Oilaviy munosabatlarning bola shaxsida ijtimoiy

Ёшларга ижтимоий-психологик хизмат кўрсатиш маркази 
umri mobaynida tarbiyalanadi.Inson o’z umrining har bir davri, yani bolalik, o’smirlik, 
yoshlik, yetuklik, qarilik chog’ida o’ziga xos axloqiy olamga ega bo’ladi. Buni yaxshi 
tushunmagan kishi turli yoshdagi odamlar bilan muloqat qilishda qiyinchiliklarga duch 
keladi. Kasbiy madaniyatga hamisha uni shakllantiruvchi ma’naviy asos mujassam 
bo’ladi. U hamisha g’oyalar, bilimlar, inson maqsadlarining ramziy ifodasidir.G`oyasiz, 
bilimsiz, maqsadsiz, kasbiy madaniyat ham shakllanmaydi. Ma`naviy madaniyat 
maxsuli esa moddiy shakldagina o`z ifodasini topadi. Ular huddi ana shu tarzda 
moddiylashadi va ijtimoiy hayot damiga aylanadi. Kasb madaniyati mohiyatini 
aniqlashtirib, aytishimiz mumkinki, kasb madaniyati yoki madaniyatining har qanday 
tashqi ifodalanishini insonning rivojlanish yoki kamolati darajsini ko’rsatadi. Demak 
madaniyat inson kamolatining o’lchovi. 
Foydalanilgan adabiyotlar ro'yhati 
1. O’zbekiston Respublikasi Tashxis markazi “O’quvchilarni kasb-hunarga 
yo’naltirish” o’quv qo’llanmasi 
2.Toshimov R. G'oziev Ye. G'. “Zamonaviy individual va guruhiy psixologiya”. 
Toshkent, ”Universitet” 1999y.
3. Ye.G'oziev, SH.V.Azizova “Tashkiliy psixologiya” Toshkent-1999y.
4. M.Rajabov “Eksperemental psixologiya metodlari to'plami”.
5.M.G.Davletshin . Yosh davrlari va pedogogik psixologiya. T.2004 
6.V.Karimova. Oila psixologiyasi.T.2007 
7.www.Expert.psychology.ru 
8. O’quvchilarni kasb-hunarga yo’naltirish usullari ma’ruzalar matni 

---

Ёшларга ижтимоий-психологик хизмат кўрсатиш маркази 
O’QUVCHILARNI KASBGA YO’NALTIRISHNING PEDAGOGIK-
PSIXOLOGIK MUAMMOLLARI 
 
Xoliqova Dilfuza Mamatkobilovna 
Surxondaryo viloyati Termiz shahar 5-maktab psixologi 

Bu dunyodagi barcha xatti-harakatlarimizning ibtidosi yashashga bo‘lgan 
intilishga borib taqaladi. Aslida esa yashash uchun unchalik ko‘p narsa zarur emasdek 
go‘yo. Lekin inson ongli mavjudot bo‘lgani bois shunchaki yashash, havo, suv, ozuqa, 
issiqlik, yorug‘likka bo‘lgan ehtiyojlarini qondirish bilangina kifoyalana olmaydi. U 
yaxshi yashashga intiladi, ehtiyojlarini imkon qadar to‘liqroq qondirish payida bo‘ladi.
Odamzod dunyoga kelibdiki, yaxshi yashash yo‘llarini izlaydi. Bu esa unda 
olamni bilishga, o‘zligini anglashga intilish, qavmdoshlari bilan o‘zaro muloqotda 
bo‘lish va ma’lumot almashish kabi ma’naviy ehtiyojlarni ham vujudga keltiradiki, 
bugun endi aynan shu ehtiyojlar qay darajada qondirilayotgani farovon yashash sharti, 
to‘kin-sochinlikning asosiy omili hisoblanmoqda. Bugungi kunda insonning o’zi 
xohlaganchalik umr kechirishining muhim omillaridan biri munosib kasb egasi bo’lish 
bilan ham belgilanadi. 
Ta’lim jarayonida o‘quvchi tarbiyasi qanchalik muhim bo‘lsa, uni qobilyat va 
qiziqishlari asosida kasbga yo‘naltirish ham bugungi kunda muxim pedogogik-
psixologik muammolardan hisoblanadi. Chunki yurtboshimiz ta’biri bilan aytganda,
“Bugun yangicha fikrlaydigan, o‘z kelajagini jamiyat demokratik qadryatlarni 
mustahkamlash 
bilan 
mamlakatimiz 
kelajagini 
jaxon 
xam 
jamiyatiga
integratsiyalashuvi bilan bog‘liq holda ko‘radigan yangi avlod vakillari xayotga kirib 
kelmoqda”. Yangi avlodni kasb-hunarga yo’naltirish kelajakda jamiyatimiz uchun 
salohiyatli kadrlarni yetkazib chiqishda ahamiyatli rol o’ynaydi. 
Umumta’lim maktablarining o’quvchilarini kasb tanlashga yo’naltirish muhim 
masalalardan biri bo’lib, asosiy maqsad o’sib kelayotgan yosh avlodni ongli va mustaqil 
ravishda, o’z hoxishi bilan kasbiy moyilligini aniqlash orqali kelgusi hayoti, faoliyati 
va yutug’ini ta’minlab beradigan kasb tanlashini to’g’ri tashkil etishdan iboratdir. 

---