Олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги самарⱪанд иⱪтисодиёт ва сервис институти з

Стратегияси. Чакана савдода товарларни қайта сотиш учун сотиб олиш бизнеснинг энг муҳим фаолиятидан биридир.
Ташкилот ичида харид қилиш позицияси.
Харид қилиш стратегик аҳамиятга эга бўлган жойда, энг юқори даражадаги сотиб олиш бўйича ижрочи директорлар кенгашида бўлиши ёки ҳеч бўлмаганда бошқарувчи директорга ҳисобот бериши мумкин.
Хом ашё муҳим харажат бўлган жойда, сотиб олиш ходими ишлаб чиқариш функциясида ишлаши мумкин. Ҳар қандай ҳолатда, сотиб олиш ходими молия бўлими билан алоқа ўрнатиши керак, айниқса қарзларни тўлаш билан боғлиқ муомалаларда.
Харид қилиш менежерининг вазифаларига қуйидагилар киради:
(а) ишлаб чиқариш учун киришлар. Хомашё, бутловчи қисмлар, суб-йиғинлари, сарф дўконлари сотиб ва ишлаб чиқариш функцияси учун капитал ускуналар.
(b) маъмурияти учун киришлар. Бизнеснинг барча соҳалари учун материаллар ва жиҳозларни сотиб олиш (мисол учун, микрокомпютерлари, автоуловлар, телефон тизимлари, офис мебеллари, қоғоз ва бошқа иш юритиш буюмлари).
(c) харажатларни назорат қилиш. Ташкилот узоқ муддат давомида сифатга мос келадиган пул қийматини олишини таъминлаш.
(d) R&D бўлими билан алоқа. дизайнерлар томонидан талаб қилинадиган материалларга етказиб берувчиларни топиш.
(е) етказиб берувчи бошқарув. Етказиб берувчиларни топиш ва улар билан ишлаш (масалан, нархлар, чегирмалар, спецификацияларни муҳокама қилиш; кеч етказиб беришни таъқиб қилиш; санкция тўловлари).
(f) баҳолаш шу билан бир қаторда харид қилиш. Cифат, нархлар, тақсимланиши ва сотиб олиш алтернативаларини баҳолаш учун етказиб берувчилар мавжудлиги ҳақида маълумот олиш.
(g) Сотиб олиш ва инвентаризация назорати ўртасидаги мувофиқлаштиришни таъминлаш. Инвентаризациянинг тегишли даражасини таъминлаш.
Харид қилиш бирикмалари (The purchasing mix). Харид қилиш менежери энг яхши харид қилиш бирикмаларни олиши керак.

• 
  Миқдор
  
• 
  Нархи
  
• 
  Сифатли
  
• 
  Етказиб бериш.
  

(а) миқдор. Харид буюртмаларининг ҳажми ва вақти икки нарса ўртасидаги мувозанат билан белгиланади.
(i) кам инвентаризация оқибатида ишлаб чиқариш кечикишлар
(ii) Инвентаризацияни ўтказиш харажатлари: боғланган капитал, сақлаш жойи, бузилиш, суғурта, танлаш хавфи
Инвентаризацияни назорат қилиш тизими individual инвентаризация буюмлари учун иқтисодий буюртма миқдорини (EOQ) олиш учун optimal тартиб даражаларини (талабни қондириш учун ўз вақтида келиши учун заҳираларни тўлдириш керак бўлган инвентаризация даражасини) белгилайди.
(b)Сифат. Ишлаб чиқариш бўлимига ишлаб чиқариш жараёни учун зарур бўлган товарларнинг сифати, marketing бўлимига эса мижозлар учун мақбул бўлган товарларнинг сифати тўғрисида маслаҳат бериш керак бўлади. Сотиб олиш компонентлари маҳсулот сифати муҳим таркибий бўлиши мумкин.
(с) Нарх. Нархларнинг қулай қисқа муддатли тенденциялари сотиб олиш қарорига таъсир қилиши мумкин, аммо сотиб олиш маълум вақт ичида энг яхши қийматга эга бўлиши керак – сифат, етказиб бериш, буюртманинг долзарблиги, инвентаризацияни ўтказиш талаблари ва бошқаларни ҳисобга олган ҳолда.
(d) Етказиб бериш. Буюртмани жойлаштириш ва етказиб бериш ўртасидаги етакчи вақт инвентаризацияни самарали бошқариш ва ишлаб чиқаришни режалаштириш учун жуда муҳимдир. Етказиб берувчиларнинг етказиб бериш тартибларининг ишончлилиги ҳам баҳоланиши керак.