O zbekiston respublikasi so g L iq n I saqlash

Rentgenoanatomiyasi. Oldingi to ‘g ‘ri proyeksiyada dum g‘aza 
suyagi asosi yuqoriga, uchi pastga yo ‘nagan keng pona shaklida 
bo‘ladi. Oldingi dum g‘aza teshiklari yumaloq yoki oval shaklida 
aniq ko‘ringan bo ‘lib, dum g‘azani o ‘rta va yon qismlarga ajratadi. 
Ko‘pincha umurtqalar tanasi birikkan joyda ko ‘ndalang chiziqlar 
aniqlanadi. D um g‘azaning tuzilishi mayda katakchali suyak 
tuzilishida bo‘ladi. D um g‘aza yon b o ‘lagining yuqori qismi 
yonbosh suyagi g ‘adir-budurligi bilan yopilgan, pastki qismlarida 
esa dum g‘aza-yonbosh bo ‘g ‘imining yorig‘i notekis chiziqli yorig‘ 
shaklida ko ‘rinadi. D um g‘aza umurtqalarining birikib ketgan o‘tkir 
qirrali o ‘siqchalari o 'rta chiziqda tekis ko‘rinishga ega bo‘lmagan, 
ba’zi joyda kengaygan ikkita aniq ingichka chiziq hosil qiladi.
Yon tomon rentgenogrammada dum g'aza keng asosi yuqoriga 
yo‘nalgan pona shaklida ko‘rinadi. Uning oldingi yuzasi silliq, 
orqasi tekis emas. Tanasining orqasida b o ‘ylama yorug‘ shaklidagi 
dumg‘aza kanali soyasi ko ‘rinadi.
Dum umurtqalari (vertebrae coccygeae) 4 - 5 ta bo ‘lib, odamda 
qoldiq (rudimentar) umurtqalar hisoblanadi. Ular katta odamda 
suyaklanib uchburchak shaklidagi dum suyagini (os coccygis) hosil 
qiladi. U oldinga qarab bukilgan b o ‘lib, asosi yuqoriga, uchi esa 
pastga qaragan. I dum umurtqasida dumg‘aza suyagi bilan bo‘g ‘im
45

---

hosil qiladigan uncha katta bo'lm agan tanadan tashqari dum 
suyagining shoxi (cornu coccygeum) ham bor.
Yangi tug‘ilgan chaqoloqning dum umurtqalari faqat tanasi 
bo‘lgan 4 - 5 tog‘ay umurtqadan iborat. Ulaming tanasida bitta 
suyaklanish nuqtasi bor. Birinchi dum umurtqasining suyaklanish 
markazi 1-7 yoshlarda, qolganlari esa ikkinchi bolalik davrida 
paydo bo‘lib, 30 yoshda suyaklanib b o ‘ladi.