O zbekiston respublikasi so g L iq n I saqlash

clavicularis) bor.
Kurakning oldingi qovurg‘a tomondagi yuzasi (facies costalis) 
biroz bukilgan kurak osti chuqurchasini (fossa subscapularis) 
hosil qiladi. Unda shu nomdagi mushak yotadi. Kurakning lateral 
burchagi y o ‘g ‘onlashib, yelka suyagi boshchasi bilan birlashadigan 
b o 'g 'im chuqurchasini (cavitas glenoidalis) hosil qiladi. B o‘g ‘im 
chuqurchasi tagidagi do‘mboqchadan (tuberculum infraglenoidale) 
yelkaning uch boshli mushagining uzun boshchasi payi boshlanadi.
B o‘g ‘im chuqurchasidan ke- 
yin toraygan kurak suyagining 
bo ‘yini (collum scapulae) bor. 
Kurakning ustki qirrasida kurak 
kemtigi 
(incisura 
scapulae) 
8 
bo ‘lib, u bilan bo ‘yini o ‘rtasidan
tumshuqsimon o ‘simta (pro­
cessus coracoideus) k o ‘tarilib turadi.
21-rasm.
O'ng kurak suya­
gi. Old tomondan ko‘rinishi:
I-processus coracoideus; 2-incisura 
scapulae; 3-margo superior; 4-angu- 
lus superior; 5-fossa subscapularis;
6-margo -medialis; 7-facies costalis;
8-angulus inferior, 9-margo latera­
lis; 10-tuberculum infraglenoidale;
II-cavitas glenoidalis; 12-tuberculum 
supraglenoidale; 13-acromion.
54

---

Kurak suyagining birinchi suyaklanish nuqtasi homila hayotining 
ikkinchi oyi oxirida kurak suyagi bo ‘yini sohasida paydo bo ‘ladi. 
Bu suyaklanish nuqtasidan kurak suyagi tanasi va kurakning o ‘tkir 
qirrasi suyaklanadi.
Yangi tug‘ilgan chaqaloqning kurak suyagi uning k o ‘krak 
qafasini tuzilishi xususiyatiga bog‘liq holatda kattalamikiga nisbatan 
yuqoriroq va lateral joylashgan.
22-rasm. Chaqaloqning 
chap kurak suyagi. Orqa 
tomondan 
ko‘rinishi:
1-processus coracoideus; 2-spina 
y
2 
scapulae; 3-incisura scapulae;
4-margo 
superior; 
5-angulus 
superior; 6-fossa supraspinata;
7-fossa infraspinata; 8-margo 
medialis; 
9-angulus 
inferior;
10-margo lateralis; 11-angulus 
lateralis; 12- acromion.
Uning yuqori chegarasi
I—
II qovurg‘alar sohasida 
bo‘lsa, 
pastkisi 
TV- У  
qovurg‘alar sohasida turadi.
Uning shakli kattalamikiga o ‘xshasa ham, tanasi va lateral qirrasidan 
tashqari qismlari tog‘aydan iborat (22-rasm). Kurak kemtigi juda 
katta bo‘lib, kurak o ‘tkir qirrasi ustidagi chuqurchani egallab turadi. 
Bo‘g‘im yuzasi oval shaklida bo ‘ladi. Kurak o ‘tkir qirrasi ustidagi 
chuqurcha va kurakning o‘tkir qirrasi osti chuqurchalari yuza va 
silliq bo‘ladi. Bola o ‘sishi bilan birga kurak suyagi ham o ‘zgaradi.
Emizikli davming oxirida tumshuqsimon o ‘simta tog‘ayida 
suyaklanish nuqtasi paydo bo ‘ladi.
Erta bolalik davrida suyaklanish kurak tanasidan b o ‘g ‘im yuzasi 
asosiga tarqaydi. B o‘g‘im yuzasi tez o ‘sib, bolalikning birinchi
55

---

davrida tuxum shaklini oladi va b o ‘g ‘im chuqurchasi 
ustidagi 
do‘mboqcha paydo bo ‘ladi. Yuqori burchagi o ‘sishi hisobiga kurak 
o ‘tkir qirrasi ustidagi chuqurcha kattalashadi.
Balog‘at va o ‘smirlik davrlarida kurakning tumshuqsimon 
o ‘simtasi va akromioni uchida pastki burchagi va medial qirrasida 
ikkilamchi suyaklanish nuqtalari paydo bo ‘ladi.