Olib borayotgan ishlari
Nafas tizimining yosh xususiyati va gigiyenasi
Download 295.22 Kb.
|
- Bu sahifa navigatsiya:
- Nafas Olish gigiyenasi.
- Yassi oyoqlik
Nafas tizimining yosh xususiyati va gigiyenasi
Odam va har bir boshqa tirik organizm tashqi muhitdan kislorod qabul qilib, karbonat angidrid gazini chiqarib turish nafas olish deb ataladi. Nafas olish jarayonida muhim fizologik prochesslar amalga oshadi. Organizm nafas olganda tashqi muhitdagi havo o’pka xujayralariga, u yerdan qonga, qon orqali barcha organ hujayralarni O2 bilan ta’minlab, undagi moddalar almashinuvida hosil bo’lgan CO2 gazi qonga o’tib, qon orqali o’pkaga undan esa tashqi muhitga chiqariladi. Shu bilan bir qatorda qabul qilingan O2 ishtirokida hujayralarda va to’qimalarda oqsil, yog`’, uglevodlar oksidlanib energiya hosil qiladi. Natijada organizmdagi barcha fiziologik jarayonlar ya’ni qo’zg’alish, harakatlanish, ko’payish kabilar ana shu energiya hisobiga amalga oshadi. Bundan tashqari nafas olish organlari turli xil moddalarning hidini sezish hamda nutuq talafuzida ham ishtirok etadi. Nafas olish tashqi va ichki nafas olishga bo’linadi. Tashqi nafas olishda o’pka bilan qon o’rtasidagi gaz almashinuvi tushuniladi. Ichki yoki to’qimalar aro nafas olishda esa to’qimalar bilan qon o’rtasidagi gaz almashinuvi amalga oshadi. Atmosfera havosi tarkibida 20,9 % O2, 0,3 % Co2, 79,3% N2 bo’ladi. Boshqa moddalar kam miqdorda bo’ladi. Agar havo tarkibida Co2 miqdori 4-5% ga yetsa, odam holsizlanib, yurak urushi tezlashadi, bosh og’riydi, qayt qiladi, hatto hushidan ketishi mumkin. Nafas Olish gigiyenasi. Nafas olish gigiyenasi dеganda, tug`ri nafas olishni ta'minlash tushuniladi. Nafas jarayonida atmosfеra havosi burun bo`shlig`iga kirib isiydi, namlanadi, ancha changdan tozalanadi. Burun bo`shlig`ida tukchalarning bo`lishi bunga yordam bеradi. Dеmak burun bilan nafas olish gigiyenik jixatdan maqsadga muvofiq hisoblanadi. Og`iz bilan nafas olganda kalla suyagining yuz qismi va ko`krak qafasi rivojlanishida kamchiliklar yuz bеradi. Tеz-tеz shamollash xalqum va traxеyaning shilliq qavatining yallig`lanishiga olib kеladi. Ammo gapirganda, ashula aytilganda og`iz bilan nafas olishga majbur bo`linadi. Shuning uchun ashula darslari o`tkaziladigan xonalar ozoda, havosi esa iliq bo`lishi kеrak. Bolalarga tug`ri nafas olishni o`rgatish fizkultura mashqlari o`tkazish vaqtida pеdagoglar bajaradigan ishlardan biridir. Ular yurish, yugurish va boshqa turdagi faoliyat vaqtida, shuningdеk, o`tirganda tug`ri nafas olishni bolalarga o`rgatish kеrak. Yassi oyoqlik. Odam tovon kaftining pastki qismi tayanch-harakat tizimsining ressori vazifasini bajaradi. Bolalar uzoq vaqt tik turganda, Og`ir yo`q ko`targanda, tor poyafzal kiyganda oyoq panjasi gumbazi yassilanadi, natijada yassioyoqlik kelib chiqadi. Yassi oyoqlik natijasida oyog``ining tovon- panja va boldir mushaqlarida og`riq bo`ladi. Yassi oyoqlik tug`ma va hayotda orttirilgan bo`ladi. Yassi oyoqlikning tug`ilgandan keyin yo`zaga kelishi sabablari quyidagilardan iborat: bolani juda yoshligidan (8-10 oyligidan) boshlab yurg`izish, uzoq vaqt tik turg`izish, yosh bolaga poshnasi yumshok poyabzal kiygizish, o`quvchilarning kun bo`yi poshnasiz sport poyabzalida yurishi, poshnasi baland, uchi tor poyabzallarni kiyish, og`ir yo`q kutarish. Ana shularni hisobga olib, yassioyoqlikni oldini olishga e`tibor berish kerak. Download 295.22 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling