havoni
changlantirishni kamaytirishning boshqa muhim chora-tadbirlari —
sanoat
korxonalarida
changni
yuqori
daraja
tutib
qolish,
ko'chalarni obodonlashtirish to'g'risida esda tutish lozim. Yoz
mavsumi mobavnida daraxtlar va butalar bargiga o'tirib qolgan
154
changni davriy ravishda yuvib turish lozim. Bunga amal qilmaslik
daraxt va butalarning asta-sckin halok etishi mumkin.
Bir dona yetuk daraxt vegeta tsiya davri mobaynida havodan
quyidagi miqdordagi (kg) changni tozalaydi:
______________ __________ __________________________
4.2-jadval
t / r
Nomi
Miqdori,
kg
Raqami
Nomi
Miqdori,
kg
1
Qayrag'och
(яшен)
28
8
Bol teragi
18
2
Zarang
(клоун),
shumtol
(yasen)
33
9
Zarang
(клоун)
kumushrang
13
3
G ‘adir-budui
qayrag‘och
( ваз
шер
шовый)
23
10
Shumtol'>Oq tut
3 1
4
Kanada
teragi
34
1 1
Zarang
12
5
Oq tol
38
1 2
Shumtol
(яшен) ko‘k
30
6
Turkiston
teragi
13
13
Zarang
(клоун),
dole
20
7
Kashtan
16
14
Shumtol
(яшен)
oddiy
2 7
15
fa
Zarang
o ‘tkir baigli
28
U yoki bu turdagi daraxtlar va butalar turlarining changdan
himoyalash xossalarini bilgan holda, ulami bilib tanlash va qo'shib
ishlatish bilan bu sohada juda katta samaraga crishish mumkin.
0 ‘simliklar ustiga o'tirib qoladigan chang og'ir mctall va
mikroelementlar: qo‘rg‘oshin, temir, titan, mis, rux, nlkel, karbalt,
marganets va h.k. zarrachalarini saqlaydi.
Og'ir yutuvchilar - ignabaiglilar (archa, qarag'ay, qora archa).
Bu xil daraxtlar havo ifloslanishining go'yoki biologik indikatori
bo‘lib xizmat qiladi, chunki shikastlanishning aniq belgilarini
namoyon etadilar (nekrozmer, baig to‘kilishi), havo zararli.
155
qo’shimchalar bilan
ortiqcha
ifloslangani
to'g'risida insonni
ogohlantiradi.
O'zbekistonniiig ko’pih
tumanlarida yil bo‘yi
katta
kuchga ega shamollar tc-z-tez bo'lib turadi. Ular osmonga juda ko‘p
miqdorda chang,
qum
zarrachalarini
ko'tarib,
ularni
katta
masofalarga tarqatadi. Charigning bir qismi ko'cha hovlilar,
xonadon ichiga kirib, ifloslantirib shaharlarda va boshqa aholi
punktlarida o'tirib qoladi. Ko'kalamzorlar ular orqali o'tavotgan
shamol oqimi tezligini uch marta kamaytiradi. 50 m kenglikdagi
ko’kalamzorning shamol tezligini pasaytirishga ta’siri shamol
kelayotgan tomondan ham, unga qarshi tomondan ham katta
masofada seziladi. Bu shamol faoliyati kuchli tumanlarda muhim
ahamiyatga egadir.
0 ‘simliklar va havoning ifloslanishi
Do'stlaringiz bilan baham: |
