Bundan tashqari yuqorida aytilgandek, turli faktorlar tasirida tuproqdagi nam xamma vaqt malum iqdorda sarf bulib turadi. - Bundan tashqari yuqorida aytilgandek, turli faktorlar tasirida tuproqdagi nam xamma vaqt malum iqdorda sarf bulib turadi.
- Malum maydondagi tuproq namining kirimi va sarflanish miqdori urganilgandan keyin, A.A Rade tamonidan tafseya etilgan quyidagi formula asosida usha tuproqning suv balansi aniqlanadi. B1=B0+(OC+K+Gr P)-(D+Isp+Pc+VPS+Gr S). B1—o`rganilayotgan davr oxirida tuproqdagi nam zaxirasi; B0—davr boshida tuproqdagi nam zaxirasi; OC—butun davr mobaynidagi yog`in miqdori; K—butun davr mobaynidagi kondensasiya miqdori; GrP—butun davr mobaynida tuproqqa kelgan sizot suvi miqdori; D—deskunsiya (butun davr mobaynida o`simliklar olgan suv) miqdori; Ps—butun davr mobaynida tuproq yuzasidan oqib ketgan suv miqdori; VPS—butun davr mobaynida tuproqqa yon tamondan oqib kelgan suv miqdori; GrS—butun davr mobaynida sizob suvi oqimi miqdori.
- Sug`oriladigan dehqonchilik rayonlaridagi tuproqlar uchun bu formulaning kirim qismiga sug`orish suvining miqdori ham qo’shiladi. Tenglamadagi barcha miqdorlar mm da ifodalanadi. Suv balansi istalgan davr uchun tuzilishi mumkin, amma ko’pincha yillik suv balansidan foydalanish qulaydir, suv balansi tabiiy sharoitlar va su’niy faktorlar ta’sirida yil sayin o’zgarib turadi. Agarda yil oxirida tuproqda suv zaxirasi ko’paysa, suv balansi musbat, aksincha kamayganda manfiy halatda bo’ladi.Tuproqdagi krim bilan sarf barobar bo’lsa suv balansi teng deyiladi.
Tuproq suv balansini osonroq hisoblash uchun soddalashtirilgan va amalda qullanilishi qulay bulgan quydagi formuladan ham foydalanish mumkin; B1—B0=Os—R, B1—davr oxiridagi nam zaxirasi; - Tuproq suv balansini osonroq hisoblash uchun soddalashtirilgan va amalda qullanilishi qulay bulgan quydagi formuladan ham foydalanish mumkin; B1—B0=Os—R, B1—davr oxiridagi nam zaxirasi;
- B0—tuproqdagi dastlabki nam zaxerasi;
- Oc—atmasfera yog`ingarchilik umumiy miqdori;
- R—sarf bulgan namning umumiy miqdori.
Do'stlaringiz bilan baham: |