Old Age as a Social Problem

ANALYTICAL JOURNAL OF EDUCATION
2
Nazarimda ko'pchilik keksalarimiz yoshi yetib nafaqaga chiqadigan vaqtida o'zlarin keraksiz, 
ojiz sezib, jamiyatdan ajralib qolganday sezinadi. Bunday vaqtlari ular birdaniga bu sharoitga 
oslasha olmay, o'zi ishlagan ish o'rnidagi xabarlarga, yangiliklarga qiziqadi. Lekin, bular 
vaqtincha aldamchi hislar deb o'ylayman. Chunki,oldinlari har kuni muayyan vaqtda ishiga 
borib, uyiga qaytishga o'rgangan odam endi har kuni uyida hamkasblari bilan emas, o'z oila 
a'zolari bilan birga vaqt o'tkazadi. Bunday vaqtda oila a'zolarining o'rni o'ziga xos bo'ladi. 
Chunki,nafaqaga shiqgannan so'ng ularning hayotga bo'lgan ko'z qarashlari, odamlar bilan 
Keksalik davrining bir qancha muammolari bo'lib, shulardan biri <> deb 
jamiyattan ajiralip qoladi, bunda ular har kuni ko'rib, o'rganib qolgan hamkasblarini 
ko'rmaydi, ular orasida men ishga yaroqsizman deb umidsizlikga tusha boshlaydi. 
Biroq, shunga qaramay bu holatdan ko'ngilli turda o'zini oilasiga, nabiralariga o'zini 
qarashi o'zgaradi. Keksaygan odam o'ta donishmonga aylanadi 
hkanimizda aqilli,dono so'zlar ketma-
ketlikda kela beradi. Buni bizlar har hildagi muammolarni yechishda, nabiralar tarbiyasi 
eski aloqlarning asta kamayib, yo'q bo'lib ketishi. Endi ular eski tanishlari, hamkasblari 
bilan aloqasi kamayib, qarindoshlari bilan, yangi nafaqaxorlar bilan aloqa qilib
Ko'p vaqtin nabiralar tarbiyasi bilan shug'illanish bilan o'tkazadi. Bunday vaqtlarda 
farzandlarining kómagi katta ahamiyatga ega, sababi keksalar mehr, e'tiborga juda muhtoj. Ular 
yoshi o'tgan sari kichkina bolalarday mehrga muhtoj bo'lib bora beradi. Bizlar o'sha mehr-
muhabbatimizni ayamasdan, e'tibor bersak ular o'zlarin kerakli sezinib, qalblari yasharib umrga 
rishga urinadi. Biz farzandlari uchun bobo-
buvilarimining o'rni o'ziga xos deb o'ylayman. Sababi ularning har bitta so'zi, nasihati bizlar 
uchun katta kuch bo'lib turadi. << Qarisi bor uyning parisi bor>> deganlaridek, ular dasturxon 
fotihaga yoyib bizni har doim duo qilib turadi. Bizlar ham ularni duo qilib, 
yana ham ularning hayotini uzoq bo'lishin tilashimiz zarur. Ba'zan insonlarning o'zlari ota-
onasini qariyalar uyiga olib borib tashlaganining guvohi bo'lamiz. Bu juda achinarli holat. 
Bunday holat ularning psixologiyasiga bir qancha kuchli ta'sir etadi. To'g'ri u yerda ular uchun 
sharoit bo'lishi mumkin, lekin hech narsa o'zlarini uyida, nabiralari orasida o'tirib 
Mamlakatimizda 2015-yili 
<> deb belgilanishi keksalarimizga bo'lgan e'tiborning yana bir 
Xulosa qilib aytganda, odam umrining har bitta davri o'ziga xos o'zgarishlar bilan o'tadi ekan, 
quvvatlab, yetarlicha e'tibor berib ularning hayotini yana ham 
odatlarimizning avloddan-
i bilan yetib kelishida ham qariyalarimizning o'rni o'ziga xos. Ularning katta 

---

merosi bizning yillar davomidagi milliy ruhimizga o'z hissasin qo'shadi. Turmish qurish oldida

turgan yoshlarga ham o'z oq fotihalari orqali o'zining bilim tajriybasi aql nasihatin 
singdirishadi. Rossiya gerontologiya asoschilaridan biri I. V. Davidovsk
boshlanishining aniq sanasi yo'q deganidek, ularni o'zini keraksizman deb o'ylashidan, 
jamiyatdan ajralib qolishidan saqlashimiz ham qarz, ham farzimiz. Shunday ekan, qariyalik 
davriga yetgan har bir inson uzoq umr ko'rishi uchun sog'ligig
berib, o'zlarin psixologik tarafdan tayorlab borishlari kerak. Tibbiyot jihatidan olib qarasak ham 
keksa yoshtagilar har kungi shaxsiy gigiyena qoidalariga e'tibor berib, oson xazm bo'ladigan 
ovqatlarni qabul qilish, zo'riq
yurmoqlik, kechki sayrlarga chiqish tavsiya etiladi.
1.
Z. T. Nishanova, N. G. Kamilova, D. U. Abdullaeva, M. X. Xolnazarova <psixologiyasi. Pedagogik psixologiya>> Toshkent
2.
E. Ǵoziev Psixologiya (Yosh davrlar psixologiyasi) Toshkent.,, Óqituvchi", 1994
3.
E. Ǵoziev Umumiy psixologiya 1
4.
M. G. Davletshin, Sh. Dóstmuhammedova, M. Mavlonov S. Tóyshieva. Ilhomlar 
davrlari va pedagogik psixologiya. 
5.
Sh. A. Dóstmuhammedova, S. X. Yolilova, Sh. K. Karimova, Sh. T. Olimbaeva
Ilhomlar davrlari va pedagogik psixologiya. Toshkent 2013.