoiy tasavvurlarni bir necha kategoriyalarga bo`lish mumkin: 
turli ijtimoiy guruhlar haqidagi tasavvurlar,
din va boshqa konfessiyalar haqidagi tasavvurlar;
fan va ilmiy tushuncha haqidagi tasavvurlar;
shaxsni bevosita o`rab turgan ijtimoiy muhit - oila, oilaviy rollar, xulq-atvor
normalari, etika haqidagi tasavvurlar;
madaniyat va madaniy qadriyatlar;
nihoyat, shaxsning o`z "Meni" haqidagi obrazlar tizimi.
Ijtimoiy psixolog qanday ilmiy tadqiqot olib bormasin, u albatta ijtimoiy
tasavvurlarning biror sohasiga murojaat qiladi.
Ijtimoiy tasavvurlarni o`rganish va tarixiga murojaat qilib, shuni ta
’kidlash mumkinki, bu 
konsepsiya Fransiya psixologik maktabiga taalluqlidir. Uning asoschisi Emil Dyurkgeym
bo`lib, u o`zining sotsiologik qarashlari tizimida ijtimoiy tasavvurlarni"ijtimoiy fakt"eki 
obrazlar tarzida talkin etgan. Uning keyingi izdoshlari bo`lgan Franzuz olimlari S.
Moskovisi, D. Jadeli, Kodol, Arbik, V. Duaz, M-J. Shombar de Lov va boshqa 
tasavvurlarning ijtimoiy tabiati, ularning hayotdagi o`rni, ahamiyati, tuzilishi va o`zgarishi

---

8
masalasida qator ilmiy tadqiqot ishlarni amalga oshirib, ijtimoiy tasavvurlar haqida o`ziga 

xos nazariyalar yaratdilar. Ularning asosiy tadqiqot usullariga anketa, kontent-analiz, suhbat

metodlari kirib, shu oddiy metodlar yordamida fransuzlarning shaxs haqidagi, freydizm 
haqidagi, din haqidagi tasavvurlaridan tortib, katta - ijtimoiy guruhlar ayollar, erkaklar va
bolalar haqidagi tasavvurlarini tadqiq qiladilar. Oxirgi yillarda kognitivizm yunalishi 
doirasida ushbu konsepsiyaning hayotiyligi isbotlanmoqda va butun dunyo psixologlari bu
nazariyani tan olmoqdalar.
Ajratilgan vazifalardan eng muhimi shuki, hozirgi davrda ijtimoiy psixologiya o`zi bilan
bevosita aloqador bo`lgan boshqa psixologiya tarmoqlari bilan hamkorlikda keskin 
o`zgarishlar davrida har bir inson ongida nima sodir bo`ladi, u bu o`zgarishlarni qanday
idrok qilmoqda, uning hayotiy mavqeini qanday qilib maqsadga muvofiq tarzda 
faollashtirish mumkin, degan savollarga ilmiy asoslangan javob topib berishdir.

ijtimoiy tafakkur, yangicha 

dunyoqarash va munosabatlarning
shakllanishi. 
ijtimoiy tafakkur, yangicha
dunyoqarash va munosabatlarning 
shakllanishi.
Ijtimoiy psixologiyaning dolzarb 
masalalari
insonning 
o’ziga va o’zgalarga
ta’sir etish mexanizmlarini 
o’rganish.
ijtimoiy tafakkur, yangicha 

dunyoqarash va munosabatlarning

shakllanishi. 
ijtimoiy tafakkur, yangicha
dunyoqarash va munosabatlarning 
shakllanishi.

---

9
1.5-sxema.