Old Age as a Social Problem

 
ANALYTICAL JOURNAL OF EDUCATION
1
Nukus State Pedagogical Institute named after Ajiniyaz 
_____________________________________________________ 
What is old age in the image of this article? Elderly management can occur, at different 
Old age, cognitive processes, retirement, separation from society, biological 
_____________________________________________________ 
Qarilikning birinchi davri gerontogenez yoki keksayish davri deb ataladi. Ko'pchilik olimlar bu 
davrni 60 yoshdan so'ng boshlanadi desa, ba'zilari ayollarda 55 yoshdan, erkaklarda 60 
Bu yoshdagi insonlarni 3 guruhga bo'lish mumkin : qariyalar, keksalar, uzoq umr ko'radiganlar. 
organizmning yoshga bog'liq muayyan bir davri bo'lib, bunda a'zo va 
sekin organizmning umrga 
moslashish imkoniyatlari sekinlashishiga sabab bo'ladi. Odatta qartayishning dastlabki belgilari 
odamda yetuklik davridan (shartli 60 yoshdan) so'ng boshlanadi. Bu davrda inson mehnat 
mahsulining ustida bosh qotiradi. Keksalik davrida oilasiga, ijtimoiy hayotiga, yasash 
icha talablar bilan qaray 
boshlaydi. Bu yoshtagi keksalar kundalik hayot masalalari, turli ijtimoiy hodisalardini sabr 
toqat, boy tajribalari va boshqada mavqelarda turib yaxshi natijalar bilan yecha oladi. 
ekorga o'tishiga achinadi. Yoshlik vaqtida 
zakovati, o'zining donishmandligi bilan to'ltirishga urinadi. Shu bilan birga 
keksalik davrida biologik organning zaiflashishi, psixik proceslarning ham o'zgarishiga olib 
rayonlari bo'lgan (sezish, diqqat, o'ylash, qabul qilish) xulqida 
zakovatida ( bilim,aql, tajriba, ko'nikma... ) o'xshagan ruhiy 
hollarda o'z ko'rinishin topadi. Hozirgi kunda ko'pchilik keksalarimiz sezish a'zolarining 
zaiflashishi ko'rishining, esda saqlashning pasayishiga olib kelmoqda. Biroq shunga qaramay 
ma'naviy va ruhiy jihatdan o'zini anglash, o'ziga ishonish, o'zini o'zi baholash, o'zini nazorat 
lish ishchanglik qobiliyatining 

---

Nazarimda ko'pchilik keksalarimiz yoshi yetib nafaqaga chiqadigan vaqtida o'zlarin keraksiz, 

ojiz sezib, jamiyatdan ajralib qolganday sezinadi. Bunday vaqtlari ular birdaniga bu sharoitga 
moslasha olmay, o'zi ishlagan ish o'rnidagi xabarlarga, yangiliklarga qiziqadi. Lekin, bular 
vaqtincha aldamchi hislar deb o'ylayman. Chunki,oldinlari har kuni muayyan vaqtda ishiga 
borib, uyiga qaytishga o'rgangan odam endi har kuni uyida hamkasblari bila
a'zolari bilan birga vaqt o'tkazadi. Bunday vaqtda oila a'zolarining o'rni o'ziga xos bo'ladi. 
Chunki,nafaqaga shiqgannan so'ng ularning hayotga bo'lgan ko'z qarashlari, odamlar bilan 
muloqoti, o'ziga bo'lgan talablari o'zgara boshlaydi.
Keksalik davrining bir qancha muammolari bo'lib, shulardan biri <> deb 
sezinishi: 
−
jamiyattan ajiralip qoladi, bunda ular har kuni ko'rib, o'rganib qolgan hamkasblarini 
ko'rmaydi, ular orasida men ishga yaroqsizman deb umidsizlikga tusha bo
Biroq, shunga qaramay bu holatdan ko'ngilli turda o'zini oilasiga, nabiralariga o'zini 
bag'ishlaydiganlari ham bor.
−
tevarak -atrofiga ko'z
desam aslo xatolashmayman. Ular bilan suhbatlas
ketlikda kela beradi. Buni bizlar har hildagi muammolarni yechishda, nabiralar tarbiyasi 
bilan shug'illanganda guvohi bo'lamiz.
−
eski aloqlarning asta kamayib, yo'q bo'lib ketishi. Endi ular eski tanishlari, hamkasblari 
bilan aloqasi kamayib, qarindoshlari bilan, yangi nafaqaxorlar bilan aloqa qilib
boshlaydi.
Ko'p vaqtin nabiralar tarbiyasi bilan shug'illanish bilan o'tkazadi. Bunday vaqtlarda 
farzandlarining kómagi katta ahamiyatga ega, sababi keksalar mehr, e'tiborga
yoshi o'tgan sari kichkina bolalarday mehrga muhtoj bo'lib bora beradi. Bizlar o'sha mehr
muhabbatimizni ayamasdan, e'tibor bersak ular o'zlarin kerakli sezinib, qalblari yasharib umrga 
bo'lgan qiziqishlari ortib, yana ham ko'proq umr su
buvilarimining o'rni o'ziga xos deb o'ylayman. Sababi ularning har bitta so'zi, nasihati bizlar 
uchun katta kuch bo'lib turadi. << Qarisi bor uyning parisi bor>> deganlaridek, ular dasturxon 
boshida qo'llarini oq fotihaga yoyib bizni har doim duo qilib turadi. Bizlar ham ularni duo qilib, 
yana ham ularning hayotini uzoq bo'lishin tilashimiz zarur. Ba'zan insonlarning o'zlari ota
onasini qariyalar uyiga olib borib tashlaganining guvohi bo'lamiz. Bu juda achinarli h
Bunday holat ularning psixologiyasiga bir qancha kuchli ta'sir etadi. To'g'ri u yerda ular uchun 
hamma shart -sharoit bo'lishi mumkin, lekin hech narsa o'zlarini uyida, nabiralari orasida o'tirib 
issiq choy ichkanga yetmasa kerak. To'g'ri emas
<> deb belgilanishi keksalarimizga bo'lgan e'tiborning yana bir 
yorqin ko'rinishi. 
Xulosa qilib aytganda, odam umrining har bitta davri o'ziga xos o'zgarishlar bilan o'ta
keksalarimizni qo'llab-quvvatlab, yetarlicha e'tibor berib ularning hayotini yana ham 
go'zzallantirishga ko'magimizni ayamasligimiz zarur. Milliy urf
avlodga to'liǵi bilan yetib kelishida ham qariyalarimizning o'rni o'ziga xos. Ularning katta