Олий таълимнинг

12.8-расм. Иш ща=ининг ўсиши натижасида иш ва=тининг ўсиши.

Даромаднинг янада ошиб бориши барча шахсларни щам дам олиш ва=тини =ис=артириб, иш ва=тини оширишга ундайвермайди. Дам олиш ва=тининг =ис=ариб бориши, уни шахс учун бўлган =имматини оширади. Ю=орида эслатиб ўтганимиздек, суткасига 24 соат ишлаш маънога эга эмас. Бўш ва=тни =имматини ошиб бориши шунга олиб келадики, даромад самараси, ўрнини босиш самарасидан ошиб кетади (12.9-расм). Натижада иш ва=ти дан гача =ис=аради.

12.9-расм. Даромад самараси ўрнини босиш самарасидан орти= бўлган щол, 0t₀, 0t₁, 0t₂ лар бўш ва=т, t₀N, t₂N ва t₁N лар иш ва=ти.
Ш ахснинг бўш ва=ти эса дан га ўсади. Бўш ва=т =имматини ортиши, иш ща=и ошганда индивидуал шахснинг мещнат таклифи чизи\и манфий ёти=ликка эга бўлади (13.10-расм).


12.10-расм. Иш ща=и ошганда иш кунини =ис=ариш
таклиф чизи\и ёти=лиги.


Иш ща=и ўсишининг дам олиш ва=ти билан ишлаш ва=ти ўртасидаги нисбатга таъсири. Одатда иш ща=и ошганда, кўпчилик кўпро= ишлаб, кўпро= даромад олишга щаракат =илади. Лекин, иш ва=ти ошган сари бўш ва=тнинг щам =иммати ошиб боради. Инсон маънавий ўсишга щам интилади. Демак, иш ва=тининг ўсиши ўз чегарасига эга. Нима учун деганда, инсонлар, ишлаб топган даромадини кўпро= зав= олиш учун, дам олишга сарфлайдилар.
Иш ва=ти маълум ва=тгача ўсгандан кейинги иш ща=ининг ўсиши, иш ва=тини =ис=аришига олиб келади. Иш ща=и ошганда ўрнини босиш самараси щамда даромад самараси мавжуд бўлади. Ўрнини босиш самарасида ю=ориро= иш ща=и, ишчининг реал даромадини оширади. Ишчи кўп даромад олганда, у кўпро= неъматларни сотиб олади, ушбу неъматлардан бири, яхши дам олишдир.
Агар ишчи дам олишга кўпро= мабла\ сарфласа, даромад самараси (даромаднинг ошиши), уни камро= ишлашга ундайди. Даромад самараси жуда щам катта бўлганда, ишчи иш ва=тини =ис=артиради ва мещнат таклифи чизи\и пастга ёти= бўлади.
+ уйидаги расмда (12.11-расм) иш ща=и ўсишининг уч бос=ичи кўрсатилган.