O zbekiston respublikasi so g L iq n I saqlash

Ko‘krak umurtqalari (vertebrae thoracicae) 12 ta boiib, 
ulaming tanasi (tepadan pastga tomon) hajm jihatdan kattalashib 
boradi (13-rasm).
13-rasm. K o‘krak umurt­
qasi. Yon tom ondan ko‘- 
rinishi: 
1-fovea costalis supe­
rior; 2-processus articularis su­
perior; 3-fovea costalis proces­
sus transversi; 4—processus trans- 
versus; 5-processus articularis 
inferior; 6-processus spinosus; 
7-facies articularis inferior; 8-in- 
cisura vertebralis inferior; 9-fo­
vea costalis inferior; 10-corpus 
vertebrae.
Umurtqa teshigi bo‘yin umurtqalariga nisbatan kichik va 
yumaloq shaklda bo‘ladi. K o‘krak umurtqalarining o ‘ziga xos 
xususiyatlaridan biri ularda qovurg‘alar boshi bilan birikadigan 
qovurg‘a chuqurchalari borligidir. II—IX ko‘krak umurtqalari 
tanasining orqa yon tomonida o‘ng va chap ustki va pastki qovurg‘a 
chuqurchalari (fovea costalis superior et inferior) bo‘ladi.
Bundan I umurtqa mustasno bo ‘lib, tanasining yuqori qirrasida 
1- qovurg‘a uchun bitta butun qovurg‘a chuqurchasi (fovea costalis 
superior), tanasining pastida 2-qovurg‘a chuqurchasi (fovea costalis 
inferior) bo‘ladi.
40

---

X - umurtqaning ikki ustki chekkasida (X qovurg‘a uchun) bitta- 
dan yarim chuqurcha bor. XI - XII umurtqalaming yon tomonlarida 
esa bittadan to ‘liq chuqurchalar bor.
I-X umurtqalaming ko ‘ndalang o ‘siqchalarining oldingi yuza­
sida ko‘ndalang o ‘simtaning qovurg‘a chuqurchasi (fovea costalis 
processus transversi) bor. U qovurg‘a do‘mboqchasi bilan birlasha- 
di. XI va XII k o ‘krak umurtqalarining ko ‘ndalang o ‘siqchalari qisqa 
bo‘lib, bo ‘g ‘im chuqurchasi y o ‘q.
Ko‘krak umurtqalarining qirrali o‘siqchasi nisbatan uzun bo‘lib, uchi 
pastga qaragan. Bo‘g‘im o ‘siqchalari frontal sathda joylashgan, ustki 
bo‘g ‘im yuzasi orqaga, ostki bo‘g ‘im yuzasi oldinga qaragan bo‘ladi.