Олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги самарⱪанд иⱪтисодиёт ва сервис институти з

Кенгашнинг роли

Кенгашнинг роли Foundations of Accounting in Business - FAB Study Text 2016. PART В: Chapter 07 Corporate governance and social responsibility» қисмида қуйидагилар таъкидланган:

• 
  Кенгаш катта сиёсат ва стратегик қарорларни қабул қилиш учун жавобгар бўлиши керак.
  
• 
  Директорлар маҳоратга эга бўлиши керак ва уларнинг ишлаши мунтазам равишда баҳоланиши керак.
  
• 
  Учрашувлар номинация қўмитаси томонидан бошқариладиган расмий процедуралар билан ўтказилиши керак.
  

Кенгаш роли доираси.
Баъзи мамлакатларда бир босқичли кенгашлар (унитар тизим), бошқаларида эса икки босқичли кенгашлар мавжуд. Унитар тизимда директорлар кенгаши қонуний равишда компанияни бошқариш учун жавобгар бўлиб, ижро этувчи ва ижро этилмайдиган директорлардан иборат битта кенгашда биргаликда ишлайди. Икки босқичли кенгашда директорлар ижроия бошқарув кенгаши ва бу директорлар кузатув кенгаши томонидан назорат қилинади.
Кенгаш ҳисоботи яхши нутқларни очиб беради. Булар:

• 
  компаниянинг мақсадини аниқлаш;
  
• 
  компаниянинг кундалик вазифаларини бажарадиган қадриятларни аниқлаш;
  
• 
  компанияга тегишли манфаатдор томонларни аниқлаш;
  
• 
  ушбу омилларни бирлаштирган стратегияни ишлаб чиқиш;
  
• 
  ушбу стратегиянинг амалга оширилишини таъминлаш.
  

Агар кенгаш самарали ҳаракат қилиши керак бўлса, унинг роли диққат билан аниқланиши керак. Cadbury ҳисоботида кенгаш қарор қабул қилиш учун унга махсус ажратилган расмий масалалар жадвалига эга бўлиши кераклиги кўрсатилган. Биззнес учун муҳим бўлган бирлаштириш ва бизнесни фундаментал ўзгартириш каби қарорлар қабул қилиш керак бўлганда, қарорлар фақат ижро этувчи менежерлар томонидан қабул қилинмаслиги керак. Бошқа қарорлар компания ва инвестициялар учун моддий бўлган активларни сотиб олиш ёки унинг филиалларида капитал лойиҳалар, банк қарз иншоотлари, кредитлар ва уларнинг тўловлари ва валюта операциялари каби муомалалар тўғрисида қарорлар қабул қилиш (кенгаши томонидан амалга оширилади).
Кенгаш бажариши керак бўлган бошқа вазифаларга қуйидагилар киради:

• 
  Бош ижрочи директори мониторинги;
  
• 
  Стратегияни назорат қилиш;
  
• 
  Хатарлар ва назорат қилиш тизимлари мониторинги;
  
• 
  Ворислик бўйича компаниянинг инсон капитали жиҳатларини, одоб-аҳлоқ қоидалари, иш ҳақи билан боғлиқ муомалаларни кузатиш;
  
• 
  Унинг стратегик режаларининг ички ва ташқи томондан самарали алоқасини таъминлаш.
  

Раиснинг роли. Раис директорлар Кенгашининг раҳбари ҳисобланади. Кенгаш самарали ишлашини таъминлаш, йиғилишларга мунтазам ташриф буюриш ва барча аъзоларнинг тўлиқ иштирокини таъминлаш раиснинг вазифасидир. Раис ҳар бир йиғилишнинг кўламини ҳал қилади ва барча масалалар тўлиқ муҳокама қилинишини таъминлаш учун жавобгардир.