Qayta chaqirib olinmaydigan prefaksiyalar ularni muomalaga chiqargan korporatsiya faoliyat yuritayotgan muddatgacha so‘ndirilmaydi. Shu bilan, qayta chaqirib olinmaydigan prefaksiyalar o‘z navbatida shakllangan kapital tarkibini belgilangan bir muddatga muzlatib qo‘yadi. - Qayta chaqirib olinmaydigan prefaksiyalar ularni muomalaga chiqargan korporatsiya faoliyat yuritayotgan muddatgacha so‘ndirilmaydi. Shu bilan, qayta chaqirib olinmaydigan prefaksiyalar o‘z navbatida shakllangan kapital tarkibini belgilangan bir muddatga muzlatib qo‘yadi.
- Qayta chaqirib olinadigan imtiyozli aksiyalarga xos xarakterli belgilari quyidagilar:
- aksiya egasi prefaksiyani qayta sotib olish holatida yuzaga keladigan noqulayliklar uchun o‘zgacha qoplama sifatida bodgan aniq premiyaning mavjudligi (odatda, katta bodmaydi). Odatda, qayta chaqirib olish to‘g‘risida emitent 30 kun oldin ogohlantiradi (misol uchun, kumulyativ qayta chaqirib olinadigan preferensial aksiyalar ularni chiqargan kompaniya hohishiga ko‘ra ogohlantirgandan keyin 30 kundan oshmagan muddat ichida istagan vaqtda qisman todab boriladi). Todanish tartibi todov, ya’ni qoplash sanasida aksiya qiymatiga aniq belgilangan premiya va qoplanmagan barcha preferensial dividendlar summasi qo‘shiladi va todanadi;
- ko‘pgina qayta chaqirib olinadigan aksiyalarni qayta chaqirib olish sharti - qayta sotib olish uchun yoki maxsus jamg‘arilgan fond mavjudligidir. Bunday jamg‘arilgan fond mavjudligi kompaniya aksiyalarni qayta sotib olish uchun bozorda bunday aksiyalarning aniq belgilangan sonini kelishilgan narxdasotib olish yo‘li orqali yillik to‘lovlarni amalga oshirish uchun ta’minot manbai bo‘ladi;
Aksiyalarni qaytarib sotib olish maqsadida maxsus jamg‘ariladigan fond tashkil etilishi mumkin. Qayta sotib olish fondini shakllantirishdan maqsad - bu fond narxlar pasayishi holatida amortizator rolini bajaradi, misol uchun, aksiyalar muomalaga chiqarilganda tasdiqlangan narxning pasayib ketgan holat. Bunday oldindan shakllangan fond yordamida kompaniya ushbu aksiyalarni to‘liq yoki qisman sotib olish mumkin. Qayta sotib olish fondi mayjud bo‘lgan aksiyalarni sotib olishning ijobiy tomoni shundaki, u aksiyalarni har yili qisman qoplash (qayta sotib olish) yo‘li orqali qimmatli qog‘ozlar bozori stabil.ko‘maklashadi. Imtiyozli aksiyalar ikkilamchi bozorda oldindan kelishilgan bahoda sotib olinadi. - Aksiyalarni qaytarib sotib olish maqsadida maxsus jamg‘ariladigan fond tashkil etilishi mumkin. Qayta sotib olish fondini shakllantirishdan maqsad - bu fond narxlar pasayishi holatida amortizator rolini bajaradi, misol uchun, aksiyalar muomalaga chiqarilganda tasdiqlangan narxning pasayib ketgan holat. Bunday oldindan shakllangan fond yordamida kompaniya ushbu aksiyalarni to‘liq yoki qisman sotib olish mumkin. Qayta sotib olish fondi mayjud bo‘lgan aksiyalarni sotib olishning ijobiy tomoni shundaki, u aksiyalarni har yili qisman qoplash (qayta sotib olish) yo‘li orqali qimmatli qog‘ozlar bozori stabil.ko‘maklashadi. Imtiyozli aksiyalar ikkilamchi bozorda oldindan kelishilgan bahoda sotib olinadi.
- Qayta sotib olish fondi funksiyasiga xos vazifani jamg‘arilgan fond bajaradi: har yili kompaniya sof tushumdan belgilangan foiz tariqasida aksiyalarni qayta sotib olish uchun bir qancha yillar mobaynida mablag‘ jamg‘arib boradi. Qayta sotib olish fondi singari jamg‘arilgan fond ham amortizator rolini bajaradi. Ammo, qayta sotib olish fondidan farqli o‘laroq, jamg‘arilgan fond faqatgina narxlar pasayishi natijasida zararni qoplashdan tashqari, aksiyadorlarga aksiyalarni o‘z nominal yoki haqiqiy bahosidan yuqori, dividend to‘lovlarni ham mujassamlashtirgan narxda sotish uchun rag‘batlantiradi.
Foydalanilgan adabiyotlar: - https://fayllar.org/3-mavzu-obligatsiyalar-bozori-aksiyalar-bozori-reja.html
- https://finlit.uz/uz/articles/financial-market/how-the-stock-exchange-works/
Do'stlaringiz bilan baham: |
