Olap (Online Analytical Processing) Elbek Xodjaniyazov

Ko'p o'lchovli ma'lumotlar bazalari. Bunda ma'lumotlar maxsus serverda maxsus ma'lumotlar ombori sifatida tashkil qilinadi. Barcha ma'lumotlar operatsiyalari ushbu serverda amalga oshiriladi, u asl ma'lumotlarni ko'p o'lchovli tuzilmalarga aylantiradi. Bunday tuzilmalar OLAP kublari deb ataladi. OLAP kubini yaratish uchun ma'lumotlar manbalari relyatsion ma'lumotlar bazalari va/yoki mijoz fayllari hisoblanadi. Ma'lumotlar serveri ma'lumotlarni dastlabki tayyorlash va qayta ishlashni amalga oshiradi. OLAP serveri OLAP kubi bilan ma'lumotlar manbalariga (relational ma'lumotlar bazalari, mijoz fayllari va boshqalar) to'g'ridan-to'g'ri kirishsiz ishlaydi.

• Ko'p o'lchovli ma'lumotlar bazalari. Bunda ma'lumotlar maxsus serverda maxsus ma'lumotlar ombori sifatida tashkil qilinadi. Barcha ma'lumotlar operatsiyalari ushbu serverda amalga oshiriladi, u asl ma'lumotlarni ko'p o'lchovli tuzilmalarga aylantiradi. Bunday tuzilmalar OLAP kublari deb ataladi. OLAP kubini yaratish uchun ma'lumotlar manbalari relyatsion ma'lumotlar bazalari va/yoki mijoz fayllari hisoblanadi. Ma'lumotlar serveri ma'lumotlarni dastlabki tayyorlash va qayta ishlashni amalga oshiradi. OLAP serveri OLAP kubi bilan ma'lumotlar manbalariga (relational ma'lumotlar bazalari, mijoz fayllari va boshqalar) to'g'ridan-to'g'ri kirishsiz ishlaydi.

Ma'lumotlarni saqlash va qayta ishlash usuliga ko'ra, barcha OLAP tizimlarini uchta asosiy turga bo'lish mumkin.

• ROLAP (Relational OLAP - relational OLAP systems) - bu turdagi OLAP tizimi relyatsion ma'lumotlar bazalari bilan ishlaydi. Ma'lumotlarga to'g'ridan-to'g'ri relyatsion ma'lumotlar bazasiga kirish mumkin. Ma'lumotlar relyatsion jadvallarda saqlanadi. Foydalanuvchilar an'anaviy OLAP tizimlarida bo'lgani kabi ko'p o'lchovli tahlilni amalga oshirish imkoniyatiga ega. Bunga SQL vositalari va maxsus so'rovlardan foydalanish orqali erishiladi.

ROLAP ning afzalliklaridan biri bu katta hajmdagi ma'lumotlarni yanada samarali qayta ishlash qobiliyatidir. ROLAP ning yana bir afzalligi raqamli va matnli ma'lumotlarni samarali qayta ishlash qobiliyatidir.